MİKRO İKTİSAT - Deneme Sınavı - 12

Uzun dönemde firma kullandığı bütün girdileri miktarını değiştirebilmektedir. Dolayısıyla ölçeğe göre getiri, üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda artırıldığında çıktı düzeyinin ne oranda arttığını gösteren orandır. Üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda arttırıldığında eğer çıktı düzeyi bu orandan daha büyük bir oranda artıyor ise o zaman ölçeğe göre artan getiri var demektir. Üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda artırıldığında eğer çıktı düzeyi bu orandan daha düşük bir oranda artıyor ise o zaman ölçeğe göre azalan getiri var demektir. Üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda artırıldığında eğer çıktı düzeyi de aynı oranda artıyor ise o zaman ölçeğe göre sabit getiri var demektir.

Buna karşılık artan ve azalan marjinal getiriler yasası kısa dönemde ortaya çıkmaktadır Azalan marjinal getiriler (verimler) kanununa göre; diğer girdiler sabit iken tek bir girdinin üretimde kullanılan miktarını artırdığımızda söz konusu girdinin marjinal fiziki ürünü belli bir noktaya kadar artar ve bu noktadan sonra azalmaya başlar.

Soruda üretimde kullanılan girdilerin %100 oranında arttırılması sonucunda çıktı düzeyi %150 oranında artıyorsa, çıktı düzeyindeki artış girdi miktarındaki artıştan daha fazladır. Bu nedenle ölçeğe göre artan getiri söz konusudur, yani doğru yanıt c şıkkıdır.

İşçi ücretleri üretime bağlı olarak artar ve azalır, dolayısıyla değişken girdi kapsamına girer. Diğerleri üretim sıfır bile olsa vardır, dolayısıyla sabit girdi kapsamına girer.

Ortalama fiziki ürünü hesaplarken toplam fiziki ürünü değişken girdi miktarına  bölmeliyiz.

Toplam fiziki ürün maksimum iken marjinal fiziki ürün sıfırdır, yani yatay ekseni kesmektedir.

Aynı çıktı düzeyini sağlayan tüm teknolojik olarak etkin emek-sermaye kombinasyonlarını gösteren eğri eş ürün eğrisidir.

Eş ürün eğrileri orijine göre dışbükeydirler. Bunun nedeni azalan marjinal teknik ikame oranıdır.

İkame esnekliği sonsuz olan üretim fonksiyonlarına doğrusal üretim fonksiyonu denir. İkame esnekliği sıfır olan üretim fonksiyonlarına sabit-oranlı üretim fonksiyonu veya Leontief denir. Buna karşılık ikame esnekliği değeri bir olan üretim fonksiyonlarına Cobb-Douglas üretim fonksiyonu denir Dolayısıyla doğru yanıt b dir.

Eş ürün eğrisinin negatif eğimli olduğu bu bölge üretimin ekonomik bölgesi olarak adlandırılır. Her iki girdinin marjinal fiziki ürününün pozitif olduğu ve eş ürün eğrisinin eğiminin negatif olduğu bölgeye üretimin ekonomik bölgesi denir. Bununla birlikte eş ürün eğrilerinin pozitif eğimli olduğu bölgeler de vardır fakat bu bölgeler üretimin ekonomik olmayan bölgeleridir. Girdilerden birinin marjinal fiziki ürününün negatif olduğu ve eş ürün eğrisinin eğiminin pozitif olduğu bölgeye üretimin ekonomik olmayan bölgesi denir.

Kârını maksimize etme amacında olan firmaların, girdilerin israf edilmesine ve bundan ötürü de üretim maliyetlerinin artıp kârların azalmasına yol açan girdi bileşenlerinin olduğu bölgelerde, yani üretimin ekonomik olmadığı bölgelerde üretim yapması rasyonel değildir. Dolayısıyla kâr maksimizasyonu güdüsüyle hareket eden firmalar üretimlerini üretimin ekonomik bölgesinde gerçekleştirir. Özetle üretimin ekonomik olmayan bölgesinde eş ürün eğrisinin eğimi pozitif, tüm girdilerin marjinal fiziki ürünü negatif ve tüm girdiler için azalan toplam getiri vardır. Buna karşılık üretimin ekonomik bölgesinde ise eş ürün eğrisinin eğimi negatif ve her iki girdinin marjinal fiziki ürünü pozitiftir. Bu nedenle doğru şık e’dir.

