Dijital Medyada İçerik Yapımı

15. ve 16. yüzyıllarda matbaacılığın gelişmesi pazarlamacıların daha geniş kitlelere daha düşük maliyetlerle ulaşmasının mümkün kıldı. 17. yüzyılda İngiltere’de yayımlanan ilk gazetelerde reklamlar görülmeye başlandı ve daha sonra tüm dünyaya yayıldı. Bunlar kitlesel iletişimin ilk örnekleri olarak tarihe geçti.

Bilgisayar ağları, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi – CERN’de araştırmacı olarak görev yapan Tim Berness-Lee önderliğindeki bir grup bilim insanının 1989 yılında Web’i öteki adı ile WWW (World Wide Web)’i keşfetmesiyle dijital bilginin paylaşımına özgürlük alanı kazandıran internete doğru evrildi. İlk web tarayıcısı 1990 yılında Tim Berness-Lee tarafından geliştirildi ve URI, HTTP ve HTML gibi web teknolojilerinin temeli atıldı (w3.org, 2019). 6 Ağustos 1991 yılında internetin ilk web sayfası http://info.cern.ch adresinde yayınlandı (CERN, 1991). TCP/IP protokolünü kullanan bilgisayar ağları üzerinden yazı, grafik, ses ve hareketli görüntü aktarımını mümkün kılan bir servis olarak tanımlayabileceğimiz Web’in keşfi; internetin kullanım alanını çeşitlendirdi ve daha hızlı yayılmasına olanak sağladı.

2004 yılında Tim O’Reilly tarafından ortaya atılan Web 2.0 kavramı (O’Reilly, 2005), bilgi paylaşımının ve semantik ağların ön plana çıktığı yeni bir internet kullanımını gözler önüne serdi. Özünde Web 2.0, teknolojik bir devrimden ziyade insanların web’i kullanma yollarında yaşanan bir evrimi ifade etmektedir. Benzer fikirleri paylaşan insanların internet üzerinden bir araya gelerek bilgi birikimlerini ve fikirlerini paylaşmak üzerine kurulu bir yaklaşım ortaya koymaktadır. Eğer sizde daha önce Instagram’da fotoğraf paylaştıysanız, bir blog okuyup yorum yazdıysanız, Facebook’ta dostlarınızı aradıysanız, YouTube’da video izlediyseniz veya Google Maps’te bir adres bulmaya çalıştıysanız Web 2.0 teknolojilerinin sunduğu nimetlerden faydalandınız demektir. Web 2.0 internet kullanıcılarını sadece bir tüketici olmaktan çıkarıp içerik üreticisi konumuna getirdi. Web 2.0’ın sunduğu kullanımı kolay ve hızlı hizmetler ağı sayesinde kullanıcılar bugüne dek hiç olmadığı kadar ipleri eline almış durumdalar: İstedikleri içerikleri, istedikleri zaman ve istedikleri şekilde seçebildikleri gibi isterlerse kendi içeriklerini yaratabilir ve arkadaş çevreleriyle ya da tüm dünyayla serbestçe paylaşabilirler.

Web teknolojilerinin temeli, sunucu (server) ve istemci (client) arasında gerçekleşen iletişim akışına dayanır. Bu iletişim akışı, HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) Protokolü tarafından düzenlenir. En genel hâliyle sunucu, iletişim ağları kapsamında yayın yapan bir bilgisayar olarak tanımlanabilir. İstemci ise; Chrome, Edge, Firefox ve Safari gibi web tarayıcıları başta olmak bir sunucuya bağlanmak için kullanılabilen her türlü yazılımı (mobil, masaüstü) ve donanımı (IoT) ifade eder. Örneğin; favori web tarayıcınızı kullanarak https://www.google.com’a erişmek istediğinizde kullandığınız web tarayıcısı (istemci), google.com web sitesinin barındırıldığı bilgisayara (sunucu) bir HTTP isteği (request) gönderir. Sunucu, gelen isteği işleyerek istemciye bir HTTP yanıtı (response) döndürür. İstemci ve sunucu arasında gerçekleşen bu işlem dizisi; tıkladığınız her bağlantıda, yaptığınız her aramada ve doldurduğunuz her formda tekrar tekrar yinelenir 

