MİKRO İKTİSAT - Deneme Sınavı - 41

Ortalama maliyet (SRATC), toplam maliyetin (SRTC) toplam çıktı miktarına (Q) oranlanması ile elde edilir ve bir birim çıktı başına düşen toplam maliyeti yansıtır. Ortalama maliyet aşağıdaki eşitlik ile gösterilir:

SRATC = SRTC / Q

veya SRTC = TFC + SRVC olduğundan:

SRATC = (SRTC / Q) = ((TFC + SRVC) / Q ) = (TFC /Q) + (SRTC / Q) = AFC + SRAVC

Yani ortalama maliyet, ortalama sabit maliyet ve ortalama değişken maliyetin toplamından ibarettir.

Maliyet kavram›n› tan›mlarken muhasebeciler sadece aç›k maliyeti göz önünde
bulunduruyor iken iktisatç›lar hem aç›k hem de örtük maliyetleri göz önünde bulundurmaktad›r. Firman›n aç›k maliyetleri toplam›na muhasebe maliyeti denir.

Firman›n bir birim daha
fazla üretmesi sonucunda
katlanmak zorunda oldu¤u
ek maliyete marjinal maliyet
denir.

SRATC eğrisinin minimum olduğu çıktı düzeyine maksimum tesis kapasitesi denir

Mevcut üretim alternatiflerinden birini tercih ettiğimizde vazgeçmiş olduğumuz diğer üretim alternatifleri arasındaki en iyi üretim alternatifinin piyasa değerine fırsat maliyeti veya alternatif maliyet  adı verilir.

Ekonomik Maliyet = Toplam Açık Maliyetler + Toplam Örtük Maliyetler

Fabrika kirasını üretim sıfır bile olsa ödemek gerekir. O nedenle sabit bir maliyettir.

Firmanın kısa dönemde, üretim miktarı sıfır olsa bile katlanmak zorunda olduğu üretim harcamaları toplamına toplam sabit maliyet adı verilir.

SRTAC ve SRAVC eğrileri azalan verimler kanunu nedeniyle "U" şeklindedir. Önce azalır sonra artar.

Ölçeğe göre azalan getiri durumunda girdiler iki katına artarken çıktı miktarı iki katından daha az artmalıdır. O halde 2*250=500 olduğundan, 500 den küçük bir değer almalıdır.

Üretim düzeyi ile birlikte değişmeyip sabit kalan üretim harcamaları toplamına toplam sabit maliyet denir. Sabit maliyet, firmanın kısa dönem üretim sürecinde değiştiremeyip sabit kalan girdilerine ilişkin maliyetlerdir ve bu maliyetler üretim miktarı sıfır olsa dahi firmanın katlanmak zorunda olduğu maliyetlerdir. Firma açısından; toprak, fabrika, makine ve diğer sermaye malları kısa dönemde değiştirilemeyen sabit girdilerdir ve firma hiç üretim yapmıyor olsa dahi bu gir­dilere ilişkin maliyetlere katlanmak zorundadır.

Üretim düzeyi ile birlikte değişen üretim harcamaları toplamına toplam değişken maliyet denir. Değişken maliyet, firmanın üretim sürecinde kullandığı değişken girdilerine ilişkin maliyetlerdir. Değişken maliyetler üretimin sıfır olduğu durumda sıfıra eşittir ve üretimin birinci biriminden itibaren ortaya çıkıp üretim ile birlikte artmaktadır. Ham madde ve emek gibi üretimle birlikte kullanılan miktarları artan girdiler için yapılan harcamalar, firmanın değişken maliyetlerini oluşturmaktadır.

Tam rekabet piyasasının özellikleri; atomize olma, homojenlik, mobilite ve şeffaflıktır.

Tam rekabet piyasasının atomize olma özelliği; alıcı ve satıcıların sayısındaki çokluk nedeniyle, her iki tarafın da piyasa fiyatını kontrol etme ve belirleme güçlerinin olmamasıdır.

Tam rekabet piyasasında firmaların kâr maksimizasyonu ile ilgili kullanılan ikinci yaklaşım marjinal maliyet-marjinal hasılat yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma göre marjinal hasılatın marjinal maliyete eşit olduğu (MR = MC) üretim düzeyinde firmanın kısa dönem kârı da maksimum üretim düzeyine ulaşmaktadır.

Firma piyasada zarar etmesine rağmen kalma veya piyasadan çekilme kararını verirken hep ortalama değişken maliyetlerini (AVC) göz önünde bulundurur.

Muhasebeciler firmadan çıkan paranın kaydını tutarken fırsat maliyetinden kaynaklanan firmanın kaybını göz önünde bulundurmazlar. Sıfır ekonomik kâr durumunda, ekonomik kâr sıfır iken muhasebeci kârı pozitiftir ve firma faaliyetini sürdürmeye devam eder.

Ortalama hasılat, firmanın talep edilen mallarının bir birimi başına düşen hasılatını ifade etmektedir.

Toplam hasılatından toplam maliyet çıkarılarak bulanabilen firma kârını maksimize eden üretim düzeyine, firma dengesi üretim düzeyi denilir.

Toplumun refahını (W) ölçmenin yollarından bir tanesi tüketici artığı (CS) ile üretici artığının (PS) toplanmasıdır. Üretici ve tüketici artığı, refah söz konusu olduğunda eşit bir öneme sahiptir.

Tam rekabetçi piyasalardan söz edebilmek için bir piyasanın aşağıdaki özellikleri taşıması gerekmektedir. • Piyasadaki Alıcı ve Satıcıların Sayısının Çokluğu (Atomize Olma Özelliği) • Üretilen Ürünlerin Homojen Olması (Homojenlik Özelliği) • Piyasaya Giriş-Çıkış Engelinin Bulunmaması (Mobilite Özelliği) • Piyasa Hakkında Tam Bilgiye Sahip Olunması (Şeffalık Özelliği)