MİMARLİK TARİHİ - Deneme Sınavı - 11

Kent ve mimarlık aracılığı ile yeni yaşam biçiminin fiziksel çevresi oluşturulmaya çalışılması, Osmanlı İmparatorluğunda Batılılaşma sürecinde görülen 18. Yüzyıl ve 19. Yüzyıllar arasındaki anlayış farklarından birisidir.

Sadabad Sarayı ve Çevresi Lale Devri olarak adlandırılan dönemde Kâğıthane’de tasarlanmış kentsel mekânlardan birisidir.

Sanayi-i Nefise Mektebi Osmanlı İmparatorluğu’nda kurulan ilk modern mimarlık eğitim kurumudur.

Osmanlı Devletinin monarşik bir yönetim biçimine sahip olması ve Batılılaşmanın yönetici ve tüccar sınıf tarafından yönlendirilmesi, Osmanlı Devleti’nin Batılılaşma yaklaşımı ile Cumhuriyet’in modernleşme yaklaşımı arasındaki anlayış farklarindan birisidir?

“Modernite projesinin dört boyutu bulunmaktadır:

“Modern mimarlığın tüm ilkelerini bünyesinde toplayan ilk modern mimarlık yapısı ise, 1914 yılında Walter Gropius tarafından tasarlanan Fagus Ayakkabı Fabrikası olarak kabul edilmektedir.”

"Modern mimarlığın başlıca ilkeleri, geçmişle bağları koparması, işlevsellik (fonksiyonalizm), akılcılık (rasyonalizm), objektiflik, evrensellik, hafiflik ve şeffaflık olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda yapılan modern tasarımlar tüm tarihselci üsluplardan uzak, süslemeden arınmış, yalın, işlevsel, ekonomik, yeni
malzeme ve teknolojilerin imkânlarını kullanabilen, kısa sürede, iş kaybı olmadan, basit ve seri olarak üretilebilen ve geniş halk kitlelerine ulaşabilir yapılar olarak ortaya çıkmıştır. Frank Lloyd Wright, Walter Gropius, Mies van der Rohe, Le Corbusier modern mimarlığın öncü mimarlarıdır."

“Modern mimarlık, 1927 sonrasında öncelikle kurum yapılarında Birinci Ulusal Mimarlık üslubunun yerini almaya başlamıştır.”

“Uluslararası üslubu belirleyen düz çatı, serbest planlama, kübik kütle anlayışı, simetriden kaçış, geniş cam yüzeyler ve özellikle yatay şerit pencereler bu yapıların karakteristik özellikleridir (Aslanoğlu, 1979: 40).”

“Clemens Holzmeister’ın başlıca yapıları arasında, Genel Kurmay Başkanlığı (1929-1930), Milli Savunma Bakanlığı (1927-1931), Ankara Orduevi (1929-1933), Cumhurbaşkanlığı Köşkü (1930-1932), Merkez Bankası (1931-1933) (Resim 3.3), Emlak ve Eytam Bankası (1933-1934), İçişleri Bakanlığı binaları (1932-1934) ile bugünkü TBMM Binası (1938-1960) yer almaktadır.”

“Egli’nin mimarlık anlayışı şöyle özetlenebilir:

gerektiğini ilk öğütleyen mimarlardandır (Aslanoğlu, 1979: 58). İsmet Paşa Kız Enstitüsü (Ankara, 1930) (Resim 3.4), Sayıştay (Ankara, 1928-1930), Ticaret Lisesi (Ankara, 1928-1930), Ragıp Devres Villası (1932-1933) başlıca yapılarındandır.”

“Modern Mimarlığın İkinci Evresi (1933-1937 / 38) - Yerli Mimarlar Dönemi

Cumhuriyet’in ilk mimar kuşağı, mimarlık eğitimine Cumhuriyet ile başlayanlar, bu yeni ortam ve etkiler içinde yetişenlerdir. Başlangıçta çok az olan sayıları arttıkça Türkiye mimarlığında söz sahibi olmaya başlamışlardır (Batur, 1984: 1390).”

“Bu dönem, başlangıçtaki dinamizmin ortadan kalktığı, dönemin modern mimarlık anlayışına ait belirgin

özelliklerin terk edilmeye başlandığı dönemdir. Genel özellikler:

Sözü edilen bu mimari özellikler, modern mimarlıktan yeni bir ulusal mimarlık dönemine geçişin de habercileridir.”

“II. Ulusal mimarlık Dönemi boyunca başlıca üç yaklaşım öne çıkmaktadır. Üçüncü yaklaşım popülist yaklaşımdır, ulusallığı bölgesel-folklorik öğelerle rasyonalist ilkelerin ve biçimlerin bileşiminde arayan eğilimdir. Dönemin halkçı eğilimleriyle ilişkisi kurulabilecek bu yaklaşım, İstanbul’un konak veya köşkleri yerine, ilhamını Anadolu kentlerinin mimarlık birikiminden almıştır. Bölgesel şemalara, anonim ve kırsal biçimlere eğilimli bu yaklaşım ile özellikle tek konut tasarımında nitelikli örnekler verilmiştir (Batur, 1984: 1398). Emin Onat’ın en iyi uygulamalarını gerçekleştirdiği bu yaklaşımın örnekleri arasında Moda’da kendi evi (1944) ile Kavaklıdere’deki Cenap And Evi belirtilebilir (Batur, 1984: 1399). Paul Bonatz’ın tasarladığı Ankara’daki Saraçoğlu Mahallesi de popülist yaklaşımın önemli örnekleri arasındadır.”

Osmanlı İmparatorluğunda  Gerileme Devri olarak adlandırılan yeni bir sürece girmesi Karlofça Antlaşması sonucunda gerçekleşmiştir.

Doğru Cevap A’dır.

Mimar Sinan’ın son eseri olarak tanımlanan Üsküdar, Atik Valide Sultan Külliyesi Nur-Banu Sultan adına yapılmıştır.

Doğru Cevap B’dir.

Mimar Sinan’dan sonra Hassa Mimarlar Ocağı’nın baş mimarı Davud Ağa’dır.

Doğru Cevap C’dir.

Osmanlı İmparatorluğunun yönetim merkezi ile sultanların ve ailesinin ikametgâhı olan Topkapı Sarayı kompleksinin yapımına Fatih Sultan Mehmet zamanında başlanmıştır.

Doğru Cevap D’dir.

Osmanlı İmparatorluğu’nun elçi görevlendirdiği ilk ülke Fransa’dır. 

Doğru Cevap E’dir.

Osmanlı mimarlığında Fransız Barok ve Neo-klasik tarzların bir dini yapıda uygulandığı ilk önemli örnek Nuru-u Osmaniye Camiidir.

Doğru Cevap A’dır.