METEOROLOJİ I

Bulut tipleri ilk kez 1802 yılında İngiliz bilim adamı L. Howard tarafından isimlendirilmişlerdir. Bu isimler Latincedir.

Bulutlar, su damlacıkları, buz kristalleri, aşırı soğumuş su damlacıkları veya tüm bu yapıların birleşiminden meydana gelmektedir.

Kümüliform tipi bulutlar, dikey akımlarla nemli havanın yoğunlaşmanın gerçekleşeceği seviyeye taşınması sonucunda oluşmaktadırlar. Sıcaklığa bağlı olarak sağanak şeklinde yağmur veya kar yağışı yaparlar.

Cumulus bulutlarının güçlü dikine akımlar sayesinde atmosferin üst katmanlarına doğru büyümesi sonucunda cumulonimbus bulutları oluşur. Örsün uzantısı, bulutun hareket yönünü gösterir.

Yüksek seviye bulutları; cirrus, cirrostratus, cirrocumulus bulutlarından oluşmaktadır. Bu bulutlar orta enlemlerde 16000 ile 43000 feet arasında yer almaktadır.

Orta seviye bulutları; Altostratus ve Altocumulus bulutlarıdır. Bu bulutlar orta enlemlerde 6500 ile 23000 feet arasında oluşmaktadır.

Snoptik ve Aeronatik Meteorolojide gökyüzü sekiz eşit parçaya bölünerek bulut kapalılığı ölçümleri gerçekleştirilir. Sekiz parçanın her bir parçasına okta denir.

“SCT” terimi gökyüzünün 3/8 – 4/8 arası kapalı olduğunu belirtir.

Belirli saatlerde oluşan çiy, kırağı gibi meteorolojik olaylar gizli yağış olarak sınıflandırılır.

Yağmur en çok görülen yağış çeşitidir. Sıvı halde düşen ve çapları 0,5 mm ile 5,5 mm arasında değişen su damlalarının oluşturduğu yağıştır.

Buz paletleri (Ice Pellets): Yukarı seviyelerde bulunan sıcak hava tabakasından aşağıda bulunan soğuk hava tabakası içerisine yağan yağmur damlası bu tabaka içerisinde donar ve şeffaf sert buz zerreleri hâline dönüşür. Bu zerrelerin çapları 5 mm veya daha azdır. Doğru cevap C’dir.

Bulutlar, su damlacıkları, buz kristalleri, aşırı soğumuş su damlacıkları veya tüm bu yapıların birleşiminden meydana gelmektedir. Bulut içindeki su damlacığının yapısı sıcaklığa bağlı olarak değişmektedir. Ancak, yağışlar katı ve sıvı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bulutlar yapılarına göre Kümüliform ve Stratiform olmak üzere ikiye ayrılır. Doğru cevap B’dir.

Nimbostratus, Stratocumulus ve Stratus alçak seviye bulutlar iken Altostratus orta seviye bulutlardır. Cirrus ise yüksek seviye bulutlardır. Doğru cevap E’dir.

SKC; gökyüzünde bulut yok, FEW; gökyüzü 1/8 – 2/8 arası kapalı, SCT; Gökyüzü 3/8 – 4/8 arası kapalı, BKN; Gökyüzü 5/8 – 7/8 arası kapalı anlamlarına gelirken OVC Gökyüzü 8/8 kapalı anlamına gelmektedir. Doğru cevap E’dir.

Kümüliform tipi bulutlar, dikey akımlarla nemli havanın yoğunlaşmanın gerçekleşeceği seviyeye taşınması sonucunda oluşmaktadırlar. Bu bulutlar, mavi gökyüzünde parçalı veya devamlı bir hat boyunca uzanırlar. Ancak, stratiform tipi bulutlar, gökyüzünün tamamını veya büyük parçasını kaplayan tabaka şeklindeki bulutlardır. Stratiform tipi bulutlarda; Bulutun cinsine bağlı olarak hafif veya orta şiddette çisenti şeklinde yağış meydana gelir. Doğru cevap D’dir.

Dikey gelişimli bulutlar ve taban yükseklikleri incelendiği zaman Cumulonimbus(Cb)  yer ile tropopoz arasında yer almaktadır. Cumulus (Cu) ise yer ile 25000 ft. arasında bulunan dikey gelişimli bulutlardır. Doğru cevap A’dır.

SCT; gökyüzü 3/8 – 4/8 arası kapalı olduğunu ifade etmektedir. Öte yandan 870 feet’in karşılığı 008’dir. Doğru cevap B’dir.

Sıcak cephenin karakteristik bulutları Ci, Cs, As, Ns ve Sc’dür. Devamlı yağışları Ns ve As bulutları meydana getirmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yüksek seviye bulutları en yüksekten alçağa doğru Cs,Ci,Cs; orta seviye bulutlar As,Ac; alçak seviye bulutlar St, Sc, Ns dir. Doğru cevap C’dir.

Altostratus (As), genellikle gri, bazen maviye kaçan renkte, kalın bir tabaka bulutudur. Gökyüzünün tamamını veya büyük bir kısmını kaplarlar. Bulut engebeli olmayan daima düzgün bir görünüme sahiptir. Su damlacıkları ve buz kristallerinden oluşmuştur. Devamlı veya aralıklı kar ya da yağmur yağışı yaparlar. Doğru cevap A’dır.