Meteorolojik İhbarlar

Uçuşu olumsuz yönde etkileyen meteorolojik olaylara karşı meteoroloji gözlem ofisleri tarafından uyarı amaçlı hazırlanan dökümanlar şunlardır: Meydan ihbarları, SIGMET, AIRMET mesajları ve GAMET saha tahminleri olarak sıralanmaktadırlar.

Meydan ihbarları, havaalanında çeşitli amaçlar için verilen hizmetlerin ve park eden uçakların emniyet ve güvenliğini etkileyeceği tahmin edilen meteorolojik olaylara karşı yayımlanmaktadırlar. Bu raporlar meydan yetkililerinin bu meteorolojik olaylara karşı gerekli tedbirleri alması için hazırlanmaktadır.

Meydan ihbarları; oraj, donan yağış, tropikal fırtınalar, dolu, kar, kırağı ve buzlanma, zehirli kimyasallar, volkanik kül, toz ve kum fırtınası, yükselen toz, kum, savrulan kar, kuvvetli rüzgâr, squall ve hamle gibi meteorolojik olayların birinin veya birden fazlasının meydana gelmesi durumunda yayımlanmaktadır.

Squall, rüzgâr hızının aniden en az 16 knot artarak, 22 knot veya daha fazla bir değere ulaşması ve bunun en az bir dakika devam etmesi durumudur.

Havacılık operasyonlarının yapıldığı sahalarda uçuş emniyet ve güvenliğini etkileyecek meteorolojk olayların oluşumunu veya oluşumunun beklenmesi durumunda uyarı niteliğine sahip SIGMET (Significant Meteorological Information) mesajları yayımlanmaktadır.

SIGMET mesajları 00.00 UTC’den başlamak üzere 24 saat boyunca sıra numarası verilerek hazırlanmaktadır. Genellikle mesajın geçerli olduğu süre yayımlandığı süreden itibaren 4 saatten azdır.

Türkiye'de iki adet meteoroloji gözlem ofisi bulunmaktadır. Bunlar; Ankara / Esenboğa ve İstanbul / İstanbul Meteoroloji Gözlem Ofisleridir.

Uçuş bilgi ve uyarı hizmetlerinin sağlandığı, sınırları belirlenmiş hava sahalarına Uçuş Bilgi Sahası (Flight Information Region-FIR) kavramı ile açıklanmaktadır. 

SIGMET mesajı iki satırdan oluşmaktadır. Birinci satırda;

Hizmet Sağlayan Birimin Yer Belirteci

Mesaj Belerticisi

Mesaj Sıra Numarası

Mesajın Periyodu

Mesajı Hazırlayan Meteoroloji Gözetleme OfisininYer Belirteci

SIGMET mesajının ikinci satırı; mesajı hazırlanan uçuş sahasının yer belirteci ve mesaj metninden oluşmaktadır.

SIGMET mesajının geçerli olduğu periyod (süre) UTC olarak belirtilir ve VALID ifadesi ile başlar. VALID ifadesi ile birlikte mesajın geçerli olduğu sürenin başlangıcı ve bitişi aralarına “/” işareti konularak yazılır. Başlangıç ve bitiş bölümleri tanımlanırken ilk iki sayısal ifade ile ayın günü; sonra dört değer ile de UTC saatine göre saat ve dakika gösterilir.

SIGMET mesaj metni, mesajın yayımlanmasına sebep olan meteorolojik olay ve bu olaya ilişkin açıklayıcı bilgilerden oluşmaktadır. Buna göre bir SIGMET mesaj metni;

• Mesajın yayımlanmasına neden olan meteorolojik olay

• Meteorolojik olayın tahmin mi gözlem mi olduğu

• Meteorolojik olayın konumu

• Meteorolojik olayın bulunduğu uçuş seviyesi veya irtifası

• Meteorolojik olayın hareket yönü (ve hızı)

• Meteorolojik olayın şiddeti bilgilerinden oluşmaktadır.

OBSC: Oraj, CB ve TCU bulutlarının toz, duman veya karanlık nedeniyle kolayca görülememesi durumunu ifade eder. 

EMBD; Oraj, CB ve TCU bulutlarının bulut tabakaları arasında gizlenmesi ve tam görülememesi durumunu ifade eder. 

Bu SIGMET mesajında gizli orajla birlikte dolu yağışı UTC saatine göre 03.50’de Eskişehir Hasan Polatkan Havaalanı üzerinde FL170 ve FL250 arasında gözlendiği, gizli orajla birlikte dolu yağışının kuzey doğuya doğru 10 knot hızında zayıflayarak (WKN) hareket etmesinin beklendiği bilgileri yer almaktadır. 

AIRMET mesajları, seyir seviyesi boyunca meydana gelen veya meydana gelmesi beklenen meteorolojik olayın durumunu ve gelişimini zamana ve konuma bağlı olarak kısa ve öz anlatan ifadelerdir. 15.000 feet’in (FL150) altındaki uçuş faaliyetlerine meteorolojik bilgi desteği sağlamak amacıyla AIRMET (Airmen’s Meteorological Information) mesajları yayımlanmaktadır.

AIRMET mesajı iki satırdan oluşmaktadır. Birinci satır; hizmet sağlayan birimin yer belirteci, mesaj belirticisi, mesaj sıra numarası, mesajın periyodu ve mesajı hazırlayan meteoroloji gözetleme ofisinin yer belirtecinden meydana gelmektedir. AIRMET mesajının ikinci satırı; mesajı hazırlanan FIR’ın yer belirteci ve mesaj metninden oluşmaktadır.

Bu AIRMET mesajına göre, İzmir/Adnan Menderes Havalimanı’nın kuzeyinde saat 12.00 UTC’de pus nedeniyle yer görüşü 1500 metrenin üstüne çıkacağı gözlenmektedir. Bununla birlikte pusun şiddetinde değişim olmadan (NC) güneye doğru hareket etmektedir.

GAMET saha tahminleri (Genereral Aviation Meteoorlogical Information), AIRMET mesajlarına meteorolojik bilgi desteği sağlamak amacıyla rutin olarak hazırlanmakta ve yayımlanmaktadır.

GAMET saha tahminleri; tanımlayıcı satır, SECN I ve SECN II bölümlerinden oluşmaktadır. 

GAMET saha tahmin raporunun tanımlayıcı satırı hizmet sağlayan birimin yer belirtecisi, mesaj belirticisi, tahminin periyodu, tahmini hazırlayan meteoroloji ofisinin yer belirtecisi, tahmini hazırlanan FIR’ın yer belirteci ve tahminin ait olduğu uçuş seviyesi bilgilerinden oluşmaktadır. 

SECN I ifadesi ile başlayan bölümde; yer rüzgârı, yer görüş mesafesi, önemli hava olayları, dağ veya dağların görülmesini engelleyen durumlar, bulutluluk durumu, buzlanma ve türbülans ile ilgili bilgiler verilmektedir.

GAMET saha tahmin raporunun SECN II ifadesi ile başlayan bölümünde; basınç merkezleri ve cephesel sistemler, yüksek seviye rüzgârları ve sıcaklıkları, bulutluluk durumu, donma seviyesi, tahmin edilen QNH değeri, deniz yüzey sıcaklığı ve denizin durumu, volkanik aktivite bilgileri yer almaktadır.