MEMUR HUKUKU - Deneme Sınavı - 6

DMK, m.130' göre "Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır."

Demokratik Disiplin

Disipline yapıcı bir işlev yükleyen disiplin anlayışı.

Devlet memuriyetinden çıkarma yaptırımını gerektiren bir disiplin soruşturmasında soruşturulan memur, savunmasını vermek istemeyeceğini bildirse bile kanımızca yine de kanuni yedi günlük sürenin beklenilmesi gerekir. Kanuni asgari yedi günlük süre, idareyi olduğu kadar soruşturulan memuru da bağlamaktadır.

Disiplin Yaptırımı Kurum düzenini ve idareye duyulan güven ve saygıyı sağlamak amacıyla disipline aykırı davranışların bastırılması için uygulanan bireysel yaptırımlardır.

Yetkili disiplin amiri tarafından verilen ve disiplin soruşturmasını başlatan karar soruşturma emridir.

Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Devlet Memurları Kanunu’na göre; manevi nitelikli disiplin yaptırımları uyarma ve kınamadır.

Disiplin yaptırımını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin yaptırımı uygulamasına karar verilmediği takdirde yaptırım zaman aşımına uğrar.

Mali nitelikteki disiplin yaptırımları devlet memurları bakımından aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulmasıdır.

Savunma hakkına saygı ilkesi, oranlılık ilkesi, çift disiplin yaptırımı uygulama yasağı disiplin hukukuna hakim başlıca ilkeler arasında yer almaktadır. Disiplin yaptırımları bakımından da kanunilik ilkesi geçerlidir. Disiplin yaptırımını gerektiren fiiller bakımından DMK kıyasa imkan vermektedir. Bu çerçevede DMK açısından disiplin yaptırımını gerektiren fiiller bakımından kanunilik ilkesinin geçerli olmadığı belirtilebilir. Aşağıda savunma hakkına saygı ilkesi, oranlılık ilkesi, çift disiplin yaptırımı uygulama yasağı ve DMK’da kıyasa imkan veren düzenleme açıklanmaktadır.

Devlet Memurları Kanunu 4. kısım 7. bölümde disiplin ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Bu bölümde soruşturma usulüne ilişkin kurallar ve disiplin yaptırımları da yer almaktadır.

Disiplin yaptırımını gerektiren fiilin işlenmesi hâlinde bu fiil ne şekilde öğrenilirse öğrenilsin soruşturmaya soruşturma emri ile başlanır. Soruşturma emri yetkili makamca verilmeli, hangi konu veya konularda kim veya kimler hakkında soruşturma yapılmasının istendiği belirtilmeli ve konuyla ilgili belgeler soruşturma emrine eklenmelidir.

Savunma hakkına saygı ilkesi, oranlılık ilkesi, çift disiplin yaptırımı uygulama yasağı disiplin hukukuna hakim başlıca ilkeler arasında yer almaktadır. Disiplin yaptırımları bakımından da kanunilik ilkesi geçer­lidir. Disiplin yaptırımını gerektiren fiiller bakımından DMK kıyasa imkan vermektedir. Bu çerçevede DMK açısından disiplin yaptırımını gerektiren fiiller bakımından kanunilik ilkesinin geçerli olmadığı belirtilebilir.

Disiplin yaptırımını gerektiren fiili öğrenmenin başlıca yolları; teftiş ve inceleme sırasında, basın yolu ile öğrenme, başka idari merciler­ce yapılan bildirim, fiilin işlendiğinin bizzat yetkili amirce tesbit edilmesi, şikâyet veya ihbar yoludur. Eğer tutuklanma durumu varsa suçun işlendiği yönünde ciddi bir başlangıç şüphesi bulunduğundan disiplin soruşturmasına başlama da söz konusu olabilir.

Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından verilir.

Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler. Özel kanunların disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullarla ilgili hükümleri saklıdır.

Aylıktan kesme, memurun, brüt aylığından 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek, Devlet memurluğundan  çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasındadır.

Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak, aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller arasındadır.

Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak, kınama cezasını gerektiren fiil ve haller arasındadır.