MENKUL KIYMET YATIRIMLARI - Deneme Sınavı - 18

Günümüz koşullarında yatırım sürecinin en önemli aşamalarından biri piyasadaki mevcut durumun analiz edilmesi ve piyasanın davranış kalıplarının tespit edilmesidir. Çünkü menkul kıymetlerin değeri temel değerlerinin yanında piyasadaki gelişmelerden de etkilenmektedir.

Uzun dönemli yatırımcılar stratejik yatırım kararları alan ve yatırım ufku uzun dönemli olan yatırımcılardır. Bu tür yatırımcılar spesifik yatırım stratejilerine odaklanır ve bu stratejileri uygulayarak ortalama piyasa getirisini elde etmeyi amaçlarlar. Bu süreçte üstlenmeye razı oldukları risk düzeyi ise piyasa riski diğer bir ifadeyle sistematik risktir

Hisse senetleri, anonim şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler tarafından ihraç edilebilen, sermayenin belirli bir oranını temsil eden ve sahibine belirtilen oranda ortaklık hakkı yanında mali ve idari haklar sağlayan menkul kıymetler olarak tanımlanmaktadır.

Finansman Bonosu: Genellikle büyük şirketlerin veya kamu sektörünün kısa vadeli finansman ihtiyacını karşılamak üzere, aracı kurumlar vasıtasıyla ya da doğrudan yatırımcılara sunduğu borçlanma aracıdır.

Bilginin temel özellikleri şu şekildedir;
• Yenilik: Alana yeni ve önemli bilgilerin eklenmesi
• Doğrulama: Var olan bilgiyi tasdik ederek güven duygusunu artırması
• Miktarının artması: Mevcut olan bilgilere yenilerinin eklenmesi
• Düzeltici olması: Eski veya yanlış bilgileri düzeltmesi.

Teknik Bilgi: Temel ihtiyaçları karşılamak üzere, günlük yaşamı kolaylaştırmada yarar sağlayan bilgilerdir. Gündelik yaşantıdaki tecrübelere bağlı elde edilmesi durumunda gündelik bilgiye dayalı teknik bilgi; bilimsel verilerden yararlanılarak hayatı kolaylaştıran türü ise bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi olarak tanımlanmaktadır.

Finansal tablo türleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
• Bilanço
• Gelir Tablosu
• Satışların Maliyeti Tablosu
• Fon Akım Tablosu
• Nakit Akım Tablosu
• Kar dağıtım Tablosu
• Öz Kaynak Değişim Tablosu

buna göre gider tablosu finansal tablo türlerinden biri değildir.

Ekonomi ve finans alanında yazan gazeteciler ise finansal raporları takip ederek ekonomin genelini, sektörlere ilişkin gelişmeleri veya bir işletmenin durumunu analiz etmek amacıyla finansal raporlara başvurmaktadır.

Tek Düzenlik: Finansal bilginin sunulmasında, aynı prosedür, değerleme, sınıflandırma, metot ve raporlama biçimlerini kullanan farklı işletmelerin benzer çıktılar üretmesini ifade etmektedir.

Faiz oranlarının yükselmesi, para arzının azalmasına bağlı olarak ters seçim sorununa yol açabilmektedir. Bunun temel nedeni düşük ve yüksek riskli yatırım projelerine sahip olan yatırımcıların, yatırım projelerinin getiri ve başarı olasılıklarına olan bakış açılarındaki farklılıktır.

Ters Seçim: Sözleşme yapılmadan önce taraflardan birinin diğerine göre daha fazla bilgiye sahip olması, diğer bir ifadeyle saklı bilgi soncunda ortaya çıkmaktadır. Ters seçim sorunu, asimetrik bilgi nedeniyle alternatifler arasında aslında tercih edilmeyecek olanın seçilmesini ifade eder.

