METEOROLOJİ II

TREND tahmin raporu, yer rüzgârı, hâkim görüş, meteorolojik
olay ve bulut bilgisi elemanlarından oluşmaktadır. Bu dört elemanın biri ya da
daha fazlasında Dünya Meteoroloji Teşkilatı - WMO (World Meteorological Organization)
ve Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu –ICAO (International Civil Aviation
Organization) tarafından belirlenen kıstaslara bağlı olarak önemli değişikliklerin oluşacağı
tahmin ediliyorsa bu değişim TREND tahmin raporu içinde belirtilir. Ancak değişiklik
olması beklenmeyen elemanlar rapor içinde kesinlikle yer almaz.

TTGGgg zaman grubu, değişiklik terimlerinin hangi zaman aralığında meydana geleceğini
belirtmek amacıyla kullanılmaktadır.
TT: Değişikliğin gerçekleşeceği zaman aralığının konumunu göstermektedir.
GGgg: Değişikliğin gerçekleşeceği saat ve dakikayı göstermektedir.
TT yerine FM, TL ve AT kısaltma terimleri kullanılmaktadır.
• FM (From): Değişikliğin başlangıcını,
• TL (Until): Değişikliğin sona ermesini,
• AT: Değişikliğin oluş zamanını belirtmektedir.

BECMG değişiklik terimi, beklenen değişikliklerin düzenli ya da düzensiz oranlarda
gerçekleşerek ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara ulaşmasını ya da geçmesini
belirtmek amacıyla kullanılmakta ve değişim sonrasında beklenen meteorolojik eleman
veya elemanların gözlemdeki duruma tekrar dönmeyeceği anlamını taşımaktadır.

TEMPO değişiklik terimi, ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara ulaşması veya
geçmesi tahmin edilen meteorolojik şartların geçici değişimlerini ifade etmek üzere kullanılmaktadır.
Oluşması tahmin edilen geçici değişimler, bir bütün olarak değişiklik beklenen
tahmin periyodunun yarısının daha azında ve her defasında ise bir saatten daha az
bir süre devam etmesi gerekmektedir.

TREND tahmin raporunda bulunan yer rüzgârı kod formu görülmektedir. Formda yer alan ddd kodu yer rüzgârının yönünü, ff kodu rüzgârın hızını, G harfi Gust (Hamle) kelimesinin baş harfini ve fm fm kodu ise maksimum yer rüzgârının hızını ifade etmektedir. KT rüzgâr hız biriminin knot (denizmili/saat -Nautical Mile Per Hour), MPS ise rüzgâr hız biriminin metre/
saniye (Meters Per Second) olduğunu göstermektedir.

TREND tahmin raporunda yer alan hâkim görüş kod formu görülmektedir.
Formda yer alan VVVV kodu hâkim görüşü ifade etmektedir. Hâkim görüş yerine meteorolojik
şartlara bağlı olarak CAVOK terimi de kullanılabilmektedir

TREND tahmin raporunda yer alan meteorolojik olay kod formu görülmektedir.
Formda yer alan w’w’ kodu ile oluşması tahmin edilen meteorolojik olay ifade edilmektedir.
Bu bölümde meteorolojik olay yerine NSW (Önemli Meteorolojik Olay Yok)
terimi de kullanılabilmektedir

Bulut bilgisi kod formunda yer alan NsNsNshshshs ifadesi, oluşması beklenen bulut grublarını tanımlarken kullanılmaktadır. NsNsNs, bulut kapalılık miktarını harf kodları ile gösteren ifadedir. Bu ifade yerine FEW, SCT, BKN ve OVC kısaltma terimleri kullanılmaktadır. hshshs, bulut tabanyüksekliğini gösteren üç haneli sayısal bir değer olarak kodlanmaktadır. Rapor açılımı yapılırken, bu sayısal değerin arkasına iki sıfır konularak bulut taban yüksekliği feet cinsinden okunmaktadır.

TAF raporu belirli bir zaman aralığını tanımlayacak şekilde hazırlanmaktadır.
Y1Y1:TAF periyodunun yürürlüğe gireceği ayın günü,
G 1G1: TAF periyodunun UTC’ye göre başlama saati,
Y2Y2: TAF periyodunun sona ereceği ayın günü,
G2G2: TAF periyodunun UTC’ye göre sona erme saatidir.

BECMG veya TEMPO değişiklik terimlerini ifade eden kod formu
görülmektedir.
Kod formunda,
TTTTT: BECMG veya TEMPO değişiklik terimini,
YY: Değişikliğin başlayacağı ayın gününü,
GG: Değişikliğin başlayacağı saati,
YeYe: Değişikliğin sona ereceği ayın gününü,
GeGe: Değişikliğin sona ereceği saati ifade etmektedir.

