METEOROLOJİ I

METAR saatlik veya yarım saatlik aralıklar ile yayınlanan havacılık amaçlı rutin hava durumu raporudur.

Doğru cevap a'dır.

SPECI  havacılık amaçlı özel bir hava
durumu raporu olup; görüş, rüzgâr
veya ekstramum bozulmalar gibi
hava koşullarının kötüleşmesi veya
iyileşmesi durumu ile ilgilidir.

Doğru cevap b'dir.

Havalimanı yüzeyinin en az yarısında (ölçüm gerçekleştirilen yönlerin en az yarısında) etkili olan, en yüksek görüş mesafesi tanımına uygun olarak rasat edilen görüş değerine Hâkim Görüş denir.

Doğru cevap c'dir.

Dikine Görüş
Bulut gözlemleri şiddetli kar yağışı, sis, kum/toz fırtınası ve bazı kötü hava şartları nedeniyle yapılamadığında bulut taban yüksekliği yerine dikine görüş terimi meteorolojik
raporlarda kullanılır.

Doğru cevap d'dir.

Uçuş Görüş Mesafesi
Uçuş görüş mesafesi (Flight Visibility), uçuş anında pilot kabininden ileriye doğru görülebilen ortalama mesafe olarak tanımlanır. Bulut içi uçuşlarda görüş mesafesi çoğunlukla
düşüktür. Bulut içi en düşük uçuş görüş mesafesi, dikine gelişimli bulutların (Cu ve Cb
bulutları) içindeki uçuşlarda görülmektedir.

Doğru cevap e'dir.

Yatay görüş (Oblique Visibility) belli bir irtifada bulunan uçağın yerdeki izdüşümü ile
pilotun yerde görebileceği en uzak nokta arasındaki mesafedir.

Doğru cevap a'dır.

Yatay görüş (Oblique Visibility) belli bir irtifada bulunan uçağın yerdeki izdüşümü ile
pilotun yerde görebileceği en uzak nokta arasındaki mesafedir.

Doğru cevap b'dir.

Nispi Nem: Belirli bir sıcaklıkta,
havanın içindeki subuharı
miktarının havanın taşıyabileceği
maksimum su buharı miktarına
oranıdır.

Doğru cevap d'dir.

Yüksek Basınç Sırtı: Yüksek
basınç merkezini çevreleyen
izobarların dışarıya doğru yapmış
oldukları çıkıntıya Yüksek Basınç
Sırtı denir.

Doğru cevap e'dir.

Adveksiyon Sisi
Sıcak ve nemli havanın soğuk bir yüzey üzerinde hareket etmesi sonucunda havanın alt
tabakası soğur ve yoğunlaşarak sisi meydana getirir. Kıyı kesimlerde ve denizler üzerinde
oluşur

Doğru cevap c'dir.

Havacılıkta görüş mesafesi; belirli bir karaktere sahip bir cismin çıplak gözle görülüp teşhis edilebileceği veya gece rasatlarında, genel aydınlatma gün ışığı seviyesine çıkarılmış olsaydı, aynı cismin görülüp teşhis edilebileceği en uzak mesafe olarak tanımlanır ve aynı zamanda rüyet ismi ile de anılır.

Meteoroloji istasyonlarında gözlemci tarafından ihtiyaç duyulan alanlarda kullanılmak üzere belirli zaman aralıklarında çeşitli yönlere ait yatay görüş ölçümleri gerçekleştirilir. Yatay görüş mesafesi, gözlem noktası ile referans alınan noktalar arasındaki mesafeler dikkate alınarak elde edilen ölçüm değeridir. Ölçülen değerlerden bazıları havacılık otoriteleri tarafından belirlenen kıstaslar çerçevesinde Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün ilgili birimleri tarafından hazırlanan meteoroloji raporlarında ve haritalarında kullanılır.

Gözlemci tarafından yapılan ölçümler için her meteoroloji istasyonunda birisi, 10 km’lik
ve diğeri 50 km’lik alan içindeki belirli referans noktaları gösteren iki diyagram hazırlanır ve
bu diyagramlar yardımıyla yönlere bağlı olarak yatay görüş ölçümleri gerçekleştirir. 10 km’lik
alan için hazırlanan diyagramlara yakın görüş diyagramları, 50 km’lik alan için hazırlanan
diyagramlara ise uzak görüş diyagramları adı verilir. Bu diyagramlar da meteoroloji istasyonunun bulunduğu yer merkez olarak kabul edilir.

