METEOROLOJİ I

Belirli bir ülke, bölge veya merkezde, bir zaman dilimi içinde görülebilecek meteorolojik olayların gözlem ve analizlere dayalı çeşitli yöntemler kullanılarak önceden öngörülme çalışmaları hava tahmini olarak adlandırılır.
Hava tahmini üç aşamalıdır:
• Gözlemler
• Analiz
• Tahmin

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Eşit sıcaklık değerlerini birleştiren eğrilere izoterm denir. Özellikle standart basınç seviye haritalarında analiz edilirler. Genel olarak izotermler yer ve yüksek seviye haritalarında yatay sıcaklık değişimlerinin belirlenebilmesi amacıyla kullanılırlar. İzoterm değerlerinin yüksekliği sıcak, düşüklüğü ise soğuk havanın varlığı ile ilgilidir. İzoterm eğrilerinin birbirine çok yakın oluşu rüzgâr hızının artışına veya cephe oluşumlarının varlığına işaret eder.

Yer haritasında eşit basınç değerine sahip noktaları birleştiren eğrilere izobar denir. Standart basınç seviye haritalarında eşit basınç yüksekliklerini birleştiren eğrilere kontur denir. Eşit sıcaklık değerlerini birleştiren eğrilere izoterm denir. Eşit rüzgâr hızlarının birleştirildiği eğrilere izoteks denir. Eşit yüksekliklerin birleştirildiği eğrilere izohips denir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Tanımı verilen hava olayı oraj olarak adlandırılmaktadır.

Alçak basınç merkezinin genel hava durumu;
• Bulutluluk: Yer seviyesinde tropopoza kadar bulut oluşumu gerçekleşebilir.
• Yağış: Genellikle hafif veya orta şiddetli devamlı yağışlar görülür. Ancak havanın kararsız olduğu durumlarda şiddetli sağanak yağış ve oraj görülür. Oraj Genellikle şimşek ve gök gürültüsü ile yağmur veya dolu eşliğinde görülen hava olayıdır.
• Görüş: Yağış anında görüş kötü iken yağış dışında iyidir.
• Rüzgâr: Rüzgâr şiddeti izobarlar arasındaki basınç değişimine bağlıdır. Ancak rüzgâr genellikle şiddetlidir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Eşit rüzgâr hızlarının birleştirildiği eğrilere izoteks denir. İzoteksler 200 ve 300 mb standart basınç haritaları ile azami rüzgâr kartlarında 60 knot esas alınarak 20 knotın katları aralıklarıyla çizilirler ve özellikle jet akışların analizinde kullanılırlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Bir alçak basınç içindeki soğuk cephe sıcak cepheden daha hızlı hareket ederek önünde hareket eden sıcak cepheye yetişir. Bu durumda soğuk cephenin gerisindeki soğuk hava ile sıcak cephenin önündeki soğuk hava birleşir ve oklüzyon cepheyi oluşturur. Konverjans çevreden merkeze doğru toplanan hava hareketidir. Diverjans merkezden çevreye doğru dağılan hava hareketidir. Sırt yüksek merkezlerde oluşan ve merkezden itibaren cep veya oluk şeklinde çevreye doğru uzanan modellerdir. Trof ise Alçak merkezlerde oluşan ve merkezden itibaren cep veya oluk şeklinde çevreye doğru uzanan modellerdir. Trofu oluşturan izobar veya konturların değerleri içten dışa doğru artış göstermektedir. Trofar rüzgâr akışlarına doğru iç bükey, kesik kesik çizgilerle belirtilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Kısa vadeli hava tahminlerinin oluşturulması amacıyla kullanılan modeller ile günlük veya 48 saatlik hava tahminleri oluşturulmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Uzun vadeli hava tahminlerin oluşturulması amacıyla kullanılan modeller ile yatayda 200 km çözünürlüğe sahip olan alan için 3 aylık periyodlar hâlinde ayda bir defa tahminler yapılmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Stasyoner (Duralar) Cephe: İlerlemeyen veya geri çekilmeyen ya da çok az hareket eden sıcak ve soğuk hava kütlelerinin oluşturduğu cephedir.

Oklüzyon Cephe: Bir alçak basınç içindeki soğuk cephe sıcak cepheden daha hızlı hareketederek önünde hareket eden sıcak cepheye yetişir. Bu durumda soğuk cephenin gerisindeki soğuk hava ile sıcak cephenin önündeki soğuk hava birleşir ve oklüzyon cepheyi oluşturur.

Soğuk Cephe: Soğuk bir hava kütlesi hareket hâlinde iken komşu durumda bulunan ve etrafını saran sıcak hava kütlesini yukarı kaldırır ve onun yerini alır. Bu durumda soğuk hava kütlesi ile sıcak hava kütlesi arasında bir sınır meydana gelir. Bu sınıra soğuk cephe adı verilir.

Sıcak Cephe: Sıcak bir hava kütlesi önünde hareket eden soğuk hava kütlesi üzerinde hareket eder. Bu hareket sonucunda sıcak hava kütlesi ile soğuk hava kütlesi arasında bir sınır oluşur. Bu sınıra sıcak cephe adı verilir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Sıcak bir hava kütlesi önünde hareket eden soğuk hava kütlesi üzerinde hareket eder. Bu hareket sonucunda sıcak hava kütlesi ile soğuk hava kütlesi arasında bir sınır oluşur. Bu sınıra sıcak cephe adı verilir.
Sıcak cephenin özellikleri;
• Yağış: Yağışlar cephe önünde ve gerisinde meydana gelirler. Havanın kararlı bir yapıya sahip olması nedeniyle yağışlar kar, yağmur ve çisenti şeklindedir ve yağışlar çoğu kez Altostratus (As) bulutları ile başlar.
• Bulutluluk: Cephe önünde yaklaşık 900-1000 mil önünde görülen Cirrus (Ci) bulutları cephe gelişinin habercisidir. Ci bulutlarını Cirrostraus (Cs), Altostratus (As), Altocumulus (Ac), Nimbostratus (Ns) ve Stratus (St) bulutları takip eder.
• Sıcaklık: Cephe önünde düşük, cephe gerisinde ise yüksektir.
• Rüzgârlar: Cephe önünde güneydoğulu, cephe gerisinde ise batılıdır.
• Görüş: Cephe önünde yağıştan, cephe gerisinde ise sisten dolayı düşüktür.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yüksek basınç merkezinin genel hava durumu;
• Bulutluluk: Havanın yukarı seviyelerden yer seviyesine doğru çökmesi sonucunda ortaya çıkan ısınma bulut oluşumunu engeller.
• Yağış: Yoktur.
• Görüş: Yazın puslu kışın ise sisli şartlar nedeniyle görüş kısıtlıdır.
• Rüzgâr: Hafif şiddetlidir.

Doğru yanıt D seçeneğinde verilmiştir.

Uzun vadeli hava tahminlerin oluşturulması amacıyla kullanılan modeller ile yatayda 200 km çözünürlüğe sahip olan alan için 3 aylık periyodlar hâlinde ayda bir defa tahminler yapılmaktadır. Bu kapsamda doğru seçenek C'dir.