MİTOLOJİ VE DİN

Altay Türklerinin mitlerinde güneşin ve ayın kırıntılarından yaratıldığına inanılan, Ülgen’in hizmetinde gökte yaşayan, yeryüzündeki insanların koruyucusu olan, otuz günlük uzaklıkta olanları görebilen at gözüne benzer gözlere sahip, insanların hayatında olabilecekleri önceden haber veren ruh aşağıdakilerden hangisidir?

Yarı mit yarı destan bir metin olan Er-Sogotoh Destanı hangi varlık etrafında geçen olayların anlatımıdır?

“Yukarda mavi gök, aşağıda yağız yer yaratıldıkta; ikisinin arasında insanoğlu yaratılmış. İnsan oğulları üzerine ecdadım Bumin Hakan, İstemi Hakan (tahta) oturmuş, oturarak Türk milletinin ülkesini, töresini idare edivermiş, tanzim edivermiş” sözleri hangi yazıtta bulunmaktadır?

Yakut Türklerinde insanların yaşadığı “orta dünya”da, yerin sahibesi, en büyük ve en saygın olan, insanların tabiata zarar vermeleri halinde üzülerek ağlayan, ışıklı bir yüz, beyaz saçlı yaşlı bir kadın görünüşünde, soyun kutsal ağacı büyük kayın ağaçları üzerinde yaşadığına inanılan ruh aşağıdakilerden hangisidir?

Türk tarihininde mitolojik doğumun en simgeseli kime aittir?

Altay Türklerinin W. Radloff’un derlediği yaratılış mitinde karşımıza çıkan, Tanrının yanında ona arkadaşlık eden ancak hırs ve ihtirasına yenik düşerek kötülüğün sembolü haline gelen, yeryüzünde kötü ruhlu insanların kendisinin olmasını isteyen, yaşadığı mekan yeraltında, kara çamurdan yapılmış, insanların göz yaşlarından oluşan dokuz nehrin birleşerek oluşturdukları Toybodım nehrinde olan ruh aşağıdakilerden hangisidir?

Eski Türklerde yazın ölen kimselerin sonbaharda, kışın ölen kimselerin ise ilkbaharda gömüldükleri büyük törenlere ne ad verilir?

Türk mitolojisinde tanrılar ve ruhlar konusunda Yurt Kitap- Yayın tarafından basılmış olan “Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük” (2004) kitabının yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

Türk mitolojisinde ve destanlarda “Yel Büke”, “Evren”, “Luu” olarak sıklıkla geçen hayvan aşağıdakilerden hangisidir?

Mitler, dünyanın, insanların, hayvanların ve bitkilerin kökenini açıklamanın yanı sıra bugüne kadar yaşanan önemli olayların da anlatımlarıdır şeklinde tanımlayan halk bilimci kimdir.

1960’lı yıllarda tayvan’da yayımlanan “Sino-Turcica” isimli eser hangi halk bilimciye aittir

Eski Türk dini konusunda Türkiye’de ilk çalışmalar yapılmıştır. Aşağıda yer alan bilim insanlarından hangisi bu konuda çalışmamıştır.

Derlediği mitlerde “yerin yaratılmasından önce suların üstünde kaz gibi uçan, insanı yaratan, dünyada var olan her şeyi yaratan” gerçek Tanrı’dır şeklinde ifade eden  halk bilimci kimdir?

Çocuğu olmayanlara çocuk vermesi için dua edilen, bulutlara telkinde bulunan, güzelliğin sembolü olan bir ruhtur. Bu ruha özel tören yapılır. Söz konusu bu törene ne ad verilir?

Mitolojide, gökte yaşadığı ve Ülgen’in elçisi olduğu bilinmektedir. Anohin, bu ismin kelime anlamı olarak “güler yüzle karşılayan” anlamına geldiğini söyler. Gökteki ruhlara Kurban kesme töreninde Ülgen tarafından göğün beşinci katına karşılamaya gönderilen ruha ne ad verilir?

Türk mitolojisinde, aracı ruh olarak kabul edilen bu ruh Ülgen’in bir parçası sayılmaktadır.
İnsanları kötülüklerden koruması ve tüm canlılara hayat vermesi için Ülgen tarafından yeryüzüne gönderilmiş olup insanların arasında yaşadığına inanılmaktadır. Söz konusu bu ruha ne ad verilir?

C. Beydili’ye göre Yakut Türklerinde özellikleriyle tek ruhtur. O, insanların yaşadığı “orta dünya”nın, yerin sahibesi ve ruhu, ruhların en büyüğü ve en saygınıdır. İnsanların tabiata zarar vermeleri halinde üzülerek ağlar. Kendisi “soyun kutsal ağacı”ında, büyük kayınağaçları üzerinde yaşadığına inanılır. Kayın ağaçlarına kutsallığını o verir. Söz konusu bu ruha ne ad verilir?

Bu isme ilk olarak Altay Türklerinin W.Radloff’un derlediği yaratılış mitinde, Tanrı’nın
yanında ona arkadaşlık ve yardım ederken rastlıyoruz. Ancak daha sonra hırs ve ihtirasına yenik düşerek kötülüğün sembolü haline gelir. Tanrı’yla pazarlık yaparak yeryüzünde kötü ruhlu insanların kendisinin olmasını ister. Söz konusu bu ruha ne ad verilir?

B. Ögel, “Türk Mitolojisi” adlı eserinde Evrenin-dünyanın yaratılışı ile ilgili N Gorohov tarafından Yakut Türkleri arasından derlenmiş  destanda yarı mit yarı destan bir metin aktarmaktadır. Bu metinde gök, yer ve insanın (erkek-dişi) yaratılışına dair bilgiler vermektedir. İnsanın atası olarak kabul edilen bir varlık etrafında geçen olayların anlatımıdır. “Yer altının dipsiz, geniş, sonsuz bir karaltı olduğu, göklerin en üstünde sürekli dönen dokuz adet felek çığrısı (çarkıfelek) bulunduğu ve bunun göklerin çatısı olduğu, bu feleklerin altında göğün yedi katının yer aldığı, bu katlar arasında pek çok âlemlerin bulunduğunu ifade eden destanın adı nedir?