MEMUR HUKUKU - Deneme Sınavı - 28

• İdari İşlem: İdarenin tek yanlı iradesiyle hukuki sonuç doğuran işlemlerdir. • Düzenleyici İdari İşlem: Genel, soyut, sürekli, objektif nitelikte olup bir defa uygulanmakla tükenmeyen tüzük, yönetmelik gibi kural işlemlerdir. • Öznel İşlem: Süjeye göre değişen bireysel işlemlerdir.

İdari işlem denilince idarenin tek yanlı iradesiyle hukuki sonuç doğuran işlemler anlaşılır. Bunlar düzenleyici veya birel işlem niteliğinde olabilir. Düzenleyici idari işlemler; genel, soyut, sürekli, objektif nitelikte olup bir defa uygulanmakla tükenmezler. Örneğin tüzük, yönetmelik gibi. Birel idari işlemler ise koşul işlem ve öznel işlem olarak ikiye ayrılır. Koşul işlem; bir hukuki statüye girme, o statü içinde değişikliğe uğrama veya statüden çıkma sonucunu doğuran işlemlerdir. Örneğin, memuriyete atama, emekliye ayırma gibi. Öznel işlemler ise süjeye göre değişen işlemlerdir; her mükelleften geliri ile orantılı vergi alınması gibi.

“İdari eylem” deyimi ise dar anlamda idarenin kamu hukuku alanındaki maddi fiil ve hareketlerini anlatır (Ayanoğlu, 2004). İdare tarafından girişilen ya da gerçekleştirilen eylemler, çoğu kez alınan bir karar ya da bir işlemin uygulanması yönünde olmakla beraber, bunlardan bağımsız olarak yaratılan bazı durumlarla ilgili salt veya yalın olarak nitelenen idari eylemler de söz konusu olabilmektedir. İdari eylem nedeniyle oluşan zarar idarenin faaliyetleri sırasında gerek iradesi dışında gerçekleşen olaylar gerekse bilerek ve isteyerek yapmış olduğu maddi fiiller, hareketsiz kalması sonucu meydana gelen birtakım fiilî durumlar, hizmetin görülüşü sırasında ve yürütülen idari faaliyetle ilgili olarak idarenin araç ve gereçlerinin işleyişi veya işlemeyişi ya da idarenin personelinin zarar verici davranışı yüzünden doğan zarar şeklinde ifade edilebilmektedir.

Ölüm Yardımı Ödeneği: Memurun ölümü hâlinde sağlığında bildiri ile gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemiş ise eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında ölüm yardımı ödeneği verilir.

SORUMLULUĞU AZALTAN VEYA ORTADAN KALDIRAN HÂLLER Memurun mali sorumluluğundan söz edebilmek için maddi ve hukuki birtakım sebep ve şartlar bir araya gelmelidir. Bunlardan birinin yokluğu sorumluluğun tamamen ya da kısmen ortadan kalkması sonucunu doğurur. Memurun DMK md.12 ve 13 anlamında sorumluluğunun doğabilmesi için kişisel kusurunun bulunması gerekmektedir. Memurun kişisel kusurunun bulunmaması hâlinde sorumluluğu doğmayacaktır.

