MODA TASARIM

Kadınlar ve erkekler, tunik biçiminde olan ‘’kalasiris’’ adı verilen bir giysi giymiştir.

Alt giysilerin en önemlilerinden biri “chiton” denilen giysidir. Bunlar “dor” ve “iyon” chiton’u olmak üzere ikiye ayrılmıştır. “Dor chiton” u dörtgen bir parça olup ortasından açılan boyun oyuntusundan giyilmiştir.

Haçlıların para kesesi olan “aumo- niere” den esinlenerek “scarcella” ismi verilen bele kayışla asılan para keseleri kullanılmıştır.

Erkekler “Zimarra” adı verilen bel kısmı deri kayışla tutturulan uzun tunik giymiş, deri eldiven ve çizmelerle giysileri tamamlanmıştır

Toplumun giyime verdiği önemin artmasıyla birlikte moda tasarımcılığı gelişme göstermeye başlamıştır. Pisanello, Holbeyn ve Leonardo da Vinci bu dönemin ünlü moda öğreticileri olmuştur.

1558-1603 yılları arasında İngiltere’de küçük kıvrık yakaların üstüne yelpaze biçiminde kırmalı ve müslinden yapılan “ruff yakalar” kullanılmıştır

Rokoko Döneminde, moda renk ve çizgi ile il- gili yeni düşünceler ortaya çıkmıştır. Bu dönemde asimetrik çizgiler, ince detaylar göze çarpmaktadır. Kadın ve erkek giyiminde en yaygın olarak, saten, atlas ve brokar kumaş kullanılmıştır. Yaygın olarak kullanılan “apron” adı verilen önlük, çok ince işlemeli olup, giysileri süslemede kullanılmıştır

Ampir (1795-1820) Fransa’da Napolyon’un imparatorluğuyla giyimde başlayan modaya “ampir” adı verilmiştir.

Josephine kostümlerde kürk süslemeler kullanarak moda olmasına öncülük etmiştir

1908’de “Paul Poiret” korse kullanımını ge- rektirmeyen kıyafet tasarlamıştır. Rönesans’tan bu yana kadın giyiminin temel elemanı olarak görülen korseyi kaldırarak dikkatleri bel bölgesinden omuz bölgesine çekmiştir.

Yeni Krallık Döneminde (İ.Ö.1090 – 945), kadın ve erkeklerin giysilerinde drapeller görülmektedir. Kadınlar ve erkekler, tunik biçiminde olan ‘’kalasiris’’ adı verilen bir giysi giymiştir. Kalasirisler kumaş ve kesim açısından dönemsel olarak farklılık göstermiştir. Kalasirislerin kısa kollu, kolsuz, bir veya her iki omuzu bantlarla örten, dar veya bol modelleri bulunmaktadır. Pililer ve kırmalar, hareket özgürlüğü sağladığı için çalışan kesim tarafından daha fazla tercih edilmiştir

Yunan giyiminin temelini dökümlü kumaşlar ve bu kumaşların oluşturduğu bol çizgiler oluşturmuştur. Yunan Medeniyetinde kadın ve erkek giysileri iki gruptan oluşmaktadır. Alt giysilerin en önemlilerinden biri “chiton” denilen giysidir. Bunlar “dor” ve “iyon” chiton’u olmak üzere ikiye ayrılmıştır. “Dor chiton” u dörtgen bir parça olup ortasından açılan boyun oyuntusundan giyilmiştir. Bu giysi bir kemer ile belden veya göğüs altından sıkılarak bol dökümlü olarak kullanılmıştır. “İyon chiton” u ise iki parçadan oluşmuştur. Bağcıklarla omuz ve kol altlarından tutturulan giysi daha uzun bırakılmış ve bu uzun kısım kemerle bağlanmıştır. Chiton omuzlardan bağcık yerine zaman zaman toka, iğne ve değerli taşlarla tutturularak da kullanılmıştır

Bir diğer üst giyim çeşidi ise “himasyon” dur. Bir çeşit pelerin olan himasyon dikdörtgen şeklindeki bir parçanın katlanıp, sol omuzdan arkaya doğru atılıp sağ kol altında toplanıp önde sol omuza doğru dönmesi şeklindedir. Bu giysinin kapüşonlu olanları da vardır

Halkın yün ve deriden yapılarak kullanılan pelerine “penula” adı verilmiştir. Bunun kapşonlu modelleri de bulunmaktadır.