Marjinal fiziki ürün eğrisi ortalama fiziki ürün eğrisinden önce maksimuma ulaşır ve sonra azalarak ortalama fiziki ürün eğrisini maksimum olduğu noktada keser. Doğru yanıt bu nedenle c şıkkıdır.

Üretim fonksiyonu, teknoloji veri iken her bir spesifik girdi bileşeni için firmanın üretebileceği maksimum çıktı düzeyini gösteren matematiksel ifadedir.

Gerçek hayatta bir firma üretim sürecinde çok sayıda girdi kullanıyor olmasına rağ­men söz konusu bu girdiler içinden öne çıkanlar emek (iş gücü), sermaye, doğal kaynak ve teknolojidir.

Üretim sürecinde kullanılan değişken girdi miktarının artırılması sonucu elde edilen toplam ürün (çıktı) miktarı toplam fiziki ürünü verir ve TPP ile gös­terilmektedir. Üretimde kullanılan diğer girdiler sabit iken sadece bir girdinin kullanılan miktarındaki bir birimlik artış veya azalış yönündeki değişimin toplam fiziki üründe meydana getirdiği değişime marjinal fiziki ürün denir ve MPP ile gösterilir.

Değişken girdinin emek olduğu varsayımıyla emeğin marjinal fiziki ürünü TPP’deki deği­şimin L’deki değişime oranı tarafından verilir. Diğer bir ifadeyle pay kısmı için TPP’nin ikinci durumdaki değerinden birinci durumdaki değeri çıkartılacak ve payda kısmı için ise L’nin ikinci durumdaki değerinden birinci durumdaki değeri çıkartılacak demektir.

MPPL= (50-24)/(3-2)

          = 26/1

          = 26

Eş ürün eğrisi, aynı çıktı düze­yini veren girdi bileşenlerinin geometrik yerinden başka bir şey değildir. Bir eş ürün eğrisi üzerinde üretim düzeyi değişmez, sadece girdi bileşenleri değişir.

 Eş ürün eğrilerine ilişkin bazı özellikler vardır ve söz konusu özellikler şunlardır:

Marjinal teknik ikame oranı iki girdinin marjinal fiziki ürünlerinin oranına eşit olduğundan;

Marjinal teknik ikame oranı (MRTS_K,L)=   MPPL/MPPK  iken verileri bu formülde yerine koyarsak

Marjinal teknik ikame oranı = 8/2

                                             =4

Eş ürün eğrisinin negatif eğimli oldu­ğu bu bölge üretimin ekonomik bölgesi olarak adlandırılır. Her iki girdinin mar­jinal fiziki ürününün pozitif olduğu ve eş ürün eğrisinin eğiminin negatif olduğu bölgeye üretimin ekonomik bölgesi de­nir. Bununla birlikte eş ürün eğrilerinin pozitif eğimli olduğu bölgeler de vardır fakat bu bölgeler üretimin ekonomik ol­mayan bölgeleridir. Girdilerden birinin marjinal fiziki ürününün negatif olduğu ve eş ürün eğrisinin eğiminin pozitif ol­duğu bölgeye üretimin ekonomik olma­yan bölgesi denir.

Firmaların aynı girdi bileşeni ile daha fazla çıktı elde etmelerine veya aynı çıktı düzeyini daha düşük bir girdi bileşeni ile elde etmelerine imkân tanıyan üretim sürecindeki değişikliklere teknolojik gelişme (ilerleme) denir.

MRTS’nin sabit olması iki girdinin sabit bir oranda birbiriyle mükemmel bir biçimde ikame edilebilir olduğu anlamına gelir. MRTS’si sabit olan girdiler birbiriyle mükemmel ikamedir