METEOROLOJİ II

Oraj gök gürültülü yağmur demektir. Atmosferde şiddetli rüzgârların, gök gürültülü, şimşekli ve yıldırımlı çok şiddetli yağmurların olduğu gökyüzü durumunu anlatmak için kullanılır. Bu tür fırtınalara oraj fırtınaları adı verilir. Doğru cevap B'dir.

Bulutlar yüksekliklerine ve oluşma sebeplerine göre iki grupta incelenir.

-Yüksekliklerine Göre Bulut Tipleri ve Özellikleri

-Oluşum Mekanizmalarına Göre Bulutlar

Doğru cevap A'dır.

Alçak bulutların tabanları yer yüzeyinden başlayarak 2.000 metre kadar yükselir. Aşırı soğumuş su damlalarından veya bazen buz kristallerinden oluşurlar. Doğru cevap D'dir.

Oluşma mekanizmalarına göre bulutlar aşağıda belirtidiği gibi iki gruba ayrılırlar:

1. Kümülüs (veya kümülüform)

2. Stratüs (veya stratiform)

Doğru cevap B'dir.

Oraj fırtınaları oluşum nedenlerine göre iki gruba ayrılır:

1. Hava kütlesi oraj fırtınaları

2. Şiddetli oraj fırtınaları

Doğru cevap E'dir.

Hava kütlesi oraj fırtınalarının gelişimi üç safhada olur: Oluşma (Kümülüs) safhası, Olgunlaşma safhası ve Dağılma safhası. Doğru cevap C'dir.

Dağılma safhası, olgunlaşma safhasının başlangıcından 5 dakika ile yarım saat sonra başlar. Doğru cevap B'dir.

Şiddetli oraj fırtınalarının iki tipi vardır. Bunlar:

• Süper hücreli oraj fırtınaları,

• Sağanak hatlı oraj fırtınalarıdır.

Doğru cevap E'dir.

Tüm dünyada her gün 40.000’den fazla ve her sene 14 milyonun üzerinde oraj fırtınası olduğu tahmin edilmektedir. Sıcaklığın ve nemin bir kombinasyonunun sonucu olarak ekvatoral karasal hava kütleleri oraj fırtınasının oluşumu için en muhtemel kaynaklardır. Bu bölgelerde her üç günde bir oraj fırtınası oluşabilir. Oraj fırtınaları aynı zamanda okyanuslar üzerinde, yükselici hareketi sağlayacak alçak seviye konverjans hattının olduğu Tropiklerarası Konverjans Zonu (ITCZ) boyunca da görülürler (ITCZ için bakınız Meteoroloji-I Kitabı Ünite 4). Bu fırtına bulutlarının içerisinde açığa çıkan ısı enerjisi Hadley sirkülasyonuna enerji vererek dünyanın ısı enerji dengesinin sağlanmasına yardımcı olur. Oraj fırtınaları kutup bölgeleri ve subtropikal bölgelerdeki çöl alanları gibi kuru iklimlerde çok nadir oluşurlar. Global olarak toplamda her saat oluşan oraj sayısının 600-800 arasında değiştiği görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yıldırım oraj fırtınalarının (Cb bulutları) olgunlaşma safhalarında meydana gelen çok büyük elektrik boşalmasıdır. Bulut içerisinde, buluttan buluta veya buluttan yere doğru oluşabilir. Yıldırımın oluşması için oraj fırtınası bulutlarının içerisinde elektrik yüklerinin ayrışması gereklidir. Bu tür bir yük ayrışmasının nasıl olduğu kesin olarak bilinmemekle beraber bazı teoriler vardır. Doğru cevap A'dır.