Basit bir HTTP isteği şu bilgileri içerir: • Sunucuyu ve kaynağı tanımlayan bir URL. Örneğin; https://www.google.com • Gerekli işlemi tanımlayan bir eylem. • İstek URL’i ile gönderilen veriler. Örneğin; Google’da arama yaparken kullanacağımız anahtar kelimeleri göndermek için URL’nin sonuna ?q= parametresini ekleyebilirsiniz: https://www.google. com/search?q=akadema • GET: Varsayılan HTTP eylemidir ve web sitesinde yer alan belirli bir kaynağı talep eder. • POST: Yeni bir kaynak oluşturmak için kullanılır. • HEAD: Belli bir kaynağa ait metadata bilgilerini talep etmek için kullanılır. 226 • POSTeylemi ile gönderilen veriler. • İstemci tarafından tutulan çerez dosyalar: Web sitesinin tanımlama bilgileri, oturum açma verileri ve erişim izinleri... Sunucunun döndürdüğü tüm HTTP yanıtları, işlem durumunu tanımlayan bir kod içerir. Örneğin; sunucu bir isteği başarıyla sonuçlandırdığında “200 OK” kodunu, istenen kaynağı bulamadığında “404 Not Found” kodunu ve  istemcinin kaynağa erişim yetkisi olmadığı durumlarda ise “403 Forbidden” kodunu döndürür.

Türkçeye “Hiper Metin İşaretleme Dili” olarak çevirilen HTML (Hypertext Markup Language), web sayfaları oluşturmak için geliştirilmiş standart bir kodlama dilidir.

•HTML, bir programlama dili değildir;  web içeriğinin yapısını tanımlayan bir işaretleme dilidir. •HTML, içiçe geçmiş bir dizi hiyerarşik ögeden meydana gelir. •HTML, web içeriklerinin tarayıcılar tarafından görüntülenebilmesini mümkün kılar. •HTML; h1, p, ul, img ve table gibi etiketler kullanılarak kodlanır.  

• Açılış Etiketi: HTML ögesinin başlangıç noktasıdır. Açılışta kullanılan etiket ile kapanışta kullanılan etiket aynı olmak zorundadır. • Kapanış Etiketi: HTML ögesinin sonlandırıldığı bölümdür. • İçerik: Biçimlendirilmek istenen içeriktir. Bir HTML ögesinin yapısını kontrol etmek için özniteliklerden faydalanılır. Öznitelikler, HTML ögesi hakkında ek bilgiler sunar. Açılış etiketine eklenir ve söz dizimi oznitelik=”deger” formatındadır. Bazı HTML ögelerinin içeriği yoktur ve genellikle boş öge olarak adlandırılırlar. Web sayfalarına görsel eklemek için kullanılan img, buna en güzel örnektir.

Bireysel deneyimlerinin tasarımsal olarak kurgulanabilmesi üzerine inşa edilen kullanıcı deneyimi tasarımı (User eXperience Design), insanların
bir ürün veya hizmeti kullanırken ne hissettiğiyle ilgilenir. Kullanıcılarda oluşması arzu edilen algısal bütünlüğü yapılandırmaya çalışır. Mimariden endüstriyel tasarıma kadar pek çok alana yayılmış geniş bir bağlamsal tabana sahip olsa da özellikle yazılım geliştirme (mobil, web, masaüstü vb.) süreçlerinde daha sık kullanılır. UX Tasarımcısı, çözülmek istenen problem
kapsamında kullanıcılara sunulabilecek en iyi deneyimi tasarlamayı hedefler. Bu hedef doğrultusunda kullanıcıların beklentilerini ve ihtiyaçlarını analiz eder, yorumlar ve uçtan uca tasarlanmış bir çözüm ortaya koyar.
UX’ten farklı olarak kullanıcı arayüz tasarımı (User Interface Design), kullanıcıların bir ürün ya da hizmet ile nasıl etkileşime gireceği sorusuna odaklanır. Kullanıcının ürün ile etkileşime girmesine olanak sağlayacak arayüzlerin tasarımına yönelik teknik süreçleri kapsar. Bir web uygulaması üzerinden örneklendirmek gerekirse bir UI tasarımcısı; yerleşim düzeni, menüler, medyalar, formlar vb. arayüz bileşenlerinin tasarımıyla ilgilenir. 

