MENKUL KIYMET YATIRIMLARI - Deneme Sınavı - 3

Bilginin temel özellikleri şu şekildedir;
• Yenilik: Alana yeni ve önemli bilgilerin eklenmesi
• Doğrulama: Var olan bilgiyi tasdik ederek güven duygusunu artırması
• Miktarının artması: Mevcut olan bilgilere yenilerinin eklenmesi
• Düzeltici olması: Eski veya yanlış bilgileri düzeltmesi.
Birçok farklı tanımı bulunan bilgi, ait olduğu alan, elde ediliş şekli vb. açılardan farklı
türlere ayrılmaktadır. Bilgi türleri şu şekilde sınıflandırılabilir;

finansal bilgi kaynaklarını şirketler tarafından sunulan kaynaklar ve diğer
finansal bilgi kaynakları olarak iki grupta ele alabiliriz.
Finansal bilgi kaynağı denildiğinde ilk akla gelen, şirketler tarafından hazırlanan finansal
tablolardır. Finansal tablolar her ülkede belirlenen muhasebe standartlarına göre
hazırlanmakta ve belirlenen esaslar çerçevesinde yayınlanmaktadır. Finansal tablo türleri
aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
• Bilanço
• Gelir Tablosu
• Satışların Maliyeti Tablosu
• Fon Akım Tablosu
• Nakit Akım Tablosu
• Kar dağıtım Tablosu
• Öz Kaynak Değişim Tablosu
Finansal tablolar dışında finansal tablo dipnotları, hissedarlara yapılan yazılı açıklamalar,
bağımsız denetim raporları, faaliyet raporları ve özel durumlara ilişkin açıklamalar
da şirketler tarafından sunulan bilgi kaynakları arasında yer almaktadır.
Diğer finansal bilgi kaynakları ise şunlardır;
• Kamu kurum ve kuruluşları (SPK, KAP, Borsa İstanbul, BDDK vb.) tarafından yayımlanan
belgeler ve raporlar,
• Finansal hizmet sağlayan şirketler tarafından sunulan raporlar (Standard & Poor’s,
Moody’s, Morgan Stanley, Goldman Sachs, JP Morgan vb.),
• İş ve finans dünyasına ilişkin dergiler (Forbes, Ekonomist, Fortune vb.) ve gazeteler
(The Wall Street Journal)
• Günlük gazetelerin ekonomi bölümleri,
• Televizyon,
• İnternet kaynakları,
• Akademik yayınlar.

Yatırımcılar, Şirket hisselerine yatırım yapan bireysel ve kurumsal yatırımcılar (sigorta
şirketleri, emeklilik fonları vb.) şirketin ortaklık hakkının bir kısmını almış olurlar. Bu yatırımlarda
beklenti sermaye kazancı elde etmek veya iyi bir kâr payı getirisi elde etmektir.
Bu nedenle söz konusu yatırımcılar şirketin durumu hakkında bilgi sahibi olmak isterler
ve finansal raporları en çok talep eden gruplardan biridirler. Finansal raporları talep eden
diğer bir grup ise çalışanlardır. Çalışanlar mevcut görevlerinin devamlılığı ve güvenilirliğini
denetlemek amacıyla finansal raporları takip ederler. Bunun yanında çalıştıkları
kurumun kârlılığı ücret taleplerini etkileyeceğinden raporlar çalışanlar için önemli göstergelerdir.
Ayrıca pek çok kurumda çalışanlar şirket hisselerine de sahip olabilmektedir,
dolayısıyla birer yatırımcı gibi şirketin durumunu analiz etmek istemektedirler.
Bankalar gibi fon sağlayıcı kurumlar, borç verdikleri şirketlerin faiz ve anapara ödemelerini
gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceklerini belirlemek amacıyla finansal raporları analiz etmektedir. Tedarikçiler de benzer şekilde ödemelerin zamanında yapılacağından
emin olmak için finansal raporları incelemektedir. Finansal raporları kullanan diğer bir
grup olan müşteriler ise satın aldıkları ürünlerin devamlılığı konusunda emin olabilmek
amacıyla raporları kontrol ederek, şirketin gelecekte söz konusu ürünleri sağlayabilirliği
konusunda bir karara varmaktadır.

İhtiyaca Uygunluk ve Önemlilik: Yatırımcıların karar süreçlerinde ele aldıkları finansal bilgilerin kullanılabilir ve amaca yönelik nitelikle olması gerekmektedir. Bu bağlamda
finansal bilginin zaman boyutu önem kazanmaktadır. Özellikle geçmiş, şimdiki ve gelecekteki olayların değerlendirilmesine bağlı olarak finansal bilginin ihtiyaca uygunluğu ele
alınmaktadır. Örneğin geçmiş değerlendirmelerin doğrulanma veya düzeltmelerine bağlı
olarak yatırımcıların finansal kararları değişebilir. Bu nedenle finansal bilgilerin güncelliğini kaybetmeden, zamanında sunulması gerekmektedir.
Diğer yandan bir finansal bilginin yanlış veya eksik açıklanması ya da açıklanmaması
durumunda söz konusu finansal bilgileri baz alarak yatırım kararı alan bir yatımcının
kararı olumsuz yönde etkilenebilir. Bu bağlamda kalite açısından finansal bilginin önem
düzeyi ortaya çıkmaktadır. Ancak başlı başına önemi bulunmayan bir finansal bilginin,
diğer benzer tür ve nitelikteki başka finansal bilgiler ile birleştirilmesi durumunda önem
düzeyi artabilir

Güvenirlilik: Yatırım kararlarının sağlıklı olması ve buna bağlı olarak finansal sistemin
düzenli bir şekilde işleyebilmesi için finansal bilgilerin güvenilir olması zorunludur

Kanıtlanabilirlik: Aynı ölçme yöntemlerini kullanan farklı yatırımcıların önemli düzeyde
benzer sonuçlar elde edilebilmesini ifade etmektedir.