Gürültücülerin temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir;
• Duygusal karar almak
• Sürü güdüsüyle işlem yapmak
• Aşırı iyimse veya kötümser davranmak
• Gereğinden fazla kararlardan emin olmak
• Aşırı risk almak
• Geçmiş kayıpları hatırlamama eğilimi

Yatırımcıların ekonomi analizinde kullanabilecekleri pek çok araç diğer bir ifadeyle ekonomik değişken bulunmaktadır. Bu değişkenlerden en çok kullanılanları;
• Gayrisafi yurtiçi hasıla
• Para politikası ve likidite
• Enflasyon,
• Faiz oranları
• Maliye politikası
• Döviz kuru politikaları
• Vergi politikaları
• Teşvikler
• Uzun dönemli beklentiler
• Kısa dönemli beklentiler

Sertifikalı finansal planlayıcılar müşterilerinin finansal amaçlarını gerçekleştirebilmek amacıyla finansal planlama sürecini yürüten, etik kurallara ve düzenleyici standartlara bağlı kişilerdir. Profesyonel bir finansal planlayıcı yeterli bilgi birikimine sahip, yatırım alternatiflerini bilen ve bu alternatiflere ilişkin risk ve getirileri iyi analiz edebilen kişilerdir.

Ekonomik dalgalanma ya da konjonktürel dalgalanma, üretimin potansiyel (trend) düzeyi çerçevesinde ortaya çıkan genişleme ve daralmalardır. Trend eğrisi, reel GSyh’nin üretim faktörlerinin tam kullanımı hâlinde beklenen gelişimini sergiler. Ancak fiili üretim trendle tam çakışmayabilir. Bir ekonomik dalgalanma devresinde reel GSyh’nin ulaştığı en yüksek noktaya zirve, en düşük noktaya ise dip denir. Zirveden dibe kadar geçen dönem daralma olarak adlandırılırken, ekonominin dibe vurduğu noktadan bir sonraki zirve noktasına kadar geçen dönem genişleme olarak adlandırılır. Eğer bir daralma döneminde ekonominin reel hasıla düzeyi çok aşağılara düşerse bu durum depresyon olarak adlandırılır. Büyük Buhran olarak tarihe geçen dönem böylesi bir depresyon dönemidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ekonomik dalgalanma ya da konjonktürel dalgalanma, üretimin potansiyel (trend) düzeyi çerçevesinde ortaya çıkan genişleme ve daralmalardır. Trend eğrisi, reel GSyh’nin üretim faktörlerinin tam kullanımı hâlinde beklenen gelişimini sergiler. Ancak fiili üretim trendle tam çakışmayabilir. Bir ekonomik dalgalanma devresinde reel GSyh’nin ulaştığı en yüksek noktaya zirve, en düşük noktaya ise dip denir. Zirveden dibe kadar geçen dönem daralma olarak adlandırılırken, ekonominin dibe vurduğu noktadan bir sonraki zirve noktasına kadar geçen dönem genişleme olarak adlandırılır. Eğer bir daralma döneminde ekonominin reel hasıla düzeyi çok aşağılara düşerse bu durum depresyon olarak adlandırılır. Büyük Buhran olarak tarihe geçen dönem böylesi bir depresyon dönemidir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hisse senetleri, tahvil gibi menkul kıymetlerin alınıp satıldığı örgütlü piyasaya sermaye piyasası ya da borsa denir. Bu piyasadaki gelişmeler ekonomik durumun bir göstergesi olarak kullanılır. Diğer göstergelere nazaran daha kolay gözlenebilir, çünkü haftanın her günü hatta her saat borsalardaki gelişmeler izlenebilir.

