MODA TASARIM

Hepsi

İpek

Sisal

Viskon

Yün

1764 yılında İngiltere’de James Hargreaves

Bir kumaş deseninin kumaş eni ve uzunluğu boyunca tekrar eden en küçük birimdir.

İnterlok

Jakar

Tekstil terbiyesi

1.800’lü yıllara kadar pamuğun yaygın kullanılmamasının önemli sebeplerinden birisi liflerin çekirdeklerinden ayrılmasının güç olmasıdır.

Çin, ABD, Hindistan, Pakistan, Brezilya ve Türkiye dünyanın en önemli pamuk üreticisi ülkeleridir. Bunların dışında 80 kadar ülkede pamuk tarımı yapılmaktadır.

Günümüzde en yaygın kullanılan sentetik lif polyester (PES) lifidir. Maliyetinin uygun olması, kolay üretilmesi ve yüksek performans özellikleri sağlaması nedeniyle tekstilin hemen her alanında tercih edilmektedir.

Aramid lifleri poliamid liflerinin türevi liflerdir. Çok yüksek mukavemet ve güç tutuşurluk özellikleri vardır. Kurşun geçirmez yelek, yarış pilotu giysisi, askeri kumaşlar, itfaiyeci giysisi, astronot kıyafetleri gibi uygulamalarda kullanılırlar. En bilinen örnekleri DuPont firması tarafından üretilen Kevlar ve Nomex’dir.

Cer makinesinde üretilen bantlar ring iplik makineleri için çok kalındır ve çok paralel oldukları için düşük dayanıma sahiptir. Fitil makinelerinde bu bantlar inceltilir ve liflerin birbirlerine tutunmalarını sağlamak için bir miktar büküm verilir. Bu makineler open end ve hava jetli iplik eğirme makinelerinde kullanılmazlar.

Üretilen ipliklerin numaraları yani kalınlıkları hem iplik eğirme hem de sonraki aşamalar için önemli bir parametredir. Daha önce belirtildiği üzere filament ipliklerin numaralandırılmasında denye ve tex sis- temleri kullanılır. Kesikli li erden yapılmış ipliklerin numaralandırılmasında tex sistemi kullanılmaktadır. Örneğin 20 tex ifadesi o ipliğin 1000 metresinin 20 gram ağırlığında olduğunu ifade eder.

Bu işlemlerin dışında örme makinelerinde desenlendirme yapmakta kullanılabilecek pek çok teknik vardır. Aşağıda bunlara örnekler verilmiştir:

Enine renkli çizgiler: Farklı renkte iplikler beslenerek enine renkli çizgiler oluşturmak mümkündür.

Jakar: Tek tek iğne seçebilen makinelerde yapılabilen desenlerdir. Desenlendirme olanakları çok yüksektir. Yazı, resim gibi karmaşık desenler oluşturulabilir.

İntersiya: Özel iplik kılavuzları kullanılarak bir sırada farklı renkte ipliklerin kullanıldığı desenlerin yapımında kullanılan bir yöntemdir. Baklava deseni gibi desenler bu yöntemle üretilebilir.

Vanize: Farklı renk veya özellikteki iki iplik aynı anda beslenir. İpliğin bir tanesi sadece ön yüzde diğeri arka yüzde görünür.

Üretim Tekniği ve Maliyet Açısından Farklar: • Dokuma kumaşlar birbirine 90° açı yapan atkı ve çözgü ipliklerinin birbirlerinin alt veya üstlerinden geçirilmeleri ile oluşturulur. • Atkı örmeciliğinde tek bir iplik ile yanyana ilmekler oluşturulur. Bu ilmekler alt ve üst sıradaki ilmek sıralarına bağlanarak kumaş yapısı ortaya çıkarılır. • Çözgü örmeciliğinde her iğneye en az bir ilmek beslenir. Bu şekilde boyuna yönde ilmek çubukları meydana getirilir. Bu ilmekler sağ ve sol yandaki ilmek çubukları ile bağlanarak yüzey oluşturulur. Çözgülü örme tekniğinde, dokumadaki gibi, ilk olarak iplikler çözgü leventlerine sarılır. • Örme makinelerinde dikişsiz şekilde doğrudan giysi oluşturulabilmektedir. • Örme kumaşların üretim maliyeti genellikle dokuma kumaşlardan daha düşüktür. • Örme işletmelerinin ilk yatırım maliyeti genellikle daha düşüktür. • Örme kumaşların hazırlık işlemleri dokuma hazırlık işlemlerine göre çok daha azdır. • Örme makinelerinde desen hazırlamak daha basit ve hızlıdır. Yapısal Özellikler Açısından Farklar: • Dokuma yüzeylerin elastikiyetleri düşüktür. Atkı örme kumaşlar yüksek elastikiyet ve esneme yeteneğine sahip olduklarından kolayca vücudun şeklini alabilirler. Çözgü örme kumaşların esneme özellikleri çoğu zaman dokuma kumaşlara yakındır. • Örme kumaşlar daha zor buruşur, giyim rahatlığı daha yüksektir. • Örme kumaşlar, elastik olmaları nedeniyle, daha zor dikilirler. • Örme kumaşlar kullanım sırasında diz, dirsek gibi bölgelerde daha kolay deforme olurlar. • Örme kumaşların yıkama sonrasında boyut değişimleri daha fazladır. • Atkı örme kumaşlar aynı gramajdaki dokuma kumaşlara göre daha kalındır. • Örme kumaşlar daha dökümlüdürler. • Örme kumaşların hava geçirgenliği aynı ağırlıktaki dokuma kumaşlara göre daha yüksektir. Bu özellikleri nedeniyle iç çamaşırlarında yaygın olarak kullanılırlar. Benzer nedenle yazlık kıyafetler için de uygundurlar. • Dokuma kumaşların patlama ve yırtılma mukavemetleri daha yüksektir.