Bizanslılarda giyim (6.yy) Roma ve Doğu öğelerinin zengin bileşimi olarak gelişmiş, bu dönemde insanlar uzun kollu tunikler ve “sagus” (yarım daire şeklinde boyun bölümü oyuntulu ve sağ omuz üzerideki broş ile tutturulan pelerin) giymiştir.

Romanesk Dönemde İskoçya’da erkekler, kol ve bacak hareketlerinde rahatlık sağlayan giysiler tercih etmiştir. Günlük olarak kullanılan bu giysilerin altına “kilt” adı verilen pilili ekose etekler giyilmiştir. Ayrıca bu giysilerle birlikte yün çorap ve keçi derisinden yapılan para keseleri kullanılmıştır. Kilt, yanlarda bele sarılı, önde çapraz yapılan yarım metreye yakın uzunlukta bir etek türüdür. Kiltlerin yanına kısa ve vücuda oturan külotlar giyilmiştir.

Klasik gotik dönemde kadınlar, dar kollu, açık V yakalı, uzun kostümler giymiştir. Yaka kenarı kürkle çevrelenmiş yaka açıklığı belde bitirilmiş, kalın bir kemerle bele oturtturulmuş, kadın siluetindeki görünüm Gotik mimariyle uyum sergilemiştir. İngiliz erkeklerinin giydiği yelek ve tunikler kalça altına kadar inmiş, etek ve kol kenarları dore veya kürk bordürlerle çevrelenmiştir. Bu dönemde parlak renkli tuniklerin içine robası pilili beyaz keten gömlek ve altına parlak dar pantolon giyilmiştir.

1558-1603 yılları arasında İngiltere’de küçük kıvrık yakaların üstüne yelpaze biçiminde kırmalı ve müslinden yapılan “ruff yakalar” kullanılmıştır.

1580-1750 yılları arası Barok Dönemi olarak adlandırılmaktadır. Barok sözcüğü Portekizce “barocco” sözcüğünden gelip düzgün olmayan inci anlamına gelmektedir Barok anlayışı, klasik dönemi izleyen zamanlarda sanattaki bir biçimleme olarak görülmüştür. Bu üslup, klasiğin sağlam, açık ve kesin hatlı formlarının gevşemesi, biçimlerin bir kompozisyon içinde erimesi ve birbiriyle kaynaşmasıdır.

Bu dönem Avrupa’nın büyük merkezlerinde ve saraylarda gözde olan abartılı zevkler olarak nitelendirilmiştir (Turani, 1983). Bu yüzyılda orta sınıfın modaya ilgi göstermesiyle birlikte moda hareketleri hız kazanmıştır. 17. yüzyılda orta sınıfın üst sınıfın yaptığı her değişikliği taklit etmesi sonucu üst sınıf sürekli stilde yenilenmeler yapmak zorunda kalmıştır.

Bu dönemde elbise kolları iki yıllık bir zaman içinde yedi kez değişikliğe uğramıştır. İlk dönem bileğe kadar düğme kullanılırken bir süre sonra renkli fırfırlar ve daha sonrada kollarda dantel ve şeritler moda olmuştur

Fransa’da Napolyon’un imparatorluğuyla giyimde başlayan modaya “ampir” adı verilmiştir. 1800’lü yıllarda doğal hayat tarzının amaçlanması ve Yunan- Roma hayranlığı kadın giysilerini etkilemiştir.

Bu dönemde kadınların malzeme almasını sağlamak için sarayda aynı elbisenin giyilmesi yasaklamıştır. Napolyo’nun karısı İmparatoriçe Josephine, Fransız terzi Leroy’un hazırladığı kostümlerle Fransız modasını oldukça etkilemiştir. Bu kostümler yüksek belli, derin dekolteli, kabarık kollu bir şekilde tasarlanmıştır