Gözlemci tarafından yapılan ölçümler için her meteoroloji istasyonunda birisi, 10 km’lik
ve diğeri 50 km’lik alan içindeki belirli referans noktaları gösteren iki diyagram hazırlanır ve
bu diyagramlar yardımıyla yönlere bağlı olarak yatay görüş ölçümleri gerçekleştirir. 10 km’lik
alan için hazırlanan diyagramlara yakın görüş diyagramları, 50 km’lik alan için hazırlanan
diyagramlara ise uzak görüş diyagramları adı verilir. Bu diyagramlar da meteoroloji istasyonunun bulunduğu yer merkez olarak kabul edilir.

Havalimanı yüzeyinin en az yarısında (ölçüm gerçekleştirilen yönlerin en az yarısında) etkili
olan, en yüksek görüş mesafesi tanımına uygun olarak rasat edilen görüş değeridir. Hâkim
görüşün görüldüğü alanlar (yönler) yan yana veya ayrı alanları kapsayabilir. Hâkim görüş bölümü, METAR raporlarında her zaman bulunur, metre cinsinden verilir ve yönü belirtilmez.

Pistin orta çizgisinde bulunan uçaktaki pilotun, pist orta çizgisini veya pist işaretleri ve
ışıklarını tanıyıp görebildiği mesafe Pist Görüş Mesafesi (RVR: Runway Visual Range) olarak tanımlanmaktadır. Havalimanlarında pist görüş mesafesi 1500 m’nin altına düştüğünde hâkim görüşün yanında pist görüş mesafesi de METAR raporuna ilave edilir. Pist görüş
mesafesi metre cinsinden ölçülür.

Pist üzerine kurulacak transmissometer sayısı o pistin kategorisine bağlı olarak değişmektedir. Buna göre;
• CAT I pistlerde 2 transmissometer,
• CAT II pistlerde pist uzunluğu 2400 metreden az ise 2, 2400 metre ve daha fazla ise
3 transmissometer,
• CAT III pistlerde ise 3 transmissometerin kullanılması gerekmektedir.

Bulut gözlemleri şiddetli kar yağışı, sis, kum/toz fırtınası ve bazı kötü hava şartları nedeniyle yapılamadığında bulut taban yüksekliği yerine dikine görüş terimi meteorolojik
raporlarda kullanılır. Dikine görüş (Vertical Visibility) METAR raporlarında VV harflerinden sonra feet cinsinden verilir. Örneğin; gökyüzü sis, pus gibi görüş engelleyici meteorolojik olaylar nedeniyle görülememiş ve dikine görüşte 200 feet olarak ölçülmüşse bu
durum VV002 olarak roporlarda yer alır.

Uçağın havalimanına yaklaşması veya inişi sırasında pilot için meyil görüşü önemli olmaktadır. Meyil görüşü (Slant Visibility), uçağın belli bir irtifadaki uçuşu sırasında pilotun yerdeki bir noktayı görebileceği en uzak mesafedir. 30 metre yükseklikte, havadan yere doğru olan görüş mesafesi, yer seviyesindeki yatay görüş mesafesinden çok daha fazla olabilir. Ancak alçak bulutların bulunduğu durumlarda meyil görüşü, yerdeki yatay görüşten daha az olabilmektedir. Bu nedenle, yatay ve meyil görüşün birbirinden farklı olduğu dikkate alınmalıdır.

Gece yeryüzü radyasyon yoluyla ısı kaybederek soğur. Soğuk yeryüzü ile temas eden nemli havanın sıcaklığı, çiy noktası sıcaklığının altındaki bir sıcaklığa ulaştığında yoğunlaşır
ve sisi meydana gelir. Yeryüzünde oluşan bu sis yer sisi olarak da adlandırılır. Radyasyon
sisinin oluşabilmesi için;
• Açık gökyüzüne,
• Yüksek nispi neme ve
• Hafif yer rüzgârına ihtiyaç vardır.

Radyasyon sisi, yüksek basınç, yüksek basınç sırtı veya sakin bölgelerin etkili olduğu
karalar üzerinde kış ve sonbahar aylarında gece ve sabahın erken saatlerinde oluşmaktadır.