METEOROLOJİ I

Hava tahminlerinde kullanılan meteorolojik veriler çeşitli gözlemlerden elde edilmektedir. Bu gözlemler;
• Yer gözlemleri,
• Gemi gözlemleri,
• Yüksek atmosfer gözlemleri ve
• Uzaktan algılama gözlemleridir

Sinoptik gözlem verileri;
• Sıcaklık,
• İşbâ sıcaklığı,

• Rüzgâr yönü ve hızı,
• Yatay görüş mesafesi,
• Bulut kapalılığı, bulut cinsi ve yükseklikleri,
• Mahallî ve deniz seviyesine indirilmiş basınç,
• Günlük toplam yağış miktarı,
• Hâlihazır ve geçmiş hava hadiseleri,
• Günlük güneşlenme süresi ve şiddeti,
• Toprak üstü minimum sıcaklığı,
• Kar kalınlığı ve
• Günlük buharlaşma miktarından oluşur

Rüzgâr yönü, hızı ve hamlesi,
• Yatay görüş mesafesi,
• Meteorolojik olayın cinsi ve şiddeti
• Tabaka bulut kapalılığı ve yüksekliği,
• Hava sıcaklığı,
• İşbâ sıcaklığı ve
• Denize seviyesine indirgenmiş basınçtır

Enverziyon: Atmosfer içinde
yerden yukarı doğru yükseldikçe
havanın sıcaklığı her 100 metrede
0,65 °C azalır. Ancak sıcaklık
yükseklik arttıkça artıyorsa bu
duruma enverziyon denir.

Yüksek atmosfer ölçüm parametreleri;
• Basınç seviyesi,
• Yükseklik,
• Sıcaklık,
• İşbâ sıcaklığı,
• Nem,
• Rüzgâr yönü ve hızı,
• Enverziyon başlama ve bitiş seviye verisi,
• Tropopoz seviyesine ilişkin veriler,
• Maksimum rüzgâr seviyesine ilişkin verilerden oluşmaktadır

Meteoroloji radarların kullanımı ile elde edilebilecek bilgiler;
• Yağış bilgisi; yağışın tipi, yağışlı sistemin hareket yönü ve hareket hızı, yağışın etkili
olacağı yer, yağışın başlangıç saati, toplam yağış miktarı.
• Yağış sonrası oluşacak sel ve taşkın bilgisi,
• Havalimanlarında ve uçuş bölgelerinde uçakların kalkış ve inişlerinde önem taşıyan meteorolojik olaylar ile kuvvetli rüzgârların büyüklüklerinin alansal ve zamansal olarak tespit edilmesi,
• Orman yangınlarının tespiti,
• Toz ve böcek bulutlarının izlenmesi

Jet Akış: Atmosferin yukarı
seviyelerinde esen ve hızı 60
knot’ın üzerinde olan kuvvetli
rüzgâr akımlarıdır.

Geniş bir alan üzerinde önceden belirlenmiş zamanlarda yapılan gözlemlerden elde edilen
meteorolojik elemanların dağılımını gösteren haritalara yer haritası, sinoptik harita veya
deniz seviyesi kartı denir

Standart basınç seviye haritalarında eşit basınç yüksekliklerini birleştiren eğrilere kontur
denir.

Alçak basınç merkezinin genel hava durumu;
• Bulutluluk: Yer seviyesinde tropopoza kadar bulut oluşumu gerçekleşebilir.
• Yağış: Genellikle hafif veya orta şiddetli devamlı yağışlar görülür. Ancak havanın
kararsız olduğu durumlarda şiddetli sağanak yağış ve oraj görülür.
• Görüş: Yağış anında görüş kötü iken yağış dışında iyidir.
• Rüzgâr: Rüzgâr şiddeti izobarlar arasındaki basınç değişimine bağlıdır. Ancak
rüzgâr genellikle şiddetlidir.

Bir zaman dilimi içinde görülebilecek meteorolojik olayların gözlem ve analizlere dayalı çeşitli yöntemler kullanılarak önceden öngörülme çalışmaları hava tahmini olarak adlandırılır. Doğru cevap D'dir.

Hava tahmininde kullanılan snoptik ve iklim çalışmaları için ihtiyaç duyulan verilerin elde edilebilmesi amacıyla meteoroloji istasyonlarında klimatolojik gözlemler yapılmaktadır.  Doğru cevap B'dir.

Atmosferin yer seviyesinden itibaren dikey profiline ilişkin bilgilerin elde edilebilmesi için yüksek atmosfer gözlemleri yapılmaktadır. Ravinsonde veya radyosonde gözlemleri olarak da ifade edilen bu gözlemler,  hidrojen veya helyum gazı doldurulmuş bir balona bağlanan ve üzerinde meteorolojik parametrelerdeki değişimlere duyarlı algılayıcılar bulunan ravinsonde adlı bir cihaz vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir.  Doğru cevap C'dir.

Ravisonde gözlemlerinden elde edilen basınç seviyesi yüksek seviye haritalarına işlenir. Yüksek seviye haritaları, standart basınç seviye haritaları olarak da anılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Standart basınç seviye haritalarında eşit basınç yüksekliklerini birleştiren eğrilere kontur denir. Doğru cevap A'dır.

Eşit sıcaklık değerlerini birleştiren eğrilere izoterm denir. Genel olarak izotermler yer ve yüksek seviye haritalarında yatay sıcaklık değişimlerinin belirlenmesi amacıyla kullanılırlar. Doğru cevap B'dir.

Oraj, genellikle şimşek ve gök gürültüsü ile yağmur veya dolu eşliğinde görülen bir hava olayıdır. Doğru cevap C'dir.

Trof, alçak merkezlerde oluşan merkezden itibaren cep veya oluk şeklinde çevreye doğru uzanan modellerdir. Trofu oluşturan izobar veya konturların değerleri içten dışa doğru artış göstermektedir. Doğru cevap E'dir.

Sıcak bir hava kütlesi önünde hareket eden soğuk hava kütlesi üzerinde hareket eder. Bu hareket sonucunda sıcak hava kütlesi ile soğuk hava kütlesi arasında bir sınır oluşur. Bu sınıra sıcak cephe adı verilir. Doğru cevap D'dir.

Orta vadeli hava tahminlerinin oluşturulması amacıyla kullanılan modeller ile 10 günlük tahminler üretilmektedir.