Enflasyon; fiyatlar genel düzeyindeki sürekli artışlardır. Fiyatlar genel düzeyi; ekonomideki tüm fiyatların ağırlıklı ortalamasıdır. Enflasyon kavramından tüm fiyatların yükseleceği anlamı çıkarılmamalıdır, fiyatların çoğu yükselirken daha az bir kısmı aşağı düşebilir. Enflasyon oranı, fiyatlar genel düzeyinde belirli bir dönemde ortaya çıkan yüzde artıştır. Enflasyon kavramının karşıtı deflasyon ise fiyatlar genel düzeyindeki sürekli azalışlar olarak tanımlanır. Enflasyon ve deflasyon arasındaki sınır bölgede ise her ülkenin arzu ettiği fiyat istikrarı yer alır. Yani fiyatlar genel düzeyinde iniş ve çıkışların yaşanmadığı, arzu edilen bir durum için fiyat istikrarı tanımlaması kullanılır. Cevap A şıkkıdır.

Enflasyondan en çok zarar görenler sabit geliri olan insanlardır. Çünkü onların gelirleri esnek değildir. Klasik örnek emekli maaşıyla geçinenler ya da biriktirmiş olduğu tasarrufla geçinmek zorunda olanlardır. Enflasyon belirli zamanlar için sabit getiri sağlayan nominal değerli varlıkların reel değerini düşürmektedir. Örneğin; bir yıl vadeli tahvil almış birisi için fiyat düzeyinin bir yıl sonra ikiye katlanması durumunda, tahvilin anaparasını geri aldığında, bu paranın alım gücünün tahvili satın aldığı döneme göre yarı yarıya azaldığını görecektir. Bu şekilde beklenmedik bir enflasyonla alacaklılardan (tasarruf yapanlardan) borçlulara (tahvil ihraç edenlere) doğru bir servet transferi olacaktır. Ev sahibi olmak için ya da yeni bir araba almak için tasarrufta bulunuyorsunuz, enflasyon canavarı tasarruf hesabınızın değerini azaltarak, amaçlarınıza ulaşmanızı güçleştirebilmektedir. Örneğin tasarruf mevduatınıza yılda % 15 oranında faiz geliri alıyorsunuz ve enflasyon oranı o yıl % 20 olarak gerçekleşsin. Bu durumda tasarruflarınızın gücü %5 oranında azalmıştır. Eğer faizden bir de vergi ödüyorsanız, bu kaybınız daha da artacaktır. Beklenmeyen enflasyon bankalar ve diğer ödünç verenlere de zarar verebilir. Çünkü borç alanlar, geri ödeme tarihinde ödünç aldıklarından daha az değerde ödemede bulunabilirler. Devlet en büyük borçlu olduğu için böyle bir enflasyondan kazançlı çıkar. Yine düşük faizle borçlanan ev sahipleri ve firmalar böyle bir durumdan kazançlı çıkarlar. Doğru cevap E şıkkıdır.

Hisse senetleri ile enflasyon arasındaki ilişkinin varlığı ve yönü ile ilgili görüşler farklıdır. Bir görüşe göre, hisse senetleri enflasyona karşı dirençli varlıklardır. Enflasyon oranında meydana gelen artış şirketlerin satışlarını, kârlarını dolayısıyla da temettülerini artırmaktadır. Hisse senetleri, sahiplerine ortaklık hakları sağladığı için şirketin aktiflerinin enflasyon nedeni ile artan değerleri de ortaklara bir koruma sağlamaktadır. Bu bağlamda hisse senedi getirileri ile enflasyon arasındaki söz konusu ilişki genel olarak Fisher Hipotezi ile açıklanmaya çalışılmıştır. Fisher hipotezine göre, reel oranlar ve enflasyon birbirinden bağımsız hareket etmektedir. Çünkü ekonominin reel ve parasal sektörleri
birbirinden bağımsızdır. Ancak Fisher ekonomide nominal oranların enflasyon ile bire bir ilişkili olduğunu da ifade etmektedir. Bu nedenle hisse senetleri getirileri ile enflasyon aynı yönlü hareket etmelidir. Bu sayede hisse senedi getirileri enflasyondaki değişmeleri karşılayacağından enflasyon, yatırımcıların satın alma gücünü etkileyemeyecektir. Doğru cevap D şıkkıdır.