MİTOLOJİ VE DİN

B şıkkı, yıldırım, savş ve av tanrısı; c şıkkı yeraltı dünyası tanrıçası, D şıkkı Ay Tanrısı, E şıkkı çoban tanrısıdır. Cevap A şıkkıdır.

Diğerleri tanrı "Enlil"in özelliklerindendir. Cevap A şıkkıdır.

B şıkkı yeraltı dünyası tanrıçası, c şıkkı çoban tanrısı; d şıkkı deniz ve okyanus tanrısı, e şıkkı tanrıların başıdır. Cevap A şıkkıdır.

b şıkkı, tanrılaştırılmış kahraman, c şıkkı çoban tanrısı, d şıkkı yeraltı dünyası tanrıçası, e şıkkı deniz ve okyanus tanrısıdır. Cevap A şıkkıdır.

b şıkkı, hayatın sularda başladığına anlatır; c şıkkı insanın yaratılışını anlatır;d şıkkı evrenin düzene konulmasını; e şıkkı insanın çamurdan yaratılmasını anlatır. Cevap A şıkkıdır.

a şıkkı ilk insanı; c şıkkı insanın yaratılışını, d şıkkı evrenin düzene konulmasını, e şıkkı insanın çamurdan yaratılmasını anlatır. Cevap A şıkkıdır.

b,c,d şıkları Gılgamış, Enkıdu ve Ölüler Diyarı Destanında geçer. E şıkkı Enmerkar ve Aratta Beyi Destanında geçer. Cevap A şıkkıdır.

A şıkkı Gılgamış, Enkıdu ve Ölüler Diyarı Destanında geçer. Cevap A şıkkıdır.

Diğerleri Sumer destanlarında geçer. Cevap A şıkkıdır.

b şıkkı göğün hanımefendisi; c şıkkı yeraltı dünyası tanrıçası, d şıkkı çoban tanrısı, e şıkkı koruyucu tanrıdır. Cevap A şıkkıdır.

b şıkkı yıldırım, savaş ve av tanrısı; c şıkkı yeraltı dünyası tanrıçası; d şıkkı Ay tanrısı, e şıkkı çoban tanrısıdır. Cevap A şıkkıdır.

An, Mezopotamya panteonunun baş tanrısı olup, göğün kişileştirilmiş halidir, kutsal rakamı 60’tır.Bütün Mezopotamya tanrılarının en yüksek rakamıdır. Mezopotamya kozmogonisinde, An-Enlil-Enki bir üçlü oluşturmaktadırlar.An’ın ünvanları, “tanrıların kralı”, “göğün kralı” ve “ülkelerin kralı”dır.

Sumer panteonunda An’ın yerini kısa zaman
içinde Enlil alarak baş tanrı olmuştur. Adının anlamı
“yeryüzünün beyi”dir. Tanrıların babası, yerin
ve göğün kralı, bütün ülkelerin kralı gibi unvanlara
sahipti.Sumer düşüncesine göre kralları tahta
çıkaran, ülkeye bolluk ve bereketi getiren Enlil’dir.
Onun kült şehri Nippur’dur. Bu şehirde bulunan
Ekur tapınağı ona aittir. Mezopotamya tarihinin
bütün devirlerinde Enlil şahıs adlarında geçmektedir.
Sumer ayinsel dualarda görülmektedir. Asur,
Babil, Uruk, Kullaba ve Elam’da tapınağı ve kültü
vardır. Acemhöyük’te bulunan I. Şamşi-Adad’ın
mührü üzerindeki ibarede kral kendisini tanrı Enlil
tarafından atanmış saymaktadır.

Dumuzi Sumerlerin çoban tanrısı olup, Eski Sumer
Çağı’na ait Şuruppak’tan ekonomik belgelerde, tanrı
listelerinde ve şahıs adlarında görülür. Sumer kral
listelerinde iki farklı Dumuzi bulunur. Birisi çoban
Dumuzi, Tufandan önceki Babtibira’nın kralıdır. Diğeri
ise balıkçı olarak Uruk’un ilk kralıdır.Uruk’tan
tapınak ilahilerinde ve kült belgelerinde geçer. III.
Ur Devri kralları Uruk’un dinî ve edebî geleneklerinin
tarafını tutarak kendilerini İnanna’nın kocası
rolünde Dumuzi ile eşimsemişlerdir.

