MENKUL KIYMET YATIRIMLARI

Sabit Baz Kuramı, her bir hisse senedinin, mevcut koşulların ve geleceğe ilişkin beklentilerin dikkatli bir analizi ile belirlenebilen bir gerçek değerinin olduğunu var sayar. Piyasa fiyatı belirlenen bu gerçek değerin altına düştüğünde alım, üstüne çıktığında ise
satım fırsatı doğar. Bu durumda yatırım, bir hisse senedinin piyasa fiyatı ile gerçek değerinin sabit bazının doğrudan karşılaştırılması sorunu olmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Etkin bir piyasanın başlıca koşulları şunlardır:
i. Piyasa, hiçbiri tek başına piyasayı etkileyebilecek güçte olmayan çok sayıda katılımcıdan oluşmalıdır.
ii. Piyasadaki menkul kıymetlerle ilgili bilgiler tam ve doğru olarak, kolaylıkla ve
düşük maliyetle sağlanabilmeli; ekonomik, politik ve sosyal yapıdaki değişiklikler
derhal piyasaya yansımalıdır.
iii. Piyasaya katılanların davranışları rasyonel olmalı ve yatırımcılar elde ettikleri bilgiyi doğru değerlendirmelidirler.
iv. İşlem maliyetleri düşük ve likidite yüksek olmalıdır.
v. Piyasanın kurumsal yapısı gelişmiş olmalıdır ve düzenleyici mevzuat piyasaların
istikrarlı çalışmasını sağlamalıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Finansal piyasalarda “kaynak aktarımını en az maliyetle gerçekleştirmek” olarak açıklanan işlemsel etkinliğin sağlanmasında en önemli amaç işlem maliyetlerinin en aza indirilmesidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Etkin piyasa varsayımının zayıf şekline göre, geçmişteki fiyat hareketleri ile ilgili tüm bilgiler cari piyasa fiyatlarına tamamen yansımıştır. Bu nedenle hisse senedinin seçiminde, hisse senedinin fiyatındaki son eğilimlerle ilgili bilgilerin önemi yoktur. Etkin piyasa varsayımının zayıf şekline göre, geçmişteki fiyat hareketleri ile ilgili tüm bilgiler cari piyasa fiyatlarına tamamen
yansımıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanlış olduğu düşünülen fiyatlamadan faydalanmak üzere kurulan arbitraj stratejileri riskli ve maliyetli olabilir. Gürültücü Yatırımcı (Noise Trader) Riski: Fiyatları gerçek değerden farklılaştıran irrasyonel yatırımcı arbitraj yapan rasyonel yatırımcıya göre daha güçlü olabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Etkin piyasalar hipotezinden sapmalar gözlemlenerek sistematik anomalilerin belirlenmesine yönelik bilimsel çalışmalar yapılagelmektedir. Piyasa etkinliğini bozan başlıca anomalilerden biri de haftanın günleri etkisi'dir. Doğru cevap B şıkkıdır.