UX ve UI arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilir:
• UX > UI yani; UX tasarımı, UI tasarımına
oranla daha geniş kapsamlı bir tasarımsal
süreci ifade eder.
• UI tasarımı, kullanıcı-arayüz etkileşimine odaklı daha teknik bir süreç iken; UX
tasarımı, tasarlanacak arayüzün nasıl daha
basit, hızlı ve efektif kullanılması gerektiği
ile ilgilenir.
• UI tasarımı daha somut çıktılara ortaya koyarken; UX hislere yöneliktir ve daha soyuttur.
• UX tasarımcısının ortaya koyduğu tasarım
stratejileri UI tasarımcılarına kılavuz olur.
• Bir UX tasarımcısının disiplinler arası olması yani bilgi dağarcıklarını sosyoloji,
antropoloji ve psikoloji gibi uzmanlık alanlarıyla beslemeleri beklenirken; Bir UI tasarımcısının teknik bilgisi ve yeterlilikleri ön
plandadır.

İşletmenizi internette öne çıkartacak etkin bir
web sitesi inşa ederken temel odak noktanızın, dijital pazarlama stratejinizle uyumlu bir mecra yaratmak olması gerekir. İşinizin başarıya ulaşması için
koyduğunuz hedefler ve bu hedeflerin muhatabı
olan müşteri kitlesi etkin bir web sitesi inşa ederken
referans almanız gereken en önemli unsurlardır. 

Web sitenizi kitlelerin kullanımına sunmadan
önce üzerinde düşünmeniz gereken son adım olan
web barındırmayı (web hosting), web sitenizin çalışması için gerekli dosyaların internette açık bir web
sunucusuna kopyalanması olarak özetleyebiliriz.
Eğer sürekli internete bağlı, kendi veri merkezine sahip büyük bir organizasyonun parçası değilseniz; web sitenizi yayınlamak için özel bir firmadan
web barındırma hizmeti kiralamanız gerekecektir.
Web barındırma hizmeti farklı iş modelleri çerçevesinde kiralanır. Yaygın kullanılan web barındırma modellerini şu şekilde sıralayabiliriz:
• Paylaşımlı Web Barındırma: Çok güçlü bir
sunucu üzerinde pek çok internet sitesinin
ortak kaynak (CPU, RAM, Disk vb.) havuzunu kullandığı modeldir. Sizin web sitenizle birlikte, yüzlerce farklı web sitesi aynı sunucu lokasyonunda barındırılır. En uygun
fiyatlı ve düşük performanslı modeldir.
• Paylaşımsız Web Barındırma: Fiziksel olarak bir sunucuda satın aldığının kaynağın
tamamının size tahsil edildiği web barındırma modelidir. Yüksek maliyetli ve yüksek
performanslı bir modeldir.
• Sunucu Kiralama: Seçtiğinin konfigürasyonlarda fiziksel bir sunucunun tamamen
sizi kullanımınıza tahsil edildiği ileri düzey
bir web barındırma modelidir. Bu modelde
donanımdan işletim sistemine her türlü bileşen sizin kontrolünüz altındadır.
• Sanal Özel Sunucu: Fiziksel bir sunucu
kümesine kurulu sanal sunucuların kiralandığı web barındırma modelidir. Ölçeklenebilirliği yüksek, görece uygun fiyatlı ve
güvenlidir. Hizmeti satın alan kişi, sunucu
üzerinde tam yetkisine sahiptir.
• Bulut Bilişim: Sabit bir donanım ve aylık
düzenli ödeme planı olmaksızın kullanılan
kaynaklar kadar ödeme yapılan bir modeldir. Bu modelde, “bulut” kavramı; tek bir
fiziki sunucudan ziyade pek çok sunucunun
sanallaştırılmasıyla oluşturulmuş ortak bir
kaynak havuzunu ifade etmektedir. Diğer
modellere kıyasla bulut bilişimin başlangıç
maliyeti çok düşüktür. İhtiyaçlar doğrultusunda anında ölçeklenebilen, güvenli ve
genişletilebilir bir altyapı sunar. Bir web barındırma hizmeti satın almadan önce
şu noktaları gözden geçirmeyi ihmal etmeyin:
• Hizmet satın alacağınız firmanın güvenilirliğinden emin olun.
• Satış sonrası destek hizmetleri hakkında ayrıntılı bilgi toplayın.
• Yedekleme ve kurtarma senaryolarını iyice
inceleyin.
• Aynı firmadan daha önce web barındırma
hizmeti kiralamış kullanıcıların görüşlerini
dikkate alın.

