Kumaş Tasarımı

Kumaş yapımında ilk aşama liflerin ince bir demet halinde bir araya getirildikten sonra bükülerek birbirlerine sarılmasıyla elde edilen ipliğin yapımıdır.

Dokuma kumaşlar, birbirleriyle dik yönde kesiştirilen iki grup ipliğin, bu kesişme sırasında birbirlerine örgü adı verilen düzen içinde bağlanarak bir doku oluşturmalarıyla elde edilir.

Kumaş tasarımını başlıca etkileyen unsurlar; elyaf cinsi, farklı elyaf karışım oranları, ipliğin kalınlığı, büküm özellikleri, büküm yönü, dokumadaki ipliklerin sıklığı, örgüsü, örgüdeki ipliklerin renk ve desen düzeni gibi etkenlerdir.

Günümüzde giysilikten ev tekstiline, yer döşemeliklerine, endüstriyel keçe ve bezlere kadar çok geniş alanlara yayılmış olan tekstil endüstrisinde, özellikle giysilik üretim amacına yönelik kumaşlara bakıldığında; dokuma, örme ve dokumasız (non-woven) olarak tanımlanan üç ana üretim yöntemi kullanıldığı görülmektedir.

Dokuma, örme, keçeleştirme ya da benzeri başka yöntemler olmak üzere üç ana kumaş üretim yöntemi, temel kumaş yapısını oluşturmaktadır.

Dokuma tezgâhında kumaş boyunca yer alan iplikler çözgü ipliği, kumaş eninde yer alan ve dokuma sırasında kumaşa mekikle atılan iplikler atkı ipliği adını alırlar.

Dokuma kumaşları; Pamuklu, yünlü ve ipekli kumaşlar olarak üç ana sınıf içinde incelemek uygun olmaktadır.

Doğal lifler olan yün ve pamuğun saf olarak kullanıldığı kumaşlar yanında, viskon, naylon, polyester, orlon gibi çeşitli yapay liflerle yünün ya da pamuğun çeşitli oranlarda karışımlarının kullanıldığı kumaşlar da üretilmektedir.

İpekli kumaşlar, farklı hammaddesi açısından ayrı bir kumaş sınıfını oluşturmakla birlikte ipek ipliğinin kesiksiz bir liften oluşması nedeniyle yün ve pamuk ipliklerinden çok daha farklı yapıdadırlar.

Örücü elemanlar vasıtası ile ilmek şekli verilen ipliğin kendinden önceki ve sonraki ilmekler ile birleşmesi sonucu oluşan yüzeylere “örme kumaş” denir. Atkı ve çözgü örme olarak iki gruba ayrılır.

Doğal keçe, yün elyafından yapılmaktadır. 

Dokuma veya örme üretim yöntemleri ile üretilmiş olan kumaşlar ile aynı cins veya farklı kalitelerde kumaş parçalarının, dikiş, işleme veya farklı sabitleme yöntemleri kullanılarak bir araya getirilmesi ile yeniden tasarlanmış olan kumaşlardır.

• Elyaf türlerinin fiziksel ve kimyasal uygunluğu
• Kumaş türlerinin yapısal mekanik uygunluğu
• Boyama ve baskı yöntemlerinin uygunluğu
• Aplike, dikiş, nakış gibi aksesuarların uygunluğu
• Konfeksiyon performansı üretime uygunluğu

Kumaşın yapısı üretiminde kullanılan lif ve elyafın özellikleriyle doğrudan ilgilidir. Kumaşların üretim ve kullanımları sırasında karşılaşılan kimyasal maddelere ve etkilerine karşı dayanıklılığı veya zayıflığı kumaşın kimyasal özelliğini belirler.

Kumaşın kendi ağırlığıyla eğilme göstergesi olarak döküm özelliği, kumaşın yumuşaklık veya sertlik özelliği, tutum ya da tuşe olarak isimlendirilen ve kumaşa elle dokunulduğunda veya gözle incelendiğinde algılanan özelliği duyusal özelliklerdir.

Standart pamuklu kumaşlar olarak gruplanan üretim yöntemi, incelik, kalınlık ve ağırlık gibi farklı kalitelerde üretilen pamuklu kumaşlardır. Bu kumaşlar, insan tenine uyumu ve kullanım rahatlığı nedeniyle tercih edilen kumaşlardır ve kullanım işlevine göre isimlendirilmektedir.

Türkiye’de Amerikan bezi olarak da bilinen, genellikle kaba karde ipliklerden bezayağı örgüde dokunan pamuklu kumaştır. 12/1 veya 16/1 ipliklerden üretilir. Oldukça gevşek ve kaba bir kumaştır. Kasar ve ayrıca beyazlatma işlemi görmemiştir.

Pamuklu bezayağı kumaşa çeşitli basit veya karmaşık desenlerin, baskı tekniklerinin uygulanmasıyla elde edilen desenli kumaşlara bu ad verilir.

Karde pamuk ipliğinden özel tezgâhlarda dokunan ilmeli yapılar olup su emme özelliği taşırlar. Zemin kumaşın dokunmasında, pamuğun polyester ve viskon karışımları kullanılmaktadır. İlme hav yapıların emicilik bakımından ipliğin pamuklu olması daha uygundur. Havlu zemin kumaş yapılarında, üç, dört, beş atkıya bir ilme düzeninde tek ya da ikiyüzlü olarak düz, ekose desenli, tek veya çok renkli çeşitli ilme yoğunluğunda dokunabilirler.

Straygarnlar kısa lif boyu olan kaba yünlü kumaşlardır. Genelde rejenere yünlüden yapılır ve Kamgarn kumaşlara oranla daha düşük fiyatlı kumaşlardır. Piyasada kullanımı yaygın adlar ile açıklanmıştır.

Kalın, ağır, dink işlemi görmüş ve straygarn yün ya da yün/sentetik karışımı ipliklerden yapılmış kumaşlardır. Straygarn atkı ipliği az bükümlüdür.

Tüvit kumaş, Türkiye’de 1970- 1980 yılları arasında hafif desenli pardösüler yapıldığı ve giyimde kaba kumaşlardan ince kumaşlara geçişi sağladığı için yüksek talep görmüştür.

Dokumada atkısında alpaka, tiftik gibi parlak lifleri olan kamgarn ipliklerden yapılır.

Kaşmir keçisinin yününden elde edilen iplikle üretilir. Az bulunduğu için son derece değerlidir. 6 aylık kuzudan ilk kesim elde edilen yünden, lif çapı 14mikronu geçmeyen ve % 100 yünden elde edilen iplikle dokunan kumaşlardır.

• Yüksek baskı
• Rulo baskı
• Elek şablon baskı
• Transfer baskı
• Dijital baskı