*İlliyet (Nedensellik) Bağının Bulunmaması

*Zarara Uğrayanın Kusuru

*Üçüncü Kişinin Kusuru

*Mücbir Sebep veya Beklenmeyen Hâller

Çekilme Memurun isteği ile memurluktan ayrılmasına çekilme (istifa) denilir. DMK md.20’de düzenlenen istifa, memurun tek taraflı isteği ile sonuç doğuran, idarenin kabulüne bağlı olmayan bir haktır. Söz konusu düzenlemede, “Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler” hükmü yer almaktadır. Devlet Memurları Kanununun memurluğun sona ermesi başlıklı 4. bölümünde yer alan çekilme başlıklı 94. maddenin ilk cümlesinde de, “Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir” hükmü yer almaktadır. Memura tanınmış bu hak kullanılırken kamu hizmetinin aksamaması için bazı sınırlamalar getirilmiştir. İstifa, memura derhâl görevini terk yetkisi vermez. Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay kaydına tabi değildirler (DMK md. 94). Çekilen Devlet memurlarından devir ve teslim ile yükümlü olanlar, bu işlemlerin sonuna kadar görevlerini bırakamazlar. Hizmet icaplarına göre devir ve teslim işlemleri için gerekli süreler, yönetmelikte belirtilir (DMK md. 95). Olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurları çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar (DMK md. 96). İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi isteğiyle çekilenlerden veya DMK hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla, ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya DMK’nın bir sınıftan başka bir sınıfa geçme başlıklı 71. madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler (DMK md. 92).

Koşullarda Eksiklik Bir kimsenin devlet memurluğuna alınma şartlarını taşımadığının sonradan anlaşılması ya da memurluğu sırasında bu koşullardan birini kaybetmesi durumunda, memurluğu sona erer (DMK md.98). Bilindiği gibi bu koşullar genel ve özel koşullardır. Danıştay’ın 10.1.1983 tarihinde verdiği idari karara göre, bir kişinin memuriyetine son verebilmek için, memurluğa alınma şartlarından birini taşımama ya da yitirme hâlinin hâlen devam etmesi gerekir. Örneğin, 18 yaşını tamamlamadığı hâlde memuriyete alınan, fakat görevini sürdürürken 18 yaşını doldurmuş olan kişinin memur olma koşullarından birini taşımadığı artık ileri sürülemez. Memurluğun sona erdiğinin, idari-icrai bir kararla atamaya yetkili üst tarafından saptanması gerekir. Bu tür işlemlere karşı eğer koşullar varsa, idari yargı yolu açıktır. Bu durum özellikle memurun yasada sayılan zimmet, irtikap, sahtecilik gibi bir suçtan ya da kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına hüküm giymesi ya da kamu haklarından yoksun bırakılması hâllerinde kendini gösterir. DMK md. 48/A-5’te açıkça belirtildiği gibi taksirli suçlardan dolayı mahkûmiyet memuriyete engel değildir. Bu suçlardan dolayı verilen cezanın miktarının da memuriyete etkisi yoktur. Fakat taksirli suçun memur olmadan önce veya sonra işlenmiş olması hâllerinde pratik bakımdan farklı hukuki sonuçlar ortaya çıkabilir. Memur olmadan işlenen taksirli suç, memuriyete engel olmadığı hâlde söz konusu suç memur olduktan sonra işlenir ve bu suçtan dolayı memur hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm edilirse koşullarda eksiklik nedeniyle değil, ancak devamsızlık nedeniyle memuriyetine son verilebilir. Fakat bunun adil sonuçlar ortaya çıkarmadığı açıktır.