Videolar, saniye başına düşen kare miktarı baz alınarak oynatılan bitmap görüntülerden oluşur. Kare
hızı (frame rate) ya da FPS (Frame per Second) terimleri bize, video oynatılırken saniye başına düşen kare
sayısı hakkında bilgi verir. İnsan gözü saniyede 10 kareden (10 fps) fazla bir görüntüyü hareketli olarak
algılar. Akıcı bir görüntü algısı için gereken en düşük kare hızı, genelde 24 kabul edilir. Videolarda sıklıkla
24, 30 ve 60 kare hızı değerleri kullanılır. 

İnternet, sosyal medya, televizyon ve sinema
gibi farklı mecralarda yaygın olarak kullanılan video en-boy oranları 16:9, 4:3, 1:1, 3:2, 21:9 ve
9:16 olarak sıralanabilir:
• 16:9
Geniş bir dikdörtgen formunda olan bu
oran “1.71:1” olarak da tanınır. Televizyon,
sinema ve çevrimiçi video platformlarında
en yaygın kullanılan oranlardan biridir.
Ayrıca cep telefonu başta olmak üzere hem
profesyonel hem de kişisel kullanıma yönelik hemen hemen tüm video kayıt cihazlarında varsayılan en-boy oranı 16:9’dur.
16:9 en-boy oranında yaygın kullanılan çözünürlükler şunlardır:
• SD: 640x480 px
• HD: 1920x1080 px
• 4K: 3840x2160 px
• 8K: 7680x4320 px
• 9:16
Özellikle akıllı telefonlarda dikine videolar
kaydetmek ve paylaşmak amacıyla kullanılan en-boy oranıdır. Örneğin, bir Instagram
hikâyesi için en uygun 1080x1920 px’dir.
Aynı durum Facebook ve Snapchat gibi hikaye paylaşım özelliği bulunan diğer sosyal
medya platformları için de geçerlidir.
• 4:3
2000’li yılların başında yaygın olarak kullanılan 4:3 en-boy oranı, yüksek çözünürlüklü (HD) videolara geçişle birlikte yerini
kademeli olarak 16:9’ya bırakmıştır.
• 1:1
Tam kare oranı olarak da bilinen 1:1 eskiden
kare televizyon setlerinde kullanılıyordu.
Günümüzde ise özellikle Instagram, Twitter ve Facebook sosyal medya platformlarına özgü 1024x1024 ya da 1080x1080 px
çözünürlükte fotoğraf ve video içeriklerin
paylaşılmasında sıklıkla kullanılmaktadır.
• 3:2
Zamanında, 35 mm fotoğraf çekimi standardı olan bu en-boy oranı, günümüzde,
bazı dizüstü, tablet ve el tipi oyun konsolları dışında pek kullanılmamaktadır.
• 21:9
Sinematik geniş ekran olarak da bilinen
21:9 oranı, anamorfik formatlı filmler yaratmak için sıklıkla kullanılır. Anamorfik
format, 360 derecelik bir görünüm sağlayarak optik bir illüzyon oluşturmayı mümkün kılar. Bu sayede izleyiciyi saran bir video deneyimi sunmak amaçlanır.
Doğrudan belli bir platformu hedef almayan
genel amaçlı bir video oluşturmak istiyorsanız 16:9
en-boy oranı ve 1920x1080 px (HD) çözünürlük
pek çok koşulda işinizi görecektir.

