MEMUR HUKUKU

Fransız Hukukunda , devlet memurlarının görev yerinde ikamet etme zorunluluğu tüm memurlar için değil, büyükelçi, vali, asker ve
yargıçlar için öngörülmüştür. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Sosyal Yaşam: Memur vakarı denilen anlayış ve kurallar bütünü, memuriyet statüsünde olanları giyinişinden davranışlarına kadar birtakım sosyal sınırlamalara tabi tutar. Memuriyet vakar ve prestijini koruma her memurun temel ödevlerindendir. Memurlar,
resmi sıfatlarının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını davranışlarıyla göstermekle, iş birliği içinde çalışmakla, yurt dışında devletin itibarını veya görev haysiyetini zedelememekle ödevlidirler. Memurlar özel hayatlarında vakur olmalıdırlar ve kamu görevinde çalışanların, vatandaşlar üzerinde sahip olduğu iyi izlenime zarar vermemelidirler. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

2010 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile birlikte Anayasa md. 53 yeniden düzenlenmiş ve “memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurabilir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Kamu Görevlileri Hakem Kurulu 11 üyeden oluşur. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Kamu Görevlileri Hakem Kurulu 11 üyeden oluşur. Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar alır. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamazlar. Oyların eşitliği halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Karara katılmayan üyeler, ayrı ayrı veya birlikte, karşı oy şerhini ve gerekçesini tutanağa yazdırır. Kurul kararları kesindir ve toplu sözleşme hükmündedir.
Kurul kararları taraflara üç gün içerisinde yazılı olarak bildirilir ve Resmî Gazetede yayımlanır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Konfederasyonlar, değişik hizmet kollarında, 4688 sayılı kanuna tabi olarak kurulmuş en az beş sendikanın serbestçe bir araya gelmesiyle kurulabilmektedir. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Grev: Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması durumunda, işçilerin topluca çalışmayarak iş yerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacı ile aralarında anlaşarak ya da bir kuruluşun aynı amaçla çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarıdır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

İsveç’te kamu kesimi sözleşmeleri, hükûmet onayı saklı kalmak üzere sendikalar ile kamu kesimi işverenleri ulusal ofisince yapılır ve uygulanması için harcama gerektiren sözleşmelerin Parlamento adına hareket eden “Parlamento ücretler delegasyonu”nca onaylanması
gerekir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Bazı ülkelerin mevzuatında memurların grev yapması açıkca yasaklanmıştır. Örneğin, A.B.D. (federal hizmetler), Bangladeş, Bahreyn, Bolivya, Brundi, Çad, Ekvator, Fas, Filipinler, Hindistan, Honduras, Japonya, Kolombiya, Kuveyt, Liberya, Lübnan, Madagaskar, Nikaragua, Paraguay, Suriye, Şili, Uruguay. Alman Anayasa Mahkemesi de memurların grev hakkı bulunmadığını vurgulamaktadır. Fransa, İsveç ve Finlandiya’ da ise memurlara grev hakkı sınırlı olarak tanınmıştır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Siyasi Partiler Kanunu md. 11/2a uyarınca, hakimler ve savcılar, Sayıştay dahil yüksek yargı organları mensupları, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliğini taşımayan diğer kamu görevlileri, Silahlı Kuvvetler mensupları ile yükseköğretim öncesi öğrencileri siyasi partilere üye olamaz. Yükseköğretim elemanları, yasaklamanın
dışındadır. Bunlar hakkında Yükseköğretim Kanunu uygulanır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Yükseköğretim elemanları açısından ise 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 59. maddesinde düzenleme bulunmaktadır. Düzenlemenin başlığı siyasi partilere üyelik ve görev almadır. Söz konusu
düzenlemeye göre, yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanları, siyasi partilere üye olabilirler.
Yükseköğretim kurumlarındaki görevlerini aksatmamak ve bir ay içinde kurumlarına bildirmek kaydıyla, siyasi partilerin merkez organları ile onlara bağlı araştırma ve danışma birimlerinde görev alabilirler. Bu durumdaki öğretim elemanları Yükseköğretim Kurulu ve Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyesi, rektör, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü ve bölüm başkanı olamazlar, onların yardımcılıklarına seçilemezler.

Devlet memurlarının sendika hakkı ve bunun kaçınılmaz sonucu olan toplu sözleşme hakkı, hükümetlere ve yerel yönetimlere bazı koşullar kabul ettirmeyi öngöreceğinden, bu husus devletin egemenlik hakkına açık bir müdahale olarak kabul edilmiştir.

2010 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile birlikte Anayasa md. 53 yeniden düzenlenmiş ve “memurlar
ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurabilir. Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararları kesindir ve toplu sözleşme hükmündedir.

Ülkemizde kamu görevlilerinin kurabilecekleri Sendikalar hâlen 11 hizmet kolunda toplanmıştır.
Hizmet kolları şunlardır:
1. Büro, bankacılık ve sigortacılık hizmetleri,
2. Eğitim, öğretim ve bilim hizmetleri,
3. Sağlık ve sosyal hizmetler,
4. Yerel yönetim hizmetleri,
5. Basın, yayın ve iletişim hizmetleri,
6. Kültür ve sanat hizmetleri,
7. Bayındırlık, inşaat ve köy hizmetleri,
8. Ulaştırma hizmetleri,
9. Tarım ve ormancılık hizmetleri,
10. Enerji, sanayi ve madencilik hizmetleri,
11. Diyanet ve vakıf hizmetleridir (4688 s. Kanun
md. 5).

Öğretim elemanlarının sendika üyesi olmasına bir engel bulunmamaktadır. Diğer seçeneklerde verilen kişilerin sendika üyesi olması yasaklanmıştır.

Toplu sözleşme görüşmelerine kamu idaresi adına “Kamu İşveren Heyeti”, kamu görevlileri adına “Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti” katılır.

Grev, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması durumunda, işçilerin topluca çalışmayarak iş yerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacı ile aralarında anlaşarak ya da bir kuruluşun aynı amaçla çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarıdır.

Memurun görevini yaparken bütün dikkatini göstererek, mesleki bilgisini, fikri ve bedeni yeteneklerini gerektiği şekilde kullanması özen yükümlülüğünün gereğidir.

Memur güvencesi anlayışı ile memur grevinin bağdaşmayacağı görüşüne göre; bir taraftan başta
memuriyetten atılmama olmak üzere, özel bir statü ve bu bağlamda memur güvencesinden yararlanıp
diğer taraftan memur grevine gitme ve bunun gerektirdiği mesleki rizikolardan uzak durma, risk almama birada bulunamaz.

Bazı ülkelerin mevzuatında memurların grev yapması açıkca yasaklanmıştır. Örneğin, A.B.D. (federal hizmetler), Bangladeş, Bahreyn, Bolivya, Brundi, Çad, Ekvator, Fas, Filipinler, Hindistan, Honduras, Japonya, Kolombiya, Kuveyt, Liberya, Lübnan, Madagaskar, Nikaragua, Paraguay, Suriye, Şili, Uruguay. Fransa, İsveç ve Finlandiya’ da ise memurlara grev hakkı sınırlı olarak tanınmıştır.