METEOROLOJİ I

Hava tahminlerinde kullanılan meteorolojik veriler çeşitli gözlemlerden elde edilmektedir. Bu gözlemler;

Doğru cevap E'dir.

Sinoptik gözlemler tüm dünya üzerinde aynı anda Greenwich Ortalama Zamanı (GMT: Greenwich Mean Time) saatine göre üçer saatlik aralıklarla 00.00, 03.00, 06.00, 09.00, 12.00, 15.00, 18.00 ve 21.00 GMT’de gerçeleştirilir. Örneğin; meteoroloji istasyonunda 12.00 GMT’e gerçekleştirilen sinoptik gözlem mahallî olarak Türkiye’de 15.00’da, Hindistan’da 18.00’da, Avustralya’da 22.00’da ve Orta Amerika’da ise 05.00’d yapılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Deniz otomatik meteoroloji gözlem istasyonlarında; rüzgâr hızı, rüzgâr yönü, hava sıcaklığı, nisbi nem, hava basıncı, deniz suyu sıcaklığı ve yağış ölçümlerinin yanı sıra dalga yüksekliği, yönü ve periyodu ölçümleri de yapılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Uzaktan algılama, atmosferde veya uzayda hareket eden platformlara yerleştirilmiş ölçüm aletleri ile objelerle fiziksel temasta bulunmadan yeryüzünün doğal ve yapay objeleri hakkında bilgi alma ve bunları değerlendirme tekniğidir. Bu amaçla kullanılan aletlere algılayıcı adı verilir. Meteorolojik radarlar ve uydular birer algılayıcıdır.

Uzaktan algılama sistemleri kullanılarak yapılan gözlemler iki sınıfta değerlendirilir. Bunlar;

Doğru cevap D'dir.

Meteorolojik radarlar 0-4 saatlik kısa vadeli hava tahmini ve uyarı yapmak için kullanılırlar.

Kısa vadeli tahminler, mevcut hava şartlarının sonraki iki saat içerisinde nasıl olacağına dair çalışmaları içerir. Bu tahminler gerektiğinde ihbar (warning) yayınlama imkânı sağlar. Radar gözlemleri uzun vadeli hava tahminlerinde kullanılmazlar. Doğru cevap A'dır.

Avrupa için sabit ve kutupsal yörüngeli uyduların işletmesini, bu uyduların yer hizmetlerini ve güvenilir veri, görüntü ve ürün dağıtımını Avrupa Meteoroloji Uyduları İşletme Teşkilatı (EUMETSAT) yapmaktadır. Bu hizmetleri ile ulusal meteoroloji teşkilatlarının hava tahmini ve iklim çalışmalarına destek vermektedir. Meteorolojik veriler meteorolojik tahminlerin yapılabilmesi için kullanılmaktadır. Bu ihtiyacı karşılayabilmek için kullanılan sabit ve kutupsal yörüngeli uydular şunlardır:

TURKSAT-1B Türkiye’nin ilk haberleşme uydusudur. Doğru cevap C'dir.

Yer haritasında eşit basınç değerine sahip noktaları birleştiren eğrilere izobar denir. İzobarlar, 1000 mb (hpa) esas alınarak 4 mb’lık aralıklarla çizilirler (996, 1000, 1004mb gibi). Doğru cevap B'dir.

Standart basınç seviye haritalarında eşit basınç yüksekliklerini birleştiren eğrilere kontur denir.

Doğru cevap E'dir.

Cephesel troflarda bulutluluk cephenin tipine bağlı olarak değişmektedir. Soğuk cephe de geniş ve dikine gelişimli bulutların oluşumu beklenirken sıcak cephelerde ise tabaka şeklindeki bulutların oluşması beklenir. Cephesel olmayan troflarlarda ise Cumulus (Cu) ve Cumulonimbus (Cb) bulutlarının oluşması beklenmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yer kartlarında kullanılan sorudaki cephe sistemi stasyoner cephedir. Stasyoner (duralar) cephe, ilerlemeyen veya geri çekilmeyen ya da çok az hareket eden sıcak ve soğuk hava kütlelerinin oluşturduğu cephedir. Doğru cevap C'dir.

Hava tahminlerinde kullanılan meteorolojik veriler çeşitli gözlemlerden elde edilmektedir. Bu gözlemler yer gözlemleri, gemi gözlemleri, yüksek atmosfer gözlemleri ve uzaktan algılama gözlemleridir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sinoptik gözlemler tüm dünya üzerinde aynı anda Greenwich Ortalama Zamanı saatine göre üçer saatlik aralıklarla 00.00, 03.00, 06.00, 09.00, 12.00, 15.00, 18.00 ve 21.00 GMT’de gerçeleştirilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Atmosfer içinde yerden yukarı doğru yükseldikçe havanın sıcaklığı her 100 metrede 0,65 °C azalır. Ancak sıcaklık yükseklik arttıkça artıyorsa bu duruma enverziyon denir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Meteorolojik radarlar 0-4 saatlik kısa vadeli hava tahmini ve uyarı yapmak için kullanılırlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sabit yörüngeli uydular ekvator üzerinde yaklaşık 36.000 km yükseklikteki bir yörüngede bulunurlar. Yörünge üzerindeki dönüş hızları dünyanın dönüş hızı ile aynı olduğundan Dünyayla göreceli olarak aynı konumda kalırlar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kutupsal yörüngeli uydular dünya üzerindeki dönüşlerini 1 saat 42 dakikada tamamlamakta ve dünya üzerindeki herhangi bir noktadan 12 saatte bir geçmektedirler. Doğru cevap D seçeneğidir.

500 mb haritalarında, 552 geopotansiyel dekametre esas alınır ve 6 geopotansiyel dekametre aralıklarla konturlar çizilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Eşit rüzgâr hızlarının birleştirildiği eğrilere izoteks denir. İzoteksler 200 ve 300 mb standart basınç haritaları ile azami rüzgâr kartlarında 60 knot esas alınarak 20 knotın katları aralıklarıyla çizilirler ve özellikle jet akışların analizinde kullanılırlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çevresine göre basıncın yüksek olduğu merkezlere antisiklon ya da yüksek basınç merkezi denir. Yüksek basıncı çevreleyen izobarlar arasındaki mesafe alçak basınca göre geniştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Adveksiyon yatay hava hareketidir. Yukarı seviye haritalarında konturların ve izotermlerin kesiştiği bölgelerde adveksiyon oluşur. Sıcak, soğuk, nemli ya da kuru özelliğe sahip bir hava kütlesinin rüzgârla bir yerden başka bir yere taşınmasına adveksiyon adı verilir. Doğru cevap E seçeneğidir.