MİKRO İKTİSAT - Deneme Sınavı - 30

Tam rekabet piyasalarında refahın maksimize edilmesinin sebebi, tam rekabet dengesinde fiyatın marjinal maliyete eşit olmasıdır. Bu noktada arz ve talep birbirine eşittir ki bu da fiyatın marjinal maliyete eşit olduğunu garantiler. Fiyatın marjinal maliyete eşit olması durumunda, tüketicilerin üretimin son birimine verdikleri değer, üretilen son birimin maliyetine eşittir. Eğer tüketiciler üretilen son birime, marjinal maliyetinden daha fazla değer verirlerse üretim artırıldıkça refah da artacaktır. Aynı şekilde, eğer tüketiciler son birime marjinal maliyetinden daha az değer verirlerse daha düşük üretim düzeylerinde yine refah artacaktır. Fiyatın marjinal maliyetin üzerinde belirlenmesi durumunda tüketici refahı olumsuz etkileneceğinden tüketiciler de satın almaya niyetli oldukları mal ve hizmetler için marjinal maliyete eşit bir fiyat ödemekten memnundurlar. Bu bağlamda bakıldığında tam rekabet piyasaları hem refah hem de etkinlik açısından en ideal piyasadır.

Homojenlik özelliği, piyasada üretilen ürünlerin şekil, renk, içerik açısından birbirinin aynı olmasını, bir başka deyişle ürünlerin tam ikameye sahip olmalarını gerektirmektedir. Bu durumda, tüketiciler için ürünlerin hepsi birbirinden farksız olurken firmaların da piyasa fiyatının üzerinde daha yüksek bir fiyat belirleme şansları olmayacaktır.

Tam rekabet piyasasının temel koşullarından “homojen mal” varsayımlarından sapma halinde karşılaşılan piyasa türü: Eksik rekabet piyasaları olarak tanımlanmaktadır.

Tek bir firmanın yakın ikamesi bulunmayan bir mal ürettiği-sattığı piyasa türüne "saf monopol" ismi verilir

Tek satıcı yakın ikamesi olmayan mal giriş engellerinin olması monopol piyasa özelliklerindendir.

Tam Rekabet piyasası fiyat kabüllenicidir.

Piyasadaki fiyatı veri kabul etme monopolcü gücün kaynaklarından birisi değildir.

Monopolcü istediği gibi ya fiyatı ya da miktarı belirleyebilir. Ancak aynı anda her ikisinide belileyemez.

Giriş engellerinin olması doğru cevaptır.

Doğru yanıt ücretlerdir.

Az sayıda satıcının bir malın üretim ve satışına hâkim olduğu ve yeni firmaların piyasaya girişinin zor veya imkânsız olduğu piyasa yapısı oligopol piyasa olarak tanımlanır.

Piyasada sadece tek firma vardır. Yanlış seçenektir. Bu modelde iki firma söz konusudur.

Monopolcünün arzını kontrol ettiği malın ikamesinin olmaması halinde tam (saf) monopol söz konusudur.

Monopolcü, tam rekabette olduğu gibi, toplam hasılat ile toplam maliyet arasındaki farkı maksimum yapan üretim düzeyini seçerek kârını maksimum yapmaktadır. Bunun için, firma optimizasyon koşulu olarak bilinen marjinal hasılat-marjinal maliyet eşitliğini (MR=MC) sağlamalıdır.

Aynı veya farklı üretim dalında faaliyet gösteren firmaların hukuki ve ekonomik bağımsızlıklarını yitirerek birleşmelerine tröst denir.

Bir firmanın fiyat farklılaştırması yapabilmesi için firmanın 1. monopol gücüne sahip olması, 2. piyasayı bölümlere ayırabilmesi ve 3. ayırdığı bu bölümler arasında geçiş olmayarak yeniden satış olanağı bulunmaması gerekmektedir.

Geleneksel oligopol teorileri arasında Cournot Modeli, Bertrand Modeli, Stackelberg Modeli ve Edgeworth Modeli yer almaktadır. Hakim firma modeli ise anlaşmalı oligopol teorileri arasındadır.

1939 yılında Paul Sweezy tarafından geliştirilmiş olması nedeniyle Sweezy Modeli de denilen bu model, oligopolde var olan fiyat katılığını açıklamaktadır.

Oyun teorisi, 1937 yılında John von Neumann tarafından ortaya konulmuştur.

Monopol piyasasında bir firmanın fiyat farklılaştırması yapabilmesi için firmanın; Monopol gücüne sahip olması, Piyasayı bölümlere ayırabilmesi, Ayırdığı bu bölümler arasında geçiş olmayarak yeniden satış olanağı bulunmaması gerekmektedir.