MEMUR HUKUKU

Memurların genel idare hizmetleri sınıfı içinde kabul edilir.

1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’na göre “me­mur”, bir askeri vazifeyi yapmakla yükümlü olan kimsedir. Memur, amir ve üstün tarifi anılan Ka­nun md. 13 de açık bir şekilde yapılmıştır. Söz konusu düzenlemede, “1-Bu Kanun’un tatbika­tında “memur” tabirinden maksat 12. maddede yazılı hizmeti ifa ile mükellef olandır. 2-Amir, makam ve memuriyet itibariyle emretmek salahi­yetini haiz kimsedir. 3- Üst tabiri rütbe ve kıdem büyüklüğünü gösterir. 4- Herhangi bir suretle ciheti askeriyece göz altına alınan yabancı devlet orduları mensupları arasında astlık ve üstlük münasebetleri cari değildir. Bunlar arasında astlık ve üstlük mü­nasebetleri salahiyetli komutanlar tarafından husu­si surette verilen emirle teessüs edebilir” hükmü yer almaktadır. Doğru cevap C’dir.

Memur tanımlamalarındaki ortak yönler genel idare esaslarına tabi kamu hizmeti, kamu hizmetinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri yürütme, istihdam edilen yer, atama işlemi, kadro, aylık tahsisi ve hiyerarşi kriterleri çerçevesinde belirlenebilir. Doğru cevap B’dir.

Kadrosuz devlet memurunun çalıştırılamayacağına ilişkin hüküm (DMK md. 33/1) emredicidir. Doğru cevap E’dir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na göz atıldığında okutman, araştırma görevlisi, öğretim görevlisi kategorisinde yer alan kamu personelinin mesleki yönden memur ve hâkimlerden farklı olarak belirli süreli olarak çalıştırılmalarını öngören sistem nedeniyle teminatsız bir konumda oldukları görülmektedir. Doğru cevap C’dir.

Zorunlu Devlet hizmeti ile ilgili olarak sağlık çalışanlarına ilişkin düzenlemeler de örnek olarak gösterilebilir. 5371 sayılı Yasa ile 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na (RG, T. 15.05.1987, S. 19461) eklenen ek 3. maddeyle, tabip ve uzman tabip unvanını kazananlara Devlet hizmeti yüküm­lülüğü getirilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Fahri ajanlar (les agents honorofiques) il genel meclisi, belediye meclisi üyeleri gibi seçimle ve belirli bir süre kamu hizmetine katılan kimseler olup bunlar genellikle rızai olarak ve çoğunlukla seçimle işbaşına gelir. Doğru cevap B’dir.

Liyakat Sisteminin Temel İlkeleri:

Eşitlik prensibi gereği, kamu görevlerine girmek her vatandaşın bir vatandaşlık hakkıdır. Bu açıdan herkes, siyasi düşünce, dinî inanç, ırk, renk ve cinsiyet gibi herhangi bir ayrıma tabi olmaksızın kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Sistemi kayırma prensibinden ayıran en temel ilke budur.

Ehliyet prensibi, kamu hizmetine alınmada as­lolanın ehliyet olmasını yani o iş için ehil bir kimsenin işe alınmasını ifade eder.

Yarışma prensibine göre, kamu hizmetinde ser­best yarışma esastır. Kamu görevine eleman alınması gerektiği zaman, isteyen herkesin kamu hizmetine girebilmesine fırsat verilmesi maksadıyla bu hususla ilgili olarak kamuoyuna duyuru yapılır. Başvuran adaylar arasından yapılacak yeterlik yarışması sonucu, kamu hizmeti açısından en iyi adayların hizmete alınması imkânı sağlanmış olur.

Liyakat sistemi memurluğu bir kamu görevi olarak kabul ettiği için, bütün çalışma hayatını kamu hizmetine adayan kişilerin, bunun karşılığında ihtiyaç duydukları hizmet güvenliğini de te­minat altına almıştır. Buna da güvenlik prensibi diyoruz. Bu açıdan yasalarla belirtilen ağır bir kusuru bulunmadıkça devlet memuru memuriyet haklarından mahrum kılınamaz. Burada amaç, kamu hizmetinin yürütülmesini teminat altına almaktır.

Liyakat sistemi kamu hizmetlerini yürütmekle görevli kişi ve kuruluşlara her türlü eylem ve işlemlerinde tarafsız olmalarını emreder. Bu ilkeye de tarafsızlık prensibi adı verilmektedir.

Doğru cevap C’dir.

Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları:

Madde 11 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/4 md.)

Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.

Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir.

Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.

Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır.

Doğru cevap E’dir.

Anayasa, m.128/1
“Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri vediğer kamu tüzelkişilerinin genel idare
esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür”

1961 anayasasında yer alır.

Sadece A şıkkındaki bilgi doğrudur.

Memur tanımlamalarındaki ortak yönler genel idare esaslarına tabi kamu hizmeti, kamu hizmetinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri yürütme, istihdam edilen yer, atama işlemi, kadro, aylık tahsisi ve hiyerarşi kriterleri çerçevesinde belirlenebilir.

Genel idare esaslarının ne olduğu 1961 Anayasası döneminde işçi-memur ayrımı
sorununun çözümlenmesinde gündeme gelmiştir.

Genel idare esasları; bütçe kuralları, denetim kuralları, finansman, kamulaştırma, ceza kesme, kamu alacaklarının tahsili yöntemine başvurma, idari işlem ve sözleşmeler yapma, genel muhasebe, arttırma, eksiltme ve ihale yöntemine başvurma, yönetimin malının kamu malı sayılması, amacı, personelinin bağlı olduğu farklı hukuki statü gibi kamusal yetkiler “genel idare esasları” adını alan hukuksal rejimin kapsamına girmektedir.

Atama idarenin tek yanlı iradesi ile hukuki sonuç doğuran,
kurucu, yenilik doğurucu, icrai-idari işlemdir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na göz atıldığında okutman, araştırma görevlisi, öğretim görevlisi kategorisinde yer alan kamu personelinin mesleki yönden memur ve hâkimlerden farklı olarak belirli süreli olarak çalıştırılmalarını öngören sistem nedeniyle teminatsız bir konumda oldukları görülmektedir.

İl genel meclisi, belediye meclisi üyelerigibi seçimle ve belirli bir süre için kamu
hizmetine katılan kimselera afhri ajan denir.

Eşitlik prensibi gereği, kamu görevlerine girmek her vatandaşın bir vatandaşlık hakkıdır. Bu açıdan herkes, siyasi düşünce, dinî inanç, ırk, renk ve cinsiyet gibi herhangi bir ayrıma tabi olmaksızın kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Sistemi kayırma prensibinden ayıran en temel ilke budur.

Verilen tanım Devlet Memurları Kanunun' da yer almaktadır.Doğru cevap C' dir.