METEOROLOJİ II - Deneme Sınavı - 11

Bir hava kütlesinin oluşabilmesi için gerekli şartları şu şekilde özetleyebiliriz:

Hava kütlesinin temas hâlinde olduğu bölgenin çok geniş mesafelerde aynı karakteri sergileyen özelliklere sahip olması gerekir. Örneğin sadece deniz veya sadece kara olması, ikisinin karışımı olmaması gerekir.

Hava kütlesinin temas hâlinde olduğu bölgenin çok geniş mesafelerde düz ve engebeden uzak olması gerekir.

Söz konusu bölge üzerinde her yerde benzer sıcaklık ve nem koşullarının hâkim olması gerekir.

Söz konusu bölge üzerinde sıcaklık ve nemin hızlı değişmemesi gerekir.

Böyle bir bölge üzerindeki havanın uzunca bir süre hareket etmemesi veya çok yavaş hareket ediyor olması gerekir. Yani çok kuvvetli rüzgârların olmadığı bir bölge olması gerekir.

Dünya üzerindeki hava kütlesi kaynakları 6 grupta incelenir:
1.Kutupsal, okyanus alanları

2.Kutupsal, karasal alanlar

3.Tropikal, okyanus alanları

4.Tropikal, karasal alanlar

5.Ekvatoral

6.Güney Doğu Asya

Hava kütlelerinin özelliklerinin değişimine neden olan termodinamik faktörleri şu şekilde sınıflandırabiliriz:

Hava kütlelerinin alttan ısınması

Hava kütlelerinin alttan soğuması

Buharlaşma ile hava kütlesine nem ilavesi

Yoğuşma ve yağış nedeni ile hava kütlesinin neminde azalma

Denizler üzerinde oluşan hava kütleleri ise denizsel anlamında küçük “m” harfi ile gösterilir. Denizsel hava kütleleri nemli hava kütleleridir.

Karalar üzerinde oluşan hava kütleleri karasal anlamında küçük "c" harfi ile gösterilir.

P: Kutupsal Hava Kütlesi

Denizsel (m), Kutupsal (P), Sıcak hava kütlesi (w)

Soğuk cephe soğuk bir hava kütlesinin sıcak bir hava kütlesinin yerini aldığı geçiş zonudur. Soğuk hava kütlesi sıcak hava kütlesini iterek yükselmesine neden olur.

Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaştıkları yerde, bulutlar ve sis oluşur, yağmur veya kar yağabilir.

Cephenin iki tarafındaki sıcaklık farklılığı gittikçe artıyor ise cephe gittikçe kuvvetlenir ve çok daha şiddetli cephesel sistemlere dönüşebilir. Bu duruma da frontojenez adı verilir.

Eğer hava kütlesinin kaynağı kara ise hava kütlesi kuru olacağından P veya T harfinin önünde “c”; eğer hava kütlesi kaynağı deniz veya büyük su parçası ise “m” harfi konulur. Eğer hava kütleleri geçmekte olduğu yerden daha soğuk ise, P veya T harfinden sonra soğuk hava kütlesi anlamında “k”; geçmekte olduğu yerden daha sıcak ise P veya T harfinden sonra sıcak hava kütlesi anlamında “w” konulur. 

Bu sebeplerden dolayı cTw karasal, tropikal, sıcak hava kütlesi olmaktadır.

Sembolik olarak soğuk cepheler cephe hattı üzerinde mavi üçgenlerden oluşur.

Herhangi bir cephenin iki tarafındaki sıcaklık farklılığı gittikçe azalıyor ise cephe zayıflar ve dağılır. Bu olaya frontoliz denir.

E seçeneği dışındaki diğer seçenekler hava kütlelerinin özelliklerinin değişimine neden olan termodinamik faktörlerdendir. Mekanik faktörler ise;

1. Türbülans yolu ile karışma

2. Alçalma ile

3. Yükselme ile

Bir hava haritasında cepheleri aşağıdaki özellikleri ile tanıyabiliriz:
1. Çok kısa mesafe içerisinde sıcaklıkta çok hızlı bir düşüş
2. Nem içeriğinde değişiklik
3. Rüzgar yönünde hızlı değişmeler
4. Basınçta değişiklikler
5. Bulut ve yağış paternleri

Rüzgarın azalması bir cephenin göstergesi sayılamaz.

Cephe türleri aşağıda listelenmiştir.
1. Soğuk Cephe
2. Sıcak Cephe
3. Durağan (stasyoner) Cepheler
4. Oklüzyon Cephesi

Hareketli cephe diye bir kategorileme bulunmamaktadır.

Soğuk cepheler genellikle kuzeydoğudan güneydoğuya doğru hareket eder.

Durağan cephelerde sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaştıkları yerde, bulutlar ve sis oluşur, yağmur veya kar yağabilir.

Eğer hava kütlesinin kaynağı kara ise hava kütlesi kuru olacağından P veya T harfinin önünde “c”; eğer hava kütlesi kaynağı deniz veya büyük su parçası ise “m” harfi konulur. Eğer hava kütleleri geçmekte olduğu yerden daha soğuk ise, P veya T harfinden sonra soğuk hava kütlesi anlamında “k”; geçmekte olduğu yerden daha sıcak ise P veya T harfinden sonra sıcak hava kütlesi anlamında “w” konulur. 

Bu sebeplerden dolayı mPk Denizsel, kutupsal, soğuk hava kütlesi.

Fırtına şiddetlendikçe daha hızlı hareket eden soğuk cephe sıcak cepheyi yakalar. Oklüzyon cephe, sıcak hava iki soğuk hava kütlesi arasında kaldığı zaman oluşur.

Diğer seçenekler diğer cephe türlerinin özellikleridir.