MEDYADA YAPIM

Güçlü bir anlatım aracı olarak kameranın genel olarak işlevlerini Kılıç (1995: 75-78)
aşağıdaki şekilde açıklamaktadır:

Kameranın Konuya Bakması: Konunun mümkün olan en açık şeklinin kamera ile anlatılmasıdır. Kamera bir iletişim aracı olarak sadece iletme görevini görmektedir. Kameranın bakış açısının değişmesi sadece olaya bakış açısını değiştirir, dramatize için gerekli değildir. Örneğin müzedeki bir heykeli tanıtma amacı ile yapılan çekimde amaç
mümkün olduğu kadar gerçeğe uygun olarak heykeli göstermektedir. Kameranın bu kullanım biçimi olayları mümkün olduğu kadar gerçeğe yakın bir biçimde anlatmaya çalışmaktadır.
• Kameranın Konunun İçine Girmesi: Kameranın özenli bir şekilde konunun belirli bir parçasına bakması, konuyu normal gözle görülemeyen bir açıdan görmesidir. Bir önceki örneğe dönecek olursak, kameranın heykelin insan gözüyle görülmeyen bir parçasını yüzdeki bir detayı göstermesidir. Kameranın bu kullanış biçiminde konuya var olan gerçekliğin dışında yeni bir şey eklenmez. Kamera detayına girerek kendi bakış açısıyla konuyu ekrana getirir.
• Kameranın Konuyu Yeniden Yaratması:
Kameranın gerçek konuyu bir ham malzeme olarak kullanarak yeni bir nesne yaratmasıdır. Müzedeki heykel örneğine dönelim. Kamera heykelin yakın çekim ile ellerini çerçeveler. Yakın çekimdeki bu detay görüntü aydınlatma, netlik ve özel efektler gibi etkilerle gerçeğinden bambaşka bir biçimde ekrana yansır. Konunun yeniden yaratılmasında kameranın görüntü oluşturma sürecinde elektronik enerjiyi yönlendirerek de ulaşmak mümkündür. Kameranın yansıttığı bu nesne sadece ekran içindir. Başka bir ortam için değildir. Nesnenin ekran için
yaratılmasında bazen kameranın doğrudan etkisi fazla olmayabilir. Kameranın ekrana ilettiği görüntü videonun teknoloji nedeniyle ekranın iç ışığı yani ekranın elektronik enerjisi tarafından yeniden düzenlenebilir.

Kamera açılarını belirleyen birtakım unsurlar vardır ( Ertike, 2009: 82-83):Estetik Unsurlar-Teknik Unsurlar-Psikolojik Unsurlar-Dramatik Unsurlar

Üst Açı: Kameranın konuya yukardan bakmasıdır. Göz seviyesine göre kamera daha yukarıdan konumlandırılır. Üst açı için kameranın çok yüksekte konumlandırılması gerekmez. Üst açı görüntü boyutunda estetik, teknik ve psikolojik etkiler yaratır. İzleyici üst açı ile konuya yukardan bakar. Üst açı ile oluşan görüntü boyutu izleyiciyi yukarıdan baktığına inandırarak üstünlük duygusuna girmesini sağlar (Kılıç, 1995: 80), öznenin önemini azaltır. Bir insan yukarıdan küçük, güçsüz, zavallı anlamsız gibi algılanır (Güçhan, 1999: 27-28).

Alt Açı: Kameranın üst açıya göre ters konumda yer almasıdır. Yani kameranın göz seviyesialtından konuya aşağıdan yukarıya doğru bakmasıdır. Böylece görüntü boyutu içinde konuyuabartılı şekilde büyütmek, nesneleri görüntü içine sokulmak istenmeyen ögelerden ayırmak, güçlü perspektif etki yaratmak gerçek mekanlarda konuyu gökyüzü ile ilişkilendirmek için kullanılır. Kameranın alt açı konumlanmasında izleyici, bakış açısı olarak küçük bir çocuk gibi yukarıya bakıyormuş durumdadır. Sonuç olarak görüntü izleyiciye egemen olur (Kılıç, 1995: 81). Alt açı
ile görüntülenen kişi, güçlü algılanır, boyu daha uzun görünür, hareketleri hızlanır, özellikle şiddet sahnelerinde alt açı bir karışıklık yaratır. Alt açılar genellikle propaganda filmlerinde, korku, gerilim filmlerinde kahramanın belirginleştiği sahnelerde kullanılır (Güçhan, 1999: 27-28).

Gerarld Millerson’un (2009) görüntünün işlevleri ile ilgili yaptığı sınıflandırma, zihinsel gözünü çalıştırması yönünden yönetmene yol gösterici olabilir:

Gerçeksel: Konu doğrudan doğruya, yalın ve düz bir yolla anlatılır.

 Çevresel: Bir mekân oluşturulur (Big Bang’in çekiminin Londra’yı belirlemesi gibi).
 Yorumlayıcı: Düşünce, hayaller ve duyguların ifadesi yorumlayıcı olabilir (Bir ayrıntı göstererek ardından olacaklar çağrıştırılır.)

Simgesel: Görüntüyle olaylar, yerler, değişik atmosferler ayrıntıyla simgelenir.
 Öykündürücü: Görüntü ile bir olay, konu, kişi taklit edilir (Olayın sandalda geçtiğini öykündürmek için kamera sağa ve sola sallanır).

Özleştirici: Belirli olaylardaki ya da kişilerdeki belirgin ayrıntılar özleştirici bir öge olarak kullanılır (Napolyon’un şapkası gibi).

