METEOROLOJİ II

Tahmin (prognostik) kartları belirli bir yerde, belirli bir zaman veya periyot için belirli bir meteorolojik eleman veya elemanların tahmin olarak belirtildiği kart veya haritalardır. Kartlar sayısal hava tahmin modeli ürünleridir. Havacılık sektörünün en fazla faydalandığı prognostik kartlar; yer kartı (SFC: Prognostic Surface Chart), önemli hava olayları kartı (SWC: Significant Weather Chart) ile yüksek seviye rüzgâr ve sıcaklık kartıdır. Prognostik kartlar hem uçuş faaliyetini planlayan uçuş harekât uzmanı hem de direkt olarak uçuş ekibi tarafından kullanılmaktadır.

Türkiye’nin de içinde bulunduğu Avrupa bölgesi için Önemli hava olayları kartı ile yüksek seviye sıcaklık ve rüzgâr kartı hazırlama görevi Londra WAFC’a aittir.

Yer kartı, yer seviyesindeki basınç dağılımını izobar (eş basınç eğrileri) çizimleriyle gösteren, alçak ve yüksek basınç merkezleri ile cephelerin gösterildiği karttır. Sayısal hava tahmin ürünü olarak otomatik olarak üretilebildiği gibi elle çizimi de mümkündür. Yer kartları genel olarak, 00, 06, 12 ve 18 UTC (ana sinoptik saatleri) olmak üzere günde 4 defa hazırlanırlar.

Önemli hava olayları kartı, orta seviye (FL100-FL250) ve yüksek seviye (FL100- FL450 ile FL250-FL630) atmosferik katmanlar için hazırlanmaktadır. Yer seviyesi ile FL100 seviyesi arasında kalan ve alçak seviye olarak adlandırılan atmosferik katman için önemli hava olayları kartı ülkelerin tercihine bağlı olarak hazırlanmaktadır.

Yüksek Seviye Sıcaklık ve Rüzgâr Kartı, Dünya Saha Tahmin Merkezlerinden biri (Amerika/Washington veya İngiltere/Londra) tarafından hazırlanan, ilgili olduğu alan ve yükseklikteki sıcaklık ve rüzgâr tahminlerini içeren karttır.

Meteorolojide 850 hPa, 700 hPa, 500 hPa ve 300 hPa atmosferik sabit seviye haritaları çizilir. Haritaların her biri aynı parametre veya olayın mevcut durumu ve tahmininde kullanılabildiği gibi farklı parametre ve olay için farklı haritalar kullanılabilir. Örneğin cephesel sistemin yeri ve konumunun hem mevcut hem de gelecekteki durumunu tespit için tüm haritalar kullanırken, jet stream tespitinde, temsil ettiği seviye itibariyle 300 hPa haritası kullanılmaktadır.

700 hPa Sabit Seviye Basınç Haritası en fazla atmosferdeki nemliliğin tespitinde kullanılır. Spread’in büyük olması havadaki nem oranının az, küçük olması ise nemin fazla olduğunu gösterir. Nemlilik atmosferde bulut oluşumu için en önemli kriterdir.

300 hPa Sabit Seviye Basınç Haritasında, Jet stream kanalı mavi, 60 ve 80 knot’ı gösteren izoteksler kırmızı, 100 knot ve daha yukarı değere sahip izoteksler ise yeşil renkte gösterilir.

Jet stream, tropopoz seviyesi yakınlarında, kuvvetli dikey ve yatay rüzgâr kesmesi ile karakterize edilen, bir veya daha fazla azami hız gösteren, yarı yatay bir eksen boyunca uzanan kuvvetli ve dar hava akımıdır. Rüzgâr hızı 60 knot’tan daha fazla, tipik olarak 1500 deniz mili (NM) uzunluğunda, 200 NM genişliğinde ve 12000 feet derinliğinde kuvvetli rüzgâr alanlarıdır. 300 knot raporlanmış jetler mevcuttur.

VOLMET yayını yerdeki sabit noktalara kurulan yer istasyon verileri ile yapılır. Türkiye’de seyrüsefer hâlindeki uçaklar için sekiz noktadan yayın yapılmaktadır. Bu noktalar: Ankara/Esenboğa, İstanbul/Atatürk, İzmir/Adnan Menderes, Samsun/Çarşamba, Adana, Sivas ve Erzurum Havalimanları Meteoroloji Ofisleri ile Ankara/Meteoroloji Genel Müdürlüğü’dür.

ATIS yayınları 30 saniyenin altında olup sürekli, tekrarlanır ve lisanı İngilizcedir.