METAFİZİK - Deneme Sınavı - 7

Biraradalık bağıntısının metafizik özellikleri ile ilgili problemler sonucunda Simons Çekirdekli Trop Demeti Kuramı’nı geliştirmiş, Denkel ise Simons’unıkuramını yetersiz bularak kendi Sınırlandırılmış-İçsel Biraradalık Bağıntıları’na Dayanan
Trop Demeti Kuramı’nı ortaya atmıştır.

Aynı bir belirlenebilirin altında birden çok sayıda belirlenmiş olan tropun bulunamadığı uzay bölgelerine bölgecik denir.

Belli bir zaman anında belli bir bölgeciği kaplayan trop bileşimlerine yalın somut nesne adı verilir

Bir somut nesnenin t zaman anında kapladığı uzay bölgesi, o nesneyi oluşturan yalın somut nesnelerin kapladığı bölgeciklerin toplamı nasıl adlandırılır ?

Bireylerin Bağımsız Olarak Varolabilme ilkesi: Her birey kendisi dışında
herhangi bir şeyden bağımsız olarak varolabilir

Kitle türlerini insan, Gezegen gibi birey türlerinden ayıran şudur: Kitle türlerinin örnekleyenleri, bireylerin tersine, doğal olarak birbirinden ayrı değildir, bir değildir, dolayısıyla da sayılamazlar

Bir bireyin kimliği, onu oluşturan madde, yani kitledir: Bu görüşü gene boşluktaki
tüm içkin özellikleri ayn› olan iki küre örneğine uygulayalım. Kimlik, küreyi
bir yapan şey olduğuna göre, küreyi oluşturan maddelerin (kitlelerin) her biri
onu oluşturan küreyi bir kılmalıydı. Buradaki varsayım aynı maddenin iki ayrı yerde
birden olamayacağıdır. Oysa bir küreyi oluşturan madde, birçok başka küreyi
ya da küre biçiminde olmayan baflka bir şeyi de oluşturabilir, hatta evrenin çeşitli
yerlerinde salt madde (kitle) olarak bulunabilirdi. Bu nedenle bireyin kimliğinin
madde olmadığı söylemek durumundayız

Bir bireyin kimliği, o bireyin kendilik’idir: Burada “kendilik” ifadesini Ortaçağ-
da ilk kez John Duns Scotus (1266 - 1308) tarafından ortaya konulan Latince “haecceitas” sözcücünün karşlığı olarak kullanıyoruz. Scotus’a göre kendilik, çıplak taşıyıcı (substratum)’dan farklı olarak, bireyin özelliklerinin taşıyıcısı olan özelliksiz bir taşıyıcı değil, o bireyi o yapan ve yalnızca o bireyde olan özelliksiz bir özelliktir. Bu durumda, her bireyin kendilik’i olan özellik, diğer bireylerin kendilikleri olan özelliklerden farklı olacağından, söz konusu bireyin kendiliki’nin o bireyin kimliğini oluşturduğuu söylenebilir. Örneğin bu durumda tam-benzer Küre 1 ile Küre 2’nin kendilikleri farklı olacağından bu iki küreyi birbirinden ayırabileceğiz

Bir somut nesnenin kimliği, o nesnenin belli bir türden bir nesne olmasını sağlayan ve nesneyi o nesne yapan şeydir.

Üç-boyutlu somut nesne ile dört-boyutlu somut nesne anlayışlarınana koşut olarak bu görüşlerin savundukları iki ayrı zaman görüşünden söz edilir. Buna göre üç-boyutluluk, şimdicilik denilen bir zaman anlayışını benimser.