Özetleyici: Daha önceki olayları hatırlayıp özetlemektir.

Birleştirici: Olaylar ve düşünceler arasında ilişki kurmadır (Bir oyuncak gemiden deniz denizden gerçek gemiye çevirme yapmak).

Kurgu: Çeşitli görüntüleri birbiri arkasına anlamlı bir şekilde getirmektir.

Dikey yükseliş ve düşey alçalış dramatik kullanımında;
• Alçaktaki kişiler ve nesnelere önem verilir.
• Görüntünün öznel ve nesnel gücü artırılır.
• Ön planın ağırlıklı etkisi azaltılır.
• Kişiler veya nesneler üst açıdan görülür.

Kamera ile nesne arasındaki uzaklıkları belirleyen çekim ölçekleri; çok uzak çekim, genel çekim, boy çekim, orta çekim, yakın çekim, çok yakın çekim olmak üzere altı kategoride toplanabilir

Akyürek e göre çekim ölçeklerinin tercih edilme gerekçeleri;
I- Kişiyi, konuyu açık seçik göstermek,
II- Anlamı pekiştirmek,
III- Olumlu görüntü düzenlemesi elde etmek ve
IV- Dramatik etki yaratmak olarak sıralamaktadır.

Zettl (1990), televizyon için üretilen görüntülerin birer elektronik görüntü olduğunu ve bu yüzden kendine ait bir estetiğinin olduğunu belirtmektedir. Görüntünün kendisi bir mesajdır. Televizyon görüntüsü hem hareket hem de sesi bir arada sunarak elektronik görüntü dilini oluşturmaktadır.

Özdeşleştirici Ses: Daha önce bilinen bir olayı ses ile hatırlamaktır.

Güçlü bir anlatım aracı olarak kameranın genel olan işlevleri şöyle sıralanabilir:

-Konuya bakması

-Konunun içine girmesi

-Konuyu yeniden yaratması

Kamera açılarını belirleyen unsurlar; estetik, teknik, psikolojik ve dramatik unsurlar olarak sıralanabilir.

Göz Seviyesi: Kameranın, çekimi yapılan ortalama boyda bir insanın göz seviyesine göre ayarlanmasıdır. Kameranın konuya göre daha yukarıda ya da daha aşağıda bulunduğu çekimlere göre daha az ilgi çekicidir, nesneler gerçek
yaşamdaki gibi görünür, perspektif bozukluğu yoktur, dramatik etkisi son derece azdır.

Öznel kamera ise kameranın izleyicinin yerine geçmesi ve onun gözünden konuya bakıp, izliyormuş gibi görüntülerin kaydedilmesidir. Öznel kamera tekniği görselleştirme sürecinin önemli ögelerinden biridir. Kamera konuya etkin bir şekilde katılan ve konunun içinde olan bir kişinin gözüdür. 
Öznel kamera izleyiciyi doğrudan işin içine sokar ve kamera izleyicinin gözü olarak olaya katılır. Kamera oyuncunun yerini aldığından oyuncunun
yapacağı tüm hareketler kamera tarafından taklit edilir.

Dikey çevrinme hareketi olan tilt, kameranın dikey eksen üzerinde aşağıya veya yukarıya doğru çevrinmesidir.

Çok Uzak Çekim: Çok uzak çekimler izleyicileri etkilemek amacıyla, dramatik yapıyı oluşturan olguların geçtiği çevreyi betimlemede kullanılır. 

Yapımın başlangıcında, öykü örgüsü kurulmadan, kişiler tanıtılmadan önce olayın geçeceği alanı tümüyle izleyiciye gösteren giriş çekimi olarak; buna hikâye kuruluş çekimi de denilmektedir.

Üç nokta aydınlatma; anahtar ışık, dolgu ışık ve kontur ışık olmak üzere bu üç temel ışığın kurulumuyla gerçekleştirilir.

Sert bir ışık kaynağından oluşan anahtar ışık, aydınlatılan ortamdaki temel gölgeleri oluşturmasının yanı sıra ışığın yönünü değiştirmesiyle de dikkat çeker.

Dolgu ışık genelde anahtar ışığın meydana getirmiş olduğu gölgeleri yumuşatmak için kullanılır.

Üçüncü öge olan kontur ışık kullanılmasıyla beraber aydınlatılan konu ya da
nesnenin, arka plandan ayrılarak derinlik kazanması sağlanır. Kontur ışık, konu ya da nesnenin arka kısmını aydınlatır.

Siluet Aydınlatması: Chiaroscuro aydınlatması içinde aydınlık-karanlık zıtlığının en yüksek olduğu biçimdir. Arka alan aydınlık, ön alandaki nesne ise tamamen
karanlıktır. Nesne, aydınlık arka alan önünde karanlık bir leke olarak belirir. Cameo aydınlatmasının tersidir. Nesne görüntü boyutu içinde kontur olarak belirir.

Her yönden gelen sese duyarlı çok yönlü mikrofonlar: Çevresinden gelen tüm seslere duyarlıdır, televizyon yapımlarında bütün seslerin kayda gireceği nedeniyle pek kullanılmaz.

Akustik açıdan diğer seslerden yalıtılmış konser ya da müzik stüdyolarında müzik kaydetmek için kullanılır.

Televizyonda ana renkler, kırmızı, yeşil ve mavidir.

İkincil renkler ise sarı, çingene pembesi ve mavi- yeşil arası bir renk olan cyan’dır.