İhmal Edilmiş Firma Anomalisi: Yatırımcıların popüler olmayan hisse senetlerine yatırım yaparak normal üstü getiri sağladığı çeşitli ampirik çalışmada ortaya konulmuştur. Bu duruma ihmal edilmiş firma anomalisi denmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yatırımcıların popüler olmayan hisse senetlerine yatırım yaparak normal üstü getiri sağladığı çeşitli ampirik çalışmada ortaya
konulmuştur. Bu duruma ihmal edilmiş firma anomalisi denmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Temsil kısayolu, bir şeyin olasılığının belirgin bir stereotipi ne kadar karşıladığına ya da temsil ettiğine göre değerleme yöntemidir. Bu anlamda temsil kısayolu, bir kişinin başka ilişkili bir bilgiyi reddetmesine yol açmaktadır. Yani bir karar aşamasında bazı bilgiler başka bazı bilgilerin gölgesi altında kalabilmektedir. Temsil kısayolu yatırımcıların karara varırken en son, en fazla göze batan ve sıradışı görünen unsurlara (verilere) aşırı ağırlık vermesi dağılımın istatistiksel özelliklerini göz ardı etmesi eğilimidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Referans Noktalı Ayarlamalı Kısayol, insanların, diğer şeylerin yanı sıra ihtimal hesabı değerlendirmelerini, bir ilk değer (referans noktası) alıp buna uyarlayarak yaptıkları görüşüne dayalı bir kısa yoldur. Bu yöntemde mevcut bilgi, değerlendirme amacıyla, daha sonra kendisi de ayarlamaya tabi tutulacak olan bir referans noktası olarak kullanılır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Etkin bir piyasanın başlıca koşulları şunlardır:
i. Piyasa, hiçbiri tek başına piyasayı etkileyebilecek güçte olmayan çok sayıda katılımcıdan oluşmalıdır.
ii. Piyasadaki menkul kıymetlerle ilgili bilgiler tam ve doğru olarak, kolaylıkla ve düşük maliyetle sağlanabilmeli; ekonomik, politik ve sosyal yapıdaki değişiklikler derhal piyasaya yansımalıdır.
iii. Piyasaya katılanların davranışları rasyonel olmalı ve yatırımcılar elde ettikleri bilgiyi doğru değerlendirmelidirler.
iv. İşlem maliyetleri düşük ve likidite yüksek olmalıdır.
v. Piyasanın kurumsal yapısı gelişmiş olmalıdır ve düzenleyici mevzuat piyasaların istikrarlı çalışmasını sağlamalıdır

Bir menkul kıymetin her hangi bir andaki fiyatının o menkul kıymetle ilgili bütün bilgileri
yansıtması ve bu bilgiler kullanılarak piyasadan aşırı kazanç sağlanamaması bilgisel etkinlik olarak adlandırılmaktadır.

Zayıf etkin bir piyasada hisse senetlerinin cuma günleri ve yıl başlarında hafif bir yükseliş, pazartesileri ve yıl sonlarında ise hafif bir düşüş eğiliminde olduğu, bu etkiden dolayı ekstra getiri elde edilebileceği belirlenmiştir. Bu etkilerin nedenleri açıklanamamakta, ayrıca aracılık komisyonları dikkate alındığında ya ortadan kalkmakta ya da çok küçük derecede olmaktadır.

Çapa: Yatırımcılar, tahminlerine doğal olarak bir ilk değerle başlarlar ve sonrasında
farklı sinyaller gelse de bu tahminin etrafında dolaşmayı tercih ederler.

Ocak Ayı Anomalisi: Ocak ayı anomalisi hisse senetlerinin ocak aylarından yılın diğer aylarından daha yüksek bir getiri sağladığı hipotezine dayanır. Buna göre ocak ayında yapılan yatırımlar, diğer aylara oranla daha fazla getiri sağlamaktadır.

Yatırımcıların popüler olmayan hisse senetlerine yatırım yaparak normal üstü getiri sağladığı çeşitli ampirik çalışmada ortaya konulmuştur. Bu duruma ihmal edilmiş firma anomalisi denmektedir.

Haftanın Günleri Etkisi: Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalarda haftanın bazı günlerinin istatistiksel olarak anlamlı bir düzeyde pozitif ya da negatif getiri sağladıkları saptanmıştır. Bu çalışmalarda özellikle Pazartesi gününe ilişkin bulgular göze çarpmaktadır.

Gözlemleme Sorunu: En son, en taze veri ve haberler tahminler üzerinde daha etkili
olur. Son bir haftada endeksteki yükselişten kâr eden yatırımcı, endeksin daha da yükseleceğine olması gerekenden daha yüksek olasılık verir.

Düşük fiyatlı hisse senetlerinin sadece bu nedenle diğer hisse senetlerinden daha fazla getiriye sahip olacağını açıklamaya çalışmaktadır.

1979’da, bir psikoloji profesörü olan Daniel Kahneman’ın insan sezgileri ve karar alma
süreçleri üzerine başlattığı çalışmalar, ekonomi ve finans alanında da çok etkili olmuştur. Bu çalışmalar büyük ölçüde davranışsal finans modellerinin temellerini oluşturmuştur.