Görsel içeriğin kompozisyonu ve tasarımı markanıza, ne iş yaptığınıza ve pazarlama hedeflerinize
bağlı olarak değişecektir ama şu ipuçları size genel
bir kullanım yönergesi sunacaktır:
• Sadece görselliğe odaklanmayın, hedef kitlenizin ihtiyaçlarını da gözeten faydalı içerikler tasarlayın. Bunu yapabilmek için
öncelikle hedef kitlenizin özelliklerine ve
beklentilerine tam anlamıyla vakıf olmanız
gerekir.
• Görsel içeriklerinizi tek düzelikten arındırın,
farklı tasarım türlerini dahil ederek çeşitlilik
yaratmaya çalışın. Fotoğraf kolajları, infografikler ve tipografik tasarımlar deneyerek
görsel içeriklerinizi zenginleştirebilirsiniz.
• Dijital pazarlama stratejinin bir parçası olarak farklı paylaşım türleri tasarlayabilirsiniz:
Perde arkası fotoğrafları, müşteri yorumları,
“nasıl yapılır?” tarzında işinize yönelik ipuçları vb.
• Tüm sosyal medya içeriğinizin şaşırtıcı ve
özgün olması ideal gibi görünse de çoğu zaman bu pratik ve hatta gerekli değildir. Bazı
gönderileriniz için şablonlar tasarlamak, yalnızca hızlı ve ölçeklenebilir bir şekilde içerik
oluşturmanıza olanak sağlamakla kalmaz,
aynı zamanda görsel uyum da sağlar.

Etkili yazılı içerikler oluşturabilmek için şu
ipuçları size kılavuzluk edecektir:
• Yazdığınız metinlerdeki ses tonunu belirlerken marka kimliğinizi, hedef kitlenizi ve vermek istediğini mesajın amacını göz önünde
bulundurun. Örneği bir hukuk firmasının
sunduğu hizmetleri pazarlarken “tasasız” bir
ses tonu beklenenin aksine yanlış sonuçlar
doğurabilir.
• Metninizi doğrudan hedef kitlenizi düşünerek yazmaya gayret gösterin. Bunun için hedef kitlenizin kimliğini ortaya koyan detaylı
bir persona oluşturmanız faydalı olacaktır.
• Karmaşık cümleler kurmaktan uzak durun.
Unutmayın! Kısa ve öz olanı en iyisidir.
• Yazım yanlışlarına, dilbilgisi kurallarına ve
özellikle anlam bozukluklarına dikkat edin.
En az iki kez metni tekrar düzenleyin. Bu şekilde hata payını en aza indirmiş olursunuz.
• İnsanları paylaşmaya özendirecek metinler oluşturmaya gayret gösterin. New York
Times ve Consumer Insight Group tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen “Paylaşmanın
Psikolojisi” başlıklı araştırma raporunda
insanların bir içeriği paylaşmalarında etkili
olan beş temel nedene vurgu yapılmaktadır.
Rapora göre bir sosyal medya kullanıcısı, çoğunlukla; değerli ve eğlenceli olduğunu düşündüğü içerikleri başkalarına göstermek,
kendini ifade etmek, ilişkilerini güçlendirmek, kişisel tatmin sağlamak ve toplumsal
duyarlılığı desteklemek için içerik paylaşımı
yapıyor.

Basit bir podcast yayını gerçekleştirmek için
size şu ekipman yeterli olacaktır:
• Mikrofon: Podcast’te içerik ve sunucu kadar ses kalitesi de önemlidir. Bu nedenle iyi
bir mikrofon kullanmak şart. Cızırtılı ve
kalitesiz bir ses kaydı, dinleyiciyi soğutacak
ve devamