MEMUR HUKUKU

Memuriyetin sona ermesinin nedenleri: memuriyetten çıkarılma, koşullarda eksiklik (memurun, memurluğa alınma koşullarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurluğu sırasında bu koşullardan birini kaybetmesi), bağdaşmazlık, memurluktan çekilme, çekilmiş sayılma, emeklilik ve ölümdür.

Tespit edilen kamu zararları; a) Rızaen ve sulh yolu ile ödenmek, b) Borçlar Kanunu hükümlerine göre takas yapılmak, c) İcra ve İflas Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle tahsil edilir (Yön. md.12).

Kusursuz sorumluluk, idarenin kusuru olmasa bile bazı kayıt ve şartlar altında verdiği zararları gidermesi anlayışına dayanır.

Devlet Memurları Kanunun kişisel sorumluluk ve zarar başlıklı 12. maddesinde ise, Devlet memurlarının görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır hâlde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorunda oldukları, Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesinin esas olduğu, zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümlerin uygulanacağı, ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararların kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memur tarafından ödeneceği vurgulanmıştır (DMK md.12).

Devlet dairelerine tevdi veya bu dairelerce tahsil veya muhafaza edilen para ve para hükmündeki değerli kâğıtların ilgili personel tarafından zimmete geçirilmesi hâlinde zimmete geçirilen miktar, cezai takibat sonucu beklenmeden Hazine tarafından hak sahibine ödenir.

Memurların zararları tazmin mükellefiyetinin doğması için; zararın mevcut olması, zararın doğrudan doğruya memurun fiilinden doğması ve zararın mücbir sebepten hasıl olmaması gerekir (anılan Yön. md.6).

Memurun kasıt, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idarenin malca uğradığı zararın ilgili tarafından rayiç bedel üzerinden ödenmesi esastır.

Memurun sorumluluğunu azaltan veya ortadan kaldıran haller;

-İlliyet bağının bulunmaması

-Zarara uğrayanın kusuru

-Üçüncü kişinin kusuru

-Mücbir sebep veya beklenmeyen haller

Çekilmede devir ve teslimle yükümlü olup bunu yerine getirmeyen memurlar 3 yıl geçmeden yeniden memur olamazlar.

DMK’ya göre görevinden çekilmiş sayılan bir memur, çekilmiş sayıldığı tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden devlet memurluğuna alınamaz (DMK md. 97/B).

Devlet memurları kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri sonucu yönetime verdikleri zararlardan sorumludur. Memurun yönetime verdiği zarar “rayiç bedel” üzerinden hesap edilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bazı durumlarda kusur olmasa da idarenin sorumluluğu doğabilmektedir. Buna kusursuz sorumluluk denmektedir. İdare hukuku açısından kusursuz sorumluluk geniş bir uygulama alanı bulmaktadır. Kusursuz sorumluluk, idarenin kusuru olmasa bile bazı kayıt ve şartlar altında verdiği zararları gidermesi anlayışına dayanır. Kamu külfetleri karşısında eşitlik ilkesinin veya anarşi ve terör olaylarında idarenin kendisinden kaynaklanan bir işlem ya da eylem olmasa da sosyal devlet ilkesinin bir gereği olarak oluşan zararları ödemesi gerekebilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Görev kusuru, geniş anlamda kişisel kusur olmakla birlikte, aslında hizmet kusuru niteliği taşıyan, ancak hizmet kusurunun anonimliğinden çıkarak, kamu personelinin hizmet içinde veya hizmet dolayısıyla, kendisine verilen ödev, yetki ve araçlardan yararlanarak işlediği, kendisine atıf ve izafe edilebilecek nitelikteki hukuka aykırı davranışları olarak tanımlanabililir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Devlet Memurları Kanununun 12. maddesine göre devlet memurları kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri sonucu yönetime verdikleri zararların nevi, miktarlarının tespiti, takibi, amirlerin sorumlulukları ve yapılacak işlemlerle ilgili diğer hususlar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Devlet Memurları Kanununa göre bir malı zarar uğratan memur en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmediği  zararı kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre öder. Doğru cevap C seçeneğidir.

Zarar doğurduğu iddia edilen fiil ya da davranış olmasaydı, o zararın meydana gelmeyeceği kesin bir şekilde söylenebiliyorsa zarar ile söz konusu fiil ya da davranış arasında uygun illiyet bağının mevcut olduğu söylenebilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çekilmede devir ve teslimle yükümlü olup bunu yerine getirmeyen memurlar 3 yıl geçmeden yeniden memur olamazlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Memur, bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle çekilme isteğinde bulunabilir. Böyle bir istekte bulunan memur görevini hemen bırakamaz. Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine ya da çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Memur, yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği ya da yerine bir vekil atanmadığı takdirde üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Başka yerlerdeki görevlere atanan memurlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde o yere hareket ederek, belli yol süresini izleyen iş günü içinde yeni görevlerine başlamak zorundadırlar. Doğru cevap C seçeneğidir.