Tarafsızlık: Finansal bilgilerin, faaliyetleri mümkün olduğu kadar doğru yansıtacak
şekilde sunulmasının yanında karar sürecini belirli bir yönde etkilemeyi amaçlamaksızın
sunulması gerekmektedir

Tam Açıklama: Finansal bilgilerin önemlilik ve maliyet sınırları içinde yeterli, açık ve
tam olmaması, güvenirlilik ve ihtiyaca uygunluk kriterlerinin eksilmesine yol açmaktadır.

Tek Düzenlik: Finansal bilginin sunulmasında, aynı prosedür, değerleme, sınıflandırma,
metot ve raporlama biçimlerini kullanan farklı işletmelerin benzer çıktılar üretmesini
ifade etmektedir.

Etkin piyasalar hipotezi, finansal varlıkların var
olan tüm bilgiyi yansıttığını, yeni bir bilgi gelmesi hâlinde ise bu durumun hızla fiyatlara
yansıdığını savunmaktadır. Bu bağlamda var olan bilgi, fiyatlara eksiksiz olarak yansıdığı
için normalin üzerinde getiri elde etmek mümkün değildir. Etkin piyasalar hipotezinin
dayandığı varsayımlar ise şu şekilde sıralanabilir;
• Piyasada yer alan taraflar rasyonel davranırlar ve karlarını maksimize etmeyi amaçlarlar.
• Piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı bulunmaktadır ve buna bağlı olarak hiçbiri piyasası
tek başına etkileyecek güce sahip değildir.
• Piyasada vergi ve işlem maliyetleri yoktur.
• Piyasa yer alan taraflar, bilgiye maliyetsiz olarak aynı anda erişebilirler.
• Piyasaların kurumsal yapısı gelişmiştir ve istikrarlı şekilde çalışmaktadır.
Fama, bilginin piyasalara yansıma düzeylerine göre zayıf, yarı-güçlü ve güçlü formda
etkinlik türlerinin bulunduğunu belirtmiştir

Ekonomik belirsizliklerin artış göstermesi: Enflasyon ve ya faiz oranların artması, bütçe
açığı, işsizlik vb. sorunlar nedeniyle ekonomide belirsizliklerin artması durumunda
asimetrik bilgi sorunu ortaya çıkmakta ve finansal piyasalarda yer alan tarafların karar
vermeleri zorlaşmaktadır.

Ters seçim; sorunu, asimetrik bilgi nedeniyle alternatifler arasında aslında tercih edilmeyecek olanın seçilmesidir 

Ahlaki tehlike ile sözleşme taraflarından biri, sahip olduğu bilgiyi saklayarak karşı taraftan elde ettiği kaynağı bireysel kazancı için istismar etmesidir

Temsilcilik sorunu, sözleşme taraflardan birinin bazı işlemlerin ve faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için başka bir kişiye yetki vermesidir

Gürültücülerin temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir;
• Duygusal karar almak
• Sürü güdüsüyle işlem yapmak
• Aşırı iyimse veya kötümser davranmak
• Gereğinden fazla karalardan emin olmak
• Aşırı risk almak
• Geçmiş kayıpları hatırlamama eğilimi

İçsel değer, menkul kıymetin risk ve getiri verilerine bağlı olarak hesaplanan gerçek değeridir. İçsel değer kusursuz bir şekilde ölçülemez, ancak hesaplanabilir.

Hisse senedi fiyat hareketlerindeki ortak yön trend olarak adlandırılmaktadır.

Fiyatlar genel düzeyindeki sürekli artışlardır. Alım gücünün düşmesi ise enflasyonun bir sonucudur.

Reel gelir, gelirimizin satın alma gücüdür.

Düşük faizle borçlanan ev sahipleri ve borçlu firmalar böyle bir durumdan kazançlı çıkarlar.

Reel ekonomik faaliyetlerin göstergesi olarak en çok kullanılan değişkenler; milli gelir, sanayi üretimi ve yatırımlardır.

Fisher hipotezine göre, reel oranlar ve enflasyon birbirinden bağımsız hareket etmektedir.

Temel makroekonomik değişkenler enflasyon, döviz kuru, faiz oranı ve reel ekonomik faaliyetlerdir.

Finansal sistemde sermaye piyasası aracılığı ile tek başına ekonomiye yararlı olamayan küçük tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak büyük yatırımların finansmanı sağlanabilmektedir. Aynı zamanda az gelişmiş ekonomilerde yurtiçi tasarruf açığının kapanmasına yardımcı olmaktadır.

Gelişmiş ekonomilerde borsa endeksi makroekonomik gösterge olarak kullanılmaktadır. Bu ekonomilerde ekonomik konjonktürde iyiye gidişin habercisi borsa endeksidir. Borsanın makroekonomik dalgalanmanın göstergesi olabilmesi, tamamıyla borsanın reel ekonomi ile bütünleşme derecesine bağlıdır. Bir borsanın makroekonomik gelişmelerin göstergesi olabilmesi için likiditesinin yüksek olması ve şirketler tarafından sermaye ihtiyaçlarının önemli bölümünün borsadan karşılanması gerekmektedir.

Ekonomik dalgalanma, üretimin alışılagelen trendi çerçevesinde ortaya çıkan genişleme ve daralmadır.