MİKRO İKTİSAT

Monopolcü rekabet piyasası, piyasaya giriş ve çıkışların kolay olduğu, benzer fakat farklılaştırılmış mallar üreten çok sayıda firmanın faaliyet gösterdiği ve firmaların belli ölçüde fiyat belirleme gücüne sahip olduğu piyasa yapısını ifade etmektedir. Tanımından da anlaşılabileceği gibi, monopolcü rekabet piyasasını tam rekabet piyasasından ayıran koşulun farklılaştırılmış mallar olduğu söylenebilir. Bu özellik monopolcü rekabet piyasasındaki firmalara aynı zamanda bir çeşit monopolcü güç kazandırmaktadır. Ancak, piyasada çok sayıda firmanın bulunması ve her firmanın piyasa payının küçük olması nedeniyle bir firmanın fiyat politikası diğer firmaları pek etkilememektedir.

Bu nedenle doğru şık c şıkkıdır.

soruda verilen özel imtiyazı faktörünün bir örneğidir.

Bütün piyasalarda (tam rekabet, monopol, monopolcü rekabet ve oligopol) firma dengesi marjinal maliyetin marjinal hasılata eşitlendiği (MC = MR) noktada sağlanmaktadır.

Fiyat farklılaştırması, sadece monopolcü firma tarafından değil, aynı zamanda negatif eğimli talep eğrisine sahip, dolayısıyla az ya da çok monopolcü gücü olan monopolcü rekabet, oligopol ve düopol piyasalarındaki firmalar tarafından da uygulanabilinir. Tam rekabet piyasasındaki firma sonsuz esnek bir talep eğrisi ile karşı karşıya olduğu ve fiyat kabullenici olduğundan bu piyasada fiyat farklılaştırması yapılamamaktadır. Bu nedenle doğru şık b şıkkıdır.

Monopolcünün talep eğrisi yatay eksene paralel değildir, negatif eğimlidir.

Staceklberg modelinde önce firmalardan biri (lider firma) piyasaya girmekte, diğer firma (takipçi firma) onun davranışını izlemekte ve kendi kararını vermektedir. Bu nedenle doğru şık d şıkkıdır.

Bertrand modelinde firmalar fiyat düzeyi üzerinden rekabet etmektedir. Diğer bir deyişle bu modelde stratejik değişken fiyat düzeyidir.
Dolayısıyla her bir firma kârını maksimize edecek kendi fiyat düzeyini
belirlerken rakibinin fiyatını değiştirmeyeceğini varsaymaktadır. Piyasada
ilk defa faaliyette bulunan firmalar, birbirlerinden bağımsız ve eş anlı olarak fiyat düzeylerini belirlemektedir. Dolayısıyla firmaların her biri kendi fiyatını belirlediğinde diğerinin, fiyatı “hangi düzeyde tuttuğunu gözleyememektedir”, sadece tahmin edebilmektedir. Eğer firma rakibinin fiyat düzeyini doğru tahmin ederse Bertrand dengesine ulaşır.

Bu nedenle doğru şık e şıkkıdır.

monopolcü piyasada ortalama hasılat eğrisi ile talep eğrisi aynıdır.

Oligopolcü firmalar tarafından üretilen mallar standartlaştırılmış (homojen) olabileceği gibi, farklılaştırılmış (heterojen) da olabilir.
Firmaların alüminyum, bakır ve demir çelik gibi standartlaştırılmış bir mal üretip
sattıkları piyasaya saf (tam) oligopol; otomobil, bira, bilgisayar, deterjan, sigara
gibi farklılaştırılmış bir mal üretip sattıkları piyasaya da farklılaştırılmış oligopol
denilmektedir.

Bu nedenle doğru şık c şıkkıdır.

talep esnekliğinin 1 den küçük olması esnek olduğu göstermektedir.

kısa dönemde karı maksimize eden üretim düzeyi toplam hasıla ve toplam maliyet eğrilerinin eğimlerinin birbirine eşit olduğu noktadır.

her bir tüketiciye farklı bir fiyatın uygulanması 1. derece fiyat farklılaştırmasına bir örnektir.