Yerel kullanıcıların ve havaalanına bir saat içerisinde iniş yapacak uçakların meteorolojik bilgi ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile pist iniş tahmin raporları (TREND) hazırlanmaktadır. TREND tahmin raporu, METAR veya SPECI raporlarının sonuna eklenerek yayınlanır ve raporun geçerli olduğu periyot (geçerli olduğu süre) METAR veya SPECI raporlarının yayınlanma saatinden itibaren iki saattir.

TREND tahmin raporunda kullanılan değişiklik terimlerinin kod formları aşağıdaki gibi verilmiştir:

TREND tahmin raporunda yer alması beklenen meteorolojik olaylar aşağıda sıralanmaktadır. Bunlar;

TEMPO değişiklik terimi, ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara ulaşması veya geçmesi tahmin edilen meteorolojik şartların geçici değişimlerini ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Oluşması tahmin edilen geçici değişimler, bir bütün olarak değişiklik beklenen tahmin periyodunun yarısının daha azında ve her defasında ise bir saatten daha az bir süre devam etmesi gerekmektedir.

METAR LTXX 151350Z 32006KT 9999 SCT040 BKN080 15/12 Q0995 BECMG TL1510 4000 SHRA =

Yukarıda verilen rapora göre ayın 15’inde saat 13.50 UTC’de herhangi bir meteorolojik olay gözlenmemiştir. Ancak TREND tahmin periyodu içerisinde saat 13.50 UTC’den 15.10 UTC’ye kadar geçen sürede meteorolojik olayın sağanak şeklinde yağmur yağışına dönüşeceği ve saat 15.10 UTC’den sonra ise meteorolojik olayın sağanak şeklinde yağmur yağışı olarak devam edeceği beklenmektedir.

METAR LTXX 240450Z 23005KT 1200 R03////// BCFG SCT012 SCT040 BKN080 05/02 Q0998 TEMPO FM0530 0700 FG =

Yukarıda verilen rapora göre ayın 24’ünde saat 04.50 UTC’de hâkim görüş 1200 metre olarak gözlenmiştir. TREND tahmin periyodu içerisinde saat 05.30 UTC ile 06.50 UTC arasında görüşün geçici olarak 700 metreye düşmesi ve saat 06.50’de tekrar 1200 metre olması beklenmektedir.

METAR LTXX 181350Z 03005KT 4000 SHRA BKN030TCU 21/18 Q1011 BECMG AT1430 7000 NSW =

Yukarıda verilen rapora göre ayın 18’inde saat 13.50 UTC’de meteorolojik olay, sağanak şeklinde yağmur yağışı olarak gözlenmiştir. Ancak TREND tahmin periyodu içerisinde sağanak şeklinde yağmur yağışının saat 14.30 UTC’de kesilmesi beklenmektedir.

TAF LTBA 222240Z 2300/2309 27003KT 4000 BR SCT008 BECMG 2303/2305 1500 BKN004 PROB30 2307/2309 0800 FG=

Yukarıdaki TAF raporunun periyodu, ayın 23’ünde saat 00.00 UTC ile 09.00 UTC saatleri arasını kapsamaktadır. Ana TAF raporunda yer rüzgârının 270°’den 3 knot eseceği, hâkim görüşün 4000 metre olacağı, meteorolojik olayın pus olacağı ve bulutun taban yüksekliğinin 800 feet olacağı ve gökyüzünü 3/8 ile 4/8 oranında kapatacağı tahmin edilmektedir.

TAF LTXX 030440Z 0306/0315 27015KT 9999 SCT035 BKN080 PROB30 TEMPO 0313/0315 TSRA SCT028CB =

Örnek TAF raporunun ana periyodu ayın 3’ünde 06.00 ile 15.00 UTC saatleri arasını kapsamaktadır. UTC saatine göre saat 13.00 ile 15.00 arasında %30 olasılıkla ve geçici olarak orajla birlikte yağmur yağışının ve taban yüksekliği 2800 feet olan ve gökyüzünü 3/8-4/8 oranında kapatan bir CB bulutunun oluşacağı tahmin edilmektedir.

Uçuş planlaması yapılırken meteorolojik doküman ve bilgi desteğini aeronatik meteoroloji ofisi sağlamaktadır. Aeronatik meteoroloji istasyonlarında askerî veya sivil hava seyrüseferi için gerekli olan uçuş dokümanları hazırlanmaktadır. Uçuş dokümanları havacılık amaçlı rapor, analiz, tahmin, hava kartları vb. oluşmaktadır. Bu dokümanlara uçuşun her safhasında ihtiyaç duyulmakla birlikte TREND tipi pist iniş tahminlerine inişe karar verilen meydanın şartlarını öğrenmek, TAF meydan tahminlerine ise optimum uçuş yolunun planlanmasında ihtiyaç duyulmakta ve uçuş öncesinde veya uçuş esnasında dikkate alınmaktadır.