Ay tanrısı Nanna, Ur şehriyle alakalı olup, aynı zamanda ayın sembolik rakamı 30’dur. Nanna, Fara’da bulunan
Eski Sumer tanrı listelerinde geçmektedir.Nanna’ya en azından II.binyılın ikinci yarısına kadar Ur’da tapınılmıştır.
Onun tapınağı, É-kişnugal Sumer tapınak dualarında geçer.Akadca isimlerde geçmektedir. Onun
adına pek çok tapınaklar yapılmıştır. Ur-Nammu tarafından, Ur şehrinde yaptırılan Ziggurat en önemlileri
arasındadır.Sumer düşüncesinde, gecenin gündüzü getirdiğine inanılmaktadır. Gece bitkilerin büyümesi, Ay
tanrısı Nanna’nın bereket tanrısı olduğunu da göstermektedir. Nanna’nın Nippur’a yolculuğu isimli metinde
verimlilikle ilgilidir. Harran’da ise É-hulhul tapınağında tapınım görmektedir.Tanrı listelerinde Sin, Şamaş,
Adad ve İştar gibi büyük tanrılar arasında yer almaktadır.Astral tanrılar arasında tanrı Sin bereket ve bolluğun
sembolüdür.Pek çok dua bu tanrıya adanmıştır.Babil mitolojisinde önemli rol oynamaktadır.

Babilonya güneş tanrısı olup, çoğunlukla UTU logogamıyla yazılmaktadır.Sargon öncesi Akadca isimlerde
geçmektedir.Şamaş, daha sonra Kenanlılar ve Araplar tarafından tanrıça olarak kabul edilmiştir. Ancak,
Sumer güneş tanrısı UTU’nun etkisiyle erkek bir tanrıya dönüşmüştür.Akadlı Şamaş, adalet tanrısı
olarak önem kazanmıştır, göğün ve evrenin beyidir. Kült merkezi Sippar’dadır. Burası M.Ö. II. ve I. binyılda
önemli bir şehirdir. Akad güneş tanrısı Şamaş ile Sumerce UTU’nun eşimsenmesi oldukça eskidir.
Samice Şamaş bir tanrıçadır. Eski Sami şahıs adlarında kadın özelliği az geçer.

Sumer koruyucu tanrı veya demonu olup, arabulucu rolü oynamaktadır.Er Hanedan Devri Lagaş panteonundan tanınır.Bu tanrının kültü Eski Babil döneminde popülerdir.Silindir mühürler üzerinde tasvir edilmiştir.Bu tarihten itibaren Lamassu genelde kuvvet verici koruyucu bir terim olmuştur.Asur’da şedu ve Lamassu olarak bilinen tapınaklar ve saray
tören geçit yollarının yanında dev gibi insan başlı boğa veya aslanlar vardır.Bunların söz konusu binaları kötülüklerden koruduklarına inanılmaktadır.

Sumerlerin diğer kavimler gibi yazı öncesine ait olan ve kahramanlık çağı denilen dönemin olaylarını anlatan destanları vardır. Bu destanlar, asırlar sonrasında yazıya aktarılmıştır.Bu destanlardan iki adedi
Enmerkar isimli kahramanla ilgili olup, Enmerkar ve Aratta Ülkesi ile Enmerkar ve Ensukuşşiranna’dır.Diğer
ikisi Lugalbanda ve Enmerkar ile Lugalbanda ve Hurrum dağı’dır.Diğer Sumer destanları Gılgamış’ın
etrafında şekillenmiştir.Gılgamış’ın Ölümü, Gılgamış ve Kiş Kralı Agga, Gılgamış ve Yaşayanlar Ülkesi ile
Gılgamış, Enkidu ve Ölüler Diyarı’dır.

Sumerlerin iki yüzlü tanrısı Usumi, Kültepe’de
bulunan Anadolu grubundaki mühür baskılarının
tapınım sahnelerinde ve tanrı alaylarında, Bābilli
özelikleri ve Anadolu’da kazandığı yeni hususiyetleriyle
önemli bir yer tutmaktadır. Usumi, mühürlerde
genellikle dua eden kişiyi Ea’ya haber verirken
tasvir edilmiştir. Usumi’nin Anadolu grubu mühürleri
üzerinde domuza binmiş olarak görünmesi,
bu olayın MÖ 2.başlarında Anadolu’da vuku bulduğunu
göstermektedir. Usumi, Kültepe dışında
Konya Karahöyük’te yapılan kazılarda ortaya çıkarılan
mühürler üzerinde de görülmektedir.

İnanna/İştar Sumer tanrıçası olup, göğün hanımefendisi unvanı
vardır. Fara tanrı listelerinde An ve Enlil’den
sonra, Enki’den önce gelmektedir. Bu tanrıça daha
çok aşk ve savaşla ilgili gözükmektedir. III. binyılın
ortalarına ait Kiş kral yazıtlarında geçmektedir.
Nanna ay tanrısı olup, onun kızı tanrıça İnanna ve
oğlu güneş tanrısı UTU’dur.