Farklılaştırılmış mallar için tek bir denge fiyatı olamaz, fiyatların bir grubu vardır.

soruda verilen tanımın karşılığı oligopolistik bağımlılıktır.

Firmalar heterojen değil, homojen mal üretmektedir.

Monopol, tek bir firmanın yakın ikamesi olmayan bir malı üretip sattığı piyasa tü­rüdür. Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi, monopol piyasasını tanımlayan iki özel­lik vardır; yakın ikamesi olmayan bir malın üretilmesi ve tek bir firmanın varlığı.

Monopol piyasasında tek bir firma faaliyet gösterdiğinden, firmanın talep eğrisi ile endüstrinin talep eğrisi aynıdır. Tam rekabet piyasasında firmanın talep eğrisi yatay eksene paraleldir (fiyat kabullenici olduğundan). Monopol piyasasındaki firmanın talep eğrisi ise piyasa talep eğrisi ile aynı olduğundan, aşağıya doğru eğimlidir. Bu nedenle tam rekabetin aksine monopolcü fiyatı kendi belirlemektedir. Monopolünün karşı karşıya olduğu talep eğrisinin piyasa talep eğrisi olması, monopolcünün fiyat ve üretim miktarını belirlerken birini diğerinden bağımsız görmesini engeller. Eğer monopolcü fiyatı belirlerse talep edilen miktarı veri olarak alacaktır. Yani, belirlenen fiyat düzeyinde ne kadar mal talep edileceğinin kararını piyasa verecektir. Benzer şekilde, monopolcü üretim miktarını belirlerse fiyatı veri olarak alacaktır. Yani veri fiyat düzeyinde, piyasa bu sefer üretim miktarını belirleyecektir. Dolayısıyla, monopolcü daima piyasa talep eğrisini dikkate alarak hareket etmek zorundadır; monopolcü istediği gibi ya fiyatı ya da miktarı belirleyebilir ancak her ikisini birden belirleyemez.

Monopolcünün talep eğrisinin esnek olduğu kısımlarda toplam hasılat artmaktadır, dolayısıyla marjinal hasılat da pozitiftir. Birim esnek (ed=-1) olduğu noktada ise toplam hasılat maksimum, dolayısıyla marjinal hasılat sıfıra eşit olmaktadır. Ancak talebin esnek olmadığı kısımlarda ise toplam hasılat azaldığından, marjinal hasılat da negatif değerler almaktadır.

Monopolcünün farklı piyasalarda farklı fiyat talep etmesine üçüncü derece fiyat farklılaştırması denilmektedir.

Üçüncü derece fiyat farklılaştırmasına örnek olarak vapur, tren ve uçaklarda birinci, ikinci sınıf ayrımıyla farklı tarife uygulanması; futbol maçlarında stadın numaralı, kapalı-açık tribün ve kale arkası gibi farklı bölümlere ayrılarak farklı giriş ücreti uygulanması gösterilebilir.

Mal farklılaştırması gerçek veya farklı mal imajı verilerek de (suni) olabilir. Farklılaştırma için yalnızca tüketicilerin farklı algılamaları bile yeterli olabilir. Gerçek anlamda mal farklılaştırılmasında kastedilen şey, malların fiziksel özelliklerinde yapılacak olan değişikliklerdir. Örneğin iki deterjan markasının kimyasal bileşimlerinin birbirinden tamamen veya kısmen farklı olması gibi. Yapay anlamda mal farklılaştırılmasında kastedilen ise; malda fiziksel anlamda bir farklılaşma olmamasına rağmen malın ambalajında, markasında, satış koşullarında, satış sonrası servis hizmetlerinde, garanti süresinde, reklamında ve satış yeri gibi konularda yapılan farklılaştırmadır.