Dört-boyutluluk’u benimsemenin nedeninin daimicilik olduğu söylenebilir. Nitekim somut nesnenin zamansal parçalarının kabul edilmesi, tüm zamanların ve zamanlardaki şeylerin aynı oranda gerçek olduğunu varsayar. Öte yandan Daimicilik zaman anlayışından kalkarak somut nesnelerin zamansal parçalarının toplamından oluştuğu sonucuna varılabilir. Bu ise dört-boyutlu somut nesne anlayışını benimsemek demektir

Davidson’un (12) önermesi ile dile getirilen özdeşlik koşulu biri biçimsel öbürü
içeriksel olmak üzere iki yönden eleştirilmiştir. Biçimsel yönden bir kısır döngüsellik içerdiği öne sürülmüştür. Nitekim (12) gereği olayların özdeşliğii, F değişkeninin  değerleri olan olayların varlığını gerektir. Ancak o zaman bu olayların özdeşlik koşullarının önceden verilmiş oldu¤unu varsaymamız gerekir. Bu ise koşulun bir kısır döngüsellik içerdiğini gösterir. İçeriksel yönden olan eleştiri ise, nedeni ya da etkisi olmayan olayların varlığına dayanır. Kuantum olayları böyle olaylardır. Dolayısıyla (12) koşulu bu tür olayların özdeşlik ölçütünü veremeyecektir.

Davidson’un (12) önermesi ile dile getirilen özdeşlik koşulu biri biçimsel öbürü
içeriksel olmak üzere iki yönden eleştirilmiştir. Biçimsel yönden bir kısır döngüsellik içerdiği öne sürülmüştür. Nitekim (12) gereği olayların özdeşliğii, F değişkeninin  değerleri olan olayların varlığını gerektir. Ancak o zaman bu olayların özdeşlik koşullarının önceden verilmiş oldu¤unu varsaymamız gerekir. Bu ise koşulun bir kısır döngüsellik içerdiğini gösterir. İçeriksel yönden olan eleştiri ise, nedeni ya da etkisi olmayan olayların varlığına dayanır. Kuantum olayları böyle olaylardır. Dolayısıyla (12) koşulu bu tür olayların özdeşlik ölçütünü veremeyecektir.

Bu nedenlerden biri, olay ya da nesne-durumu olup olmadığına karar vermenin güç olduğu örneklerin bulunmasıdır

Bennett’in olay kuramı bir bakıma Kim’in olay anlayışında yapılan bazı değişikliklerin
sonucu ortaya ç›kan bir kuram olarak da yorumlanabilir. Kim’in kuramında
bir olay, bir somut nesnenin (ya da somut nesnelerin) belli bir zaman anında bir
(niteliksel ya da bağlantısal) özellik taşıması iken, Bennett’in kuramında, bir olay
belli bir uzay-zaman bölgesinin bir tümel özelliğin ya da bağıntının örneği olan bir
niteliksel ya da bağlantısal tropu taşıması demektir.

Chisholm’un görüşünde bir olay tekrarlanabilir yani aynı olay farklı bir zamanda tekrar gerçekleşebilir

Lombard’ın kuramında, belirlenmiş özellikler birer trop değil, yinelenebilir tümel özelliklerdir. Bu kuramda olaylar ile somut nesneler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar şunlardır. Her ikisi örnekleyenleri veya taşıyıcıları olmamaları bakımından tikeldir. Buna karşılıkk bizim deyimimizle somut nesneler tam somut iken olaylar yarı somut - yarı soyuttur. Lombard’in kendisi olayları soyut tikel olarak niteliyor.

Lombard somut nesnelerin taşıdığı özellikleri durağan (statik) ve değişimsel (dinamik) olmak üzere ikiye ayırır. Ona göre, değişimsel özellikler anlık-değişimsel özellikler ve süreli değişimsel olarak ikiye ayrılır

Lombard’ın olay kuramının temeli, onun olayları değişi olarak tanımlamasıdır.

Lombard, somut nesnelerin değişimini açıklamak için, nitelik uzayı dediği durağan-özellik
türlerine ve bu türleri örnekleyen durağan-özelliklere başvuruyor.