MİMARLİK TARİHİ - Deneme Sınavı - 12

“Bu yüzyılda Avrupa tarzlarının giderek klasik Osmanlı mimarisinin yerini daha güçlü bir biçimde aldığını gözlemliyoruz. Çemberlitaş’ta, Kapalıçarşı’nın kapısının karşısında yer alan Nuru-u Osmaniye Camii ve Külliyesi bu değişimin önemli örneklerinden biridir. Bu cami, I. Mahmut’un batılı tarzda bir yapı istemesi üzerine 1749-1755 tarihleri arasında Simyon Kalfa tarafından inşa edilmiş ve III. Osman döneminde tamamlandığından Nur-u Osmaniye adını almıştır (Goodwin, 1987: 383-386). Caminin yanı sıra, medrese, imaret, kütüphane, türbe, çeşme, sebil ve dükkânlardan oluşan külliye, Osmanlı mimarlığında Fransız Barok ve Neo-klasik tarzların bir dini yapıda uygulandığı ilk önemli örneği ve yenileşmenin temsilcisidir (Hamadeh, 2004).”

“İstanbul’da ilk gridal planlı yerleşim yeri olan Selimiye ve İcadiye mahalleleri kentsel doku ve siluetteki etkileri ile önemlidirler (Kuban, 2007).”

“Birkaç kuşak Osmanlı sarayının mimarı olarak çalışmış olan Ermeni asıllı Balyan Ailesi bu dönem içinde yaptıkları eklektik batı tarzı yapılarla Osmanlı mimarlığın da etkili oldu (Tuğlacı, 1993). Hassa Mimarlar Ocağı’nın II. Mahmut döneminde, 1831 yılında kaldırılmasının da etkisiyle, Avrupa’da eğitim almış yabancı mimarlar 20. Yüzyılın başına kadar olan süreç içinde mimarlık uygulamalarına hâkim oldular. 1864’de yapılan Beylerbeyi Sarayı, 1871 tarihinde yapılan Çırağan Sarayı ve Yıldız Sarayı içinde yapılan Mabeyn Köşkü, Paris’te mimarlık eğitimi görmüş ve II. Abdülhamid döneminde mimarbaşı olarak görev yapmış olan Sarkis Balyan tarafından yapılmış sivil mimari örnekleridirler (Tuğlacı, 1993). Dönemin Avrupa’da da hâkim olan mimari üslubuna uygun olarak eklektik bir tarz

benimseyen Sarkis Balyan, kardeşleriyle birlikte Kandilli Adile Sultan Sarayı, Mecidiye Kasrı, Malta

Köşkü ve Akararetler Sıraevlerini tasarlamıştır.”

“Tanzimat’ın reformları kanunlara dayanan, sistematik ve kontrollü bir değişimi gerçekleştirerek geleneksel durumun tersine merkezi bir yönetim sistemi oluşmasını sağladı. Osmanlı Devleti’nde modern belediye örgütünün ilk adımı olarak 1855 yılında Fransız kent yönetimi sistemini esas alan İstanbul Şehir Emaneti kuruldu (Rosenthal, 1980: 38-39).”

“Kanalizasyon sistemi, temiz su, sokakların temizliği, itfaiye ve doğal gaz hizmetleri geliştirildi. 1911 yılında İstanbul’da ilk elektrik santralinin kurulmasını takiben 1914 yılından itibaren elektrikle çalışan tramvaylar ulaşım sistemine katıldı. Sokaklar elektrik lambaları ile aydınlatıldı.”

9. Yüzyılın ilk yarısında Müslümanlığı kabul eden ilk Türk Devleti Karahanlılardır.

Mihrap duvarına paralel sahınlardan oluşan çok ayaklı, avlulu cami tipolojinin günümüze kalan en erken örneği Şam Emeviye Camiidir.

Plan şeması açısından Şam Emeviye Camisi ile benzer mekânsal düzene sahip  Aydınoğlu Beyliği  yapısı Selçuk İsa Bey Camisidir.

Anadolu’da Selçuklu Beyliği tarafından inşa edilen ilk yapı Konya Alaeddin Camisidir.

Ribat 13. Yüzyıl Türk Mimarisinin önemli yapı tiplerinden olan Kervansarayları tanımlamak için kullanılan terimlerden birisidir.  Doğru Cevap A’dır.

Manisa Ulu Cami Saruhanoğlu Beyliği eserlerinden birisidir.

Doğru Cevap B’dir.

Osmanlı  Mimarlığında bilinen en erken tarihli cami İznik Hacı Özbek Camisidir.

 Doğru Cevap D’dir.

Erken Osmanlı döneminde ters T plan şemasına sahip olup zaviye ve imaret olarak nitelendirilen yapı tipi Çok işlevli, Tabhaneli, Sofalı, İmaret gibi farklı terminolojiler ile tanımlanmıştır. Ribat bu terimler arasında yer almaz.

Mimar Sinan’ın mimarbaşı olarak inşa ettiği kariyerindeki ilk eseri Haseki Külliyesi’dir. Doğru Cevap E’dir.

16. yüzyılın başında hem batıda hem de doğuda sürdürülen savaşlar ve iç ayaklanmalar devletin ekonomik olarak zayıflamasına yol açtı. Bu durum büyük ölçekli yapım faaliyetlerinin gerçekleşmesini engellemediği söylenemez.Tam aksine sürdürülen savaşlar büyük ölçekli yapım faaliyetlerinin gerçekleşmesini engellemiştir.

Üretim biçimindeki köklü değişim, toplumsal yapının ve yaşam biçimlerinin de yeniden düzenlenmesini gerektirmiştir.

Sultanahmet Camii Osmanlı İmparatorluğunda 17. Yüzyıl’da yapılan son büyük  sultan camilerden birisidir.

Simetrik olmayan modüler 18. yüzyıl Osmanlı mimarisinin genel özellikleri arasında yer almamaktadır.

Antik Yunan ve Roma anıtlarından mimarlığın temel ilkelerinin elde edilmeye çalışılması, 18. ve 19. Yüzyıllarda Avrupa’daki mimarlık ortamı arasında yer almaktadır.

Eklektik, farklı tarihsel dönem ve üsluplara ait sanatsal ya da mimari dizgelerden seçilerek alınan öğelerin yeni bir tasarım ürünü oluşturmak için kullanılmasıdır.