Zarar meydana getiren eylemden tazmin borcu doğabilmesi için o fiili işleyenin kusurunun bulunması gerekmektedir. Bu bakımdan kast, ihmal veya tedbirsizlik derecesinde kusurun varlığı şart olarak aranmaktadır. Kast, hukuk kurallarını bilerek çiğneme arzusudur. Hukuk düzeninin emir ve yasaklarına aykırı hareket eden kimse kasten değil de gerekli özeni göstermemesi veya işleri savsaklaması veya gerekli önlemleri almaması suretiyle oluşan haksız eylemi yüzünden bir zararın doğmasına sebep olmuşsa bu hâlde de zararı gidermekle sorumlu olur. Eğer kusurlu fiil memurun şahsına yüklenebilecek nitelikte ise kusur kişiseldir ve memur sorumlu tutulacaktır. Bu bakımdan kişisel kusur, hizmetle, kurumla, resmî kimlik ile doğrudan doğruya ya da dolaylı hiçbir ilgi ve irtibatı olmayan eylem ve davranışlar, başka bir deyişle hukukun, kamu personeli olsun olmasın herkese yüklediği genel ödevlere aykırı davranışlar olarak tanımlanabilir (Armağan, 1997, s. 83). Kamu görevlisinin özel yaşantısının, resmî yaşamıyla hiçbir ilgi ve irtibatı bulunmayan bu kategori eylem ve işlemlerinde tek sorumlu kendisidir. Görevin yerine getirilmesi nedeniyle yapılan kusurlu ve hukuka aykırı davranış ile kamusal görevin yürütülmesi sırasında yapılan kusurlu ve hukuka aykırı davranışları ayırmak ise güçlük yaratmaktadır. Bu ayrım için “gaye ilişkisi” ölçütü ileri sürülmüştür. Kamu personeli, idareye atıf ve izafesi mümkün olmayan kararları ve fiilleriyle üçüncü kişilere zarar vermişse kişisel kusurundan söz edilmelidir. Bu bakımdan kişisel kusur sadece kin, hınç, düşmanlık ve benzeri duyguların etkisi altında gerçekleşen eylemler bakımından değil, görevin gerekli kıldığı özenin gösterilmemesi ve mesleğin gerektirdiği ilkelere uyulmadan yerine getirilmesi durumunda da söz konusu olabilir

Emeklilik Emeklilik, belli bir yaşa gelmiş ve belli bir hizmet süresini tamamlamış memurların, memurluk statüsünden çıkıp emeklilik statüsüne girmesini ifade eder. Emeklilik sosyal devlet ilkesinin idare hukukundaki yansımalarından birisidir. Emeklilik işlemi idari, icrai, tek taraflı ve koşul işlem niteliğindedir. Devlet memurlarının emeklilik ve malullük hâllerinde kendilerinin, ölümleri hâlinde dul ve yetimlerinin sahip bulundukları haklar emeklilik kanunlarıyla düzenlenir (DMK md.187). Bu nedenle emeklilik hakkı yasadan doğan, başkasına devredilemeyen şahsa sıkı sıkıya bağlı haklardandır.

DMK’de öngörülen çekilmiş sayılma nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini arttırmak veya stajlarını yapmak için yabancı ülkelere izinli olarak gönderilen memurlar, yol süresi dışında, izinlerinin bitiminde, on beş gün içinde görevlerine dönmek zorundadırlar. Sürelerinin bitiminde görevlerine başlamayanlar çekilmiş sayılır. Bu şekilde görevinden çekilmiş sayılanlar, aylık ve yol giderleri de içinde olmak üzere kendilerine kurumlarca yapılmış bulunan bütün masrafları iki kat olarak ödemeye mecburdur (DMK md. 79).

• Başka yerlerdeki görevlere atanan memurlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde o yere hareket ederek, belli yol süresini izleyen iş günü içinde yeni görevlerine başlamak zorundadırlar (DMK md.62). Başka yerdeki bir göreve atananlardan, atama emrinin tebellüğünden itibaren on beş günlük süre içinde hareket ederek belli yol süresi sonunda yeni görevlerine başlamayanlara, eski görevlerinden ayrılış ve yeni görevlerine başlayış tarihleri arasında aylık verilmemek koşulu ile on günlük bir süre daha verilebilir. Belge ile kanıtlanması mümkün zorlayıcı nedenler olmadan, bu süre sonunda da yeni görevlerinde işe başlamayan memurlar, memurluktan çekilmiş sayılır (DMK md. 63/son).

• Muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınan ve askerlik görevini tamamladıktan sonra memurluk görevine dönmek isteyenler, terhis tarihinden başlayarak otuz gün içinde daha önce çalıştıkları kurumlarına başvuruda bulunmalıdır. Bu şekilde başvuruda bulunan kişilerin kurumları da başvurma tarihinden başlayarak en çok otuz gün içinde memurluğa dönmek isteyen kişiyi göreve başlatmak zorundadır (DMK md. 83). Barışta eğitim ve manevra amacıyla veya savaşta muvazzaflık hizmeti dışında silah altına alınan memurların, terhislerinden sonra görevlerine başlamaları 62 ve 63. maddelerin yer değiştirme suretiyle atamaya ilişkin hükümlerine tabidir (DMK md.82). Dolayısıyla yukarıda belirtildiği gibi öngörülen sure içinde göreve başlamayan memurlar, memurluktan çekilmiş sayılır.

• Memur, izinsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmadan görevini terk ederse ve bu terk eylemi, kesintisiz on gün devam ederse, bu memur, yazılı başvuru koşulu aranmadan, çekilme isteğinde bulunmuş sayılır (DMK md. 94/1).

• Aylıksızizin süresinin bitiminden önce, mazereti gerektiren nedenin ortadan kalkması durumunda memur on gün içinde görevine dönmek zorundadır. Aylıksız izin süresinin sonunda veya mazeret nedeninin kalkmasını izleyen on gün içinde göreve dönmeyen memurlar, memuriyetten çekilmiş sayılırlar (DMK md. 108/F).

Çekilmiş Sayılma (Müstafi Addedilme) Kanunda öngörülen koşulların gerçekleşmesi hâlinde idarenin yapacağı bir işlemle istifa etmiş sayılan memurlar çekilmiş sayılırlar. Memurların kanunda öngörülen esaslara uymamaları durumunda memuriyetten çekilmiş sayılmaları, genellikle atamaya yetkili amirin kanundaki nedenlere dayalı idari işlemi ile gerçekleşir.

Bağdaşmazlık: Memurun memurlukla bağdaşmayan bir görevi kabul etmesi hâlinde memurluğun sona ermesidir.

Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır; a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallînde kurumlarca belirlenen usul
ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımından kusurlu davranmak,

b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek,

c) Görev sırasında amire hâl ve hareketi ile saygısız davranmak,
d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,

e) Devlete ait resmî araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,

f ) Devlete ait resmî belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek,

g) İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak,

h) İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak, ı) Görev mahallînde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak, j) Verilen emirlere itiraz etmek,

k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak,

l) Kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak,

m) Yetkili olmadığı hâlde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek (DMK md. 125/B).

İdari Vesayet Devletin bütünlüğünü ve kamu hizmetlerinin tüm ülke düzeyinde uyumlu bir biçimde yürütülmesini sağlamak için devlet tüzel kişiliğinin ve bu tüzel kişiliği temsil eden merkezî idarenin yerinden yönetim kuruluşları üzerinde sahip olduğu denetim yetkisidir.

Görevden uzaklaştırma, hizmet gerekleri bakımından görevi başında kalması sakıncalı olan Devlet memuru hakkında uygulanan geçici bir tedbirdir.

Disiplin Cezalarının Bir Süre Sonra “Özlük Dosyasından” Silinmesi DMK madde 133’e göre, disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir. Memurun, belirtilen süreler içerisindeki davranışları, bu isteğini haklı kılacak nitelikte görülürse isteğinin yerine getirilmesine karar verilerek bu karar özlük dosyasına işlenir. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının özlük dosyasından çıkarılmasında disiplin kurulunun mütalaasının da alınması gerekir.

Disiplin Yaptırımlarının Affı
Disiplin yaptırımlarının affına dair kanunlar, devlet memurluğundan çıkarmayı kapsam dışı tutabilir. Disiplin ile ilgili bugüne kadar çıkarılan başlıca af kanunları, 1986 yılında 3249 sayılı Kanun, 1992 yılında yürürlüğe konulan 3817 sayılı
“Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalarının Affı Hakkında Kanun” yine 4455 sayılı
“Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalarının Affı Hakkında Kanun” olup, söz konusu kanunun 1/1. maddesinde “23 Nisan 1999 tarihinden önce işlenmiş, Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla basit veya nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar veya istimal veya istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçları sebebiyle kurumla sürekli olarak ilişik kesilmesi sonucunu doğuran disiplin cezaları ile 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 68 inci maddesinin (e) ve (f ) bentlerine ve 69 uncu maddesinin bir ilâ dördüncü fıkralarına göre verilmiş yer değiştirme veya meslekten çıkarma, mülga 2556 sayılı Hakimler Kanununun 92 nci maddesinin bir, iki, dört ve altıncı fıkralarına göre verilmiş meslekten çıkarma cezaları hariç olmak üzere; kanun, tüzük ve yönetmelikler gereğince memurlar ve diğer kamu görevlileri ile bu görevlerde bulunmuş olanlar hakkında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile affedilmiştir” hükmü ile ancak hükümde belirtilen suçlar veya hâkimler bakımından belirtilen özel hükümler nedeniyle disiplin yaptırımlarının affedilmeyeceği diğerleri için ise affın uygulanacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla söz gelimi kademe ilerlemesinin durdurulması yaptırımını gerektiren fiillerde tekerrür nedeniyle disiplin yaptırımı olarak devlet memuriyetinden çıkarma yaptırımına tabi tutulanların af kanunundan yararlanabileceği kabul edilmiştir. Sözünü ettiğimiz 4455 sayılı Kanun md.1/3’te ise “Disiplin cezaları affedilenlerin sicil dosyalarındaki bu disiplin cezalarına dair kayıtlar, ilgililerin müracaatı aranmaksızın hükümsüz kalır ve dosyalarından çıkarılır” hükmü yer almıştır. Bu düzenlemeler esasen DMK’ nin sistemini bir kez daha bozmuştur. DMK md.133/1’de, « Disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur
uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir » hükmü yer almaktadır. Söz konusu düzenlemeye
göre, Devlet memurluğundan çıkarma cezası, özlük dosyasından silinemeyecektir. Bununla birlikte, DMK md.125’te yer alan ve disiplin yaptırımı olarak devlet memuriyetinden çıkarmayı gerektiren ve 4455 sayılı Kanun md.1 dışında kalan fiiller sebebiyle memuriyetle ilişiği kesilenlerin, diğer şartlar da mevcut ise daha sonra memur olabileceği kabul edilmiştir. Danıştayın, “... kurumuyla ilişiğinin kesilmesine neden olan fiili nedeniyle almış olduğu disiplin cezası 3817 sayılı Af Yasası kapsamında olan davacının bu cezaya karşı açtığı dava sonucunda anılan yasa uyarınca karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiş olması ve ilgilinin bu karardan sonra makul süre içinde göreve dönme talebinde bulunması hâlinde göreve iadesinin zorunlu bulunduğu...”na ilişkin kararı bulunmaktadır

Yaptırım Zamanaşımı Disiplin yaptırımını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin yaptırımı uygulamasına karar verilmediği takdirde yaptırım uygulama yetkisini kaldıran zamanaşımı türü.

Göreve Başlatmanın Zorunlu Olduğu Hâller
Disiplin soruşturması ya da yargılamasının sonunda yetkililerce alınan bazı kararların kesinleşmesiyle görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılarak memurun görevine başlaması sağlanır. 143. maddede sayılan hâllerin gerçekleşmesi hâlinde tedbirin
kaldırılması zorunludur. 

Haklarında Memurluktan Çıkarmadan Başka Bir Disiplin Cezası Verilenler (Md.143/a)
İşlediği bir disiplin suçu nedeniyle hakkında görevden uzaklaştırma önlemi uygulanan memur, memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası ile cezalandırılır ve bu karar kesinleşirse görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır.
Yargılamanın Men’ine veya Beraatına  Karar Verilenler (Md.143/b)

Yargılamanın yapılmasına gerek olmadığı kararı 4483 sayılı Kanun kapsamına giren suçlar için ilgili idari makamlarca verilir. Bunun dışında kalan suçlar için bu karar Cumhuriyet Savcılığınca alınır. Her iki makamca alınan yargılamanın yapılmasına gerek olmadığı kararının kesinleşmesi ile görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır. Tutuklu bulunduğu sürede görevden uzaklaştırılmamış olan davacıya, beraat ettikten sonra göreve başlatılması üzerine tutuklu kaldığı süreye ait maaşların ödenmesi gerekir. Ceza kovuşturması sonucu beraat kararı verildiği hâlde bu kararın temyiz edilmesi görevden uzaklaştırmayı gerektirmez. Diğer taraftan görevi başında kalmasında sakınca bulunmadığı hâlde bir memurun salt ceza kovuşturmasına uğradığı ileri sürülerek görevden
uzaklaştırılmasında hizmet gereklerine ve yasanın amacına uygunluk yoktur.
Hükümden Önce Haklarındaki Kovuşturma Genel Af ile Kaldırılanlar (Md.143/c)
Mahkemelerce sürdürülen kovuşturmanın Genel Af Yasası ile ortadan kalkması hâlinde alınmış görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılır. Görevlerine ve Memurluklarına İlişkin Olsun veya Olmasın Memurluğa Engel Olmayacak Bir Ceza ile Hükümlü Olup Cezası Ertelenenler (Md.143/ç) Memurluğa alınma koşullarını düzenleyen DMK md.48/A’da genel şartlar düzenlenmiştir.  Genel şartlar arasında, “Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak” yer almaktadır. Memurluğun sona ermesini düzenleyen 98. maddenin (b) fıkrasına göre, memurluğa alınma koşullarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması ya da memurlukları sırasında bu koşulları kaybedenlerin memuriyeti koşullarda eksiklik nedeniyle sona erer.

Mali nitelikteki disiplin yaptırımları devlet memurları bakımından aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulmasıdır. Aylıktan kesme biçimindeki bir yaptırımın, memurun ailesini de doğrudan etkilemesi nedeniyle sosyal devlet ilkesine aykırı olduğu düşünülebilir. Nitekim, Devlet Memurları Kanunu’ nun ilk şeklinde bu tür disiplin yaptırımından söz edilmemiştir. Belirtelim ki Avukatlık Kanunu ve meslek kuruluşlarına ilişkin diğer kanunlarda da disiplin para yaptırımlarına rastlanmaktadır. Avrupa Birliği Memurları açısından mali nitelikli disiplin yaptırımları, kademe ilerlemesinin 1-23 ay arasında durdurulması, kademenin indirilmesi, derecenin geçici olarak düşürülmesi, aynı hizmet sınıfında derecenin düşürülmesi, daha alt bir hizmet sınıfına derece
düşürülerek veya düşürülmeksizin yerleştirmedir.

Uyarma Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
Uyarma cezasını gerektiren fiil ve hâller şunlardır;
a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallînde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya
düzensiz davranmak,

b) Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallîni terk etmek,

c) Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek,

d) Usulsüz müracaat veya şikâyette bulunmak,

e) Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,

f) Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,

g) Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,

h) Görevin iş birliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak (DMK md. 125/A).

Kademe İlerlemesinin Durdurulması
Fiilin ağırlık derecesine göre memurun; bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl durdurulmasıdır. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve hâller şunlardır:

a) Göreve sarhoş gelmek; görev yerinde alkollü içki içmek;

b) Özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün göreve gelmemek;

c) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak;

d) Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak;
e)Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı; tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak;

f) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek;

g) Ticaret yapmak veya devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak;

h) Görevin yerine getirilmesinde dil; ırk; cinsiyet; siyasi düşünce; felsefi inanç; din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak,

ı) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak;

j) Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak;

k) Amirine maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,

l) Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın
borcunu ödemeden yurda dönmek, m) Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak;

n) Herhangi birsiyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak (DMK md. 125/D).

Hiyerarşik anlamda en üst devlet memurundan en alt derecedekine kadar bütün memurlar atama işlemi ile işbaşına gelir.