MİMARLİK TARİHİ
II) Ekonomik,
III) Mekân,
IV) Sosyal Yaşam,
V) Yönetimsel Davranış,
Kentleşme bir süreç olarak düşünüldüğünde yukarıdakilerden hangisi bu süreçten etkilenmiştir?
edilen ve sadece İstanbul için geçerli olan Birinci Ebniye Nizamnamesi ne zaman yürürlüğe girmiştir?
I) 1580 sayılı Belediye Kanunu yürürlüğe girmiş ve 2000’li yıllara kadar yürürlükte kalmıştır. Bu yasayla, nüfusu 2000’in üzerindeki yerleşmelerde ve nüfusu 2000’den az olsa bile vilayet veya kaza merkezi olan yerleşmelerde belediye teşkilatının kurulmasını öngörmüştür.
II) 5805 sayılı “Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu Teşkilat ve Vazifelerine İlişkin Yasa” çıkmıştır. Bu yasada taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ilişkin olarak çıkarılan ilk düzenleme niteliğindeki bu yasa, sivil mimari örneklerinin korunmasını içermemekte, sadece anıtsal nitelikteki yapıların korunmasına ilişkin hükümler yasada yer almaktadır.
III) 423 sayılı Belediye Vergi ve Resimleri Yasası’yla belediyeler hem mali açıdan
güçlendirilmeye çalışılmış hem de mali hesaplar denetim altına alınmaya çalışılmıştır.
IV) 442 sayılı Köy Kanunu ile nüfusu 2000 ‘e kadar olan yerleşmeler köy kabul edilirken, 2000’in üzerinde nüfusa sahip yerleşmelerde belediye örgütünün kurulması kararlaştırılmıştır.
V) 6188 sayılı Bina Yapımını Teşvik ve İzinsiz Yapılar Hakkındaki Yasa yürürlüğe girmiş,
belediyelerin elindeki veya çeşitli yollarla elde edecekleri arsaları, konut yaptırmak üzere gereksinim sahiplerine tahsis etmek yani konut bunalımına arzı artırıcı önlemlerle çözüm bulmak bu yasanın temel amaçlarından bir tanesi olmuştur.
I) Dünyada gelişmeye başlayan yeni planlama anlayışının bir sonucu olarak, belediye sınırları dışında mücavir alanların planlama sorunlarına bir cevap aramak üzere 6785 sayılı İmar Yasası yürürlüğe girmiştir. Hızlı kentleşme ve nüfus artışı sonucunda kent ölçeğinin büyümesi, imar yetkilerinin belediye ve mücavir alan sınırları dışına taşmasını zorunlu kılmıştır. Bu amaçla 6785 sayılı İmar Yasası’nda, 1605 sayılı yasayla değişiklik yapılmıştır.
II) İmar Kanunu’nun yürürlüğe sokulmasıdır. Söz konusu yasanın getirdiği en önemli yeniliklerden bir tanesi, istisnaları olmakla birlikte imar planı hazırlama /hazırlatma yetkisinin merkezi yönetimden yerel yönetimlere devredilmesidir.
III) Yerel yönetimlerle ilgili ilk gelişme, 3030 sayılı Büyükşehirlerin Yönetimine İlişkin
Yasa dır. Bu yasa ile Büyükşehir belediyelerinin kurulmasına olanak sağlanmış, Ankara, İstanbul ve İzmir olmak üzere üç ilde Büyükşehir belediyeleri kurulmuştur. Daha sonra bu sayı artırılarak, Adana, Bursa, Gaziantep, Konya, Kayseri, Samsun, Eskişehir, Kocaeli, Mersin, Diyarbakır, Antalya ve Erzurum’da da Büyükşehir belediyeleri hizmete girmiştir.
IV) 2863 sayılı Kültür ve Doğa Varlıklarını Koruma Yasası yürürlüğe girmiştir. Yasa ile
Kültür ve Doğa Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ile Koruma Kurullarının kültürel çevre
yönetimindeki görev ve sorumlulukları belirlenmiş, korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür ve doğa varlıklarıyla ilgili işlem ve etkinlikler düzenlenmiştir.
V) 6785 sayılı İmar Yasası’nda önemli değişiklikler öngören 1605 sayılı yasa yürürlüğe girmiştir. Bu değişiklikle, İmar İskân Bakanlığı’na belediyeler üstü bir yetkiyle nazım plan yapma ve yaptırma yetkisi verilmiştir.