MENKUL KIYMET YATIRIMLARI - Deneme Sınavı - 8

En basit tanımıyla ihtiyaç sahibi kişi ya da kurumlara verilen faizsiz borç olarak tanımlanmaktadır.

Piyasa endekslerinin belli başlı kullanım alanları şu şekilde birkaç maddeyle özetlenebilir:

Standard and Poor’s kapitalizasyon ağırlıklı piyasa endeksini ilk kullanan şirkettir.

S&P artık sekiz adet temel endeks hesaplamaktadır. Bu endeksler şu şekilde özetlenebilir:

NYSE Bileşik endeks “Big Board” da işlem gören 3.000 adet hisse senedinden oluşmaktadır. Bu endeks ilk olarak 1965 yılında 50 adet işletmenin hisse senetleri kullanılarak hesaplanmaya başlamıştır.

Nasdaq endekslerinin en kapsamlısı OTC bileşik endeksidir.

Koşullu Emirler: Sisteme girilen emrin aktif hâle gelmesi veya işleme dönüşebilmesi için bazı koşulların tanımlanabildiği emirlerdir. Koşullu emirler dört şekilde verilebilir:

Miktar Koşullu Emirler: Belirtilen fiyat seviyesinde emrin içerdiği miktarın tamamı karşılanmıyorsa, işlem görmeyen ve ancak emrin içerdiği miktarın tamamının karşılanması hâlinde işleme tabi olurlar.

Fiyat Koşullu Emirler: Bir sermaye piyasası aracının cari fiyatının veya emir defterindeki en iyi alış veya satış fiyatının, koşul olarak belirtilen fiyat seviyesine ulaşması durumunda ilgili veya tanımlanmış bir diğer sermaye piyasası aracının emir defterinde aktif hâle gelen veya işleme dönüşen emirlerdir.

Zaman Koşullu Emirler: Seansın önceden belirlenen bir bölümünde aktif hâle gelen veya seansın bir bölümünde geçerli olmak üzere girilen emirlerdir

Kısmi Görünme Koşullu Emirler: Limit fiyatlı emirler, kısmen görünme koşulu ile girilebilir. Kısmen görünen emirlerde, emir defterinde görülmesi istenen kısmın tamamı işlem gördüğünde gizli bölümden belirlenen miktar kadar kısım açığa çıkar. Açığa çıkan bu kısım, açığa çıktığı anda girilmiş yeni bir emir gibi fiyat ve zaman önceliğine göre emir defterinde yerini alır.

Sukuk, en basit hâliyle İslami bono olarak ifade edilmektedir.

Diğer İslami finansman türlerinde olduğu gibi, sukukta da gerçek bir ticari veya yatırım
ilişkisi baz alınmaktadır. Bu bağlamda sukuk, kullanım alanı esasına göre proje, varlık ya da bilanço endeksli olarak hazırlanabilmektedir.

Ortaklık esasına dayalı sukuk türleri, mudaraba ve muşaraka ortaklıkları yoluyla oluşan varlıklara dayalı ihraç edilen sukuklardır. Mal satım esasına dayalı sukuklar murabaha, selem ve istisna sukuklarını ifade etmektedir. İcara sukuk ise menfaat esasına dayalı sukuk türü içerisinde yer almaktadır.

Arbun, alıcının alacağı malın bedelinin bir kısmını satıcıya kapora olarak verdiği, ancak alımdan vazgeçmesi durumunda kaporanın satıcı da kalmasını içeren bir anlaşmadır.

Genellikle sanayi işletmeleri tarafından sıklıkla kullanılan icara, temel olarak kiraya verme olarak ifade edilmektedir.

Teverruk yöntemi, likidite ihtiyacını karşılamak üzere bir malın satıcıdan vadeli olarak
alınması ve bu satıcıdan başka bir alıcıya peşin olarak satılmasını ifade etmektedir.

Çapraz kotasyon, bir sermaye piyasası aracının faaliyet gösterdiği ülkede birden fazla borsada kote olmasıdır.

Sınırlar arası kotasyon, bir sermaye piyasası aracının birden fazla ülkedeki borsalarda kote olmasını ifade etmektedir.

Repo İşlemleri: Likidite sıkışıklığında piyasanın kısa vadede, geçici süre için fonlanmasıdır. Merkez Bankası, repoya konu olan borçlanma araçlarını işlemin vadesinde geri
satmak üzere, belirli bir süre için satın alır, piyasaya likidite enjekte eder. İşlemin vadesinde ters işlem gerçekleşir.

Ters Repo İşlemleri: Piyasadaki likidite fazlalığının geçici süre için piyasadan çekilmesidir. Merkez Bankası, portföyündeki borçlanma araçlarını işlemin vadesinde geri almak üzere, belirli bir süre için satarak piyasadaki likidite fazlalığını çeker. İşlemin vadesinde ters işlem gerçekleşir.

Euro tahviller, çok uluslu bir kredi sendikasyonu aracılığıyla çok sayıda ülke piyasasında satışa sunulmak, dolayısıyla çok sayıda ülkede yerleşik kişilere satılmak üzere çıkartılan uluslararası tahvillerdir.

Derecelendirme: Borçlunun anapara ve faiz yükümlülüklerini zamanında ve tam olarak yerine getirip getirememe durumunu ölçen yöntemdir.

İşlem Hacmi: Bir piyasada işlem gören bir menkul kıymet ya da piyasanın geneli için belirli bir zaman diliminde gerçekleşen alım-satım işlemlerinin parasal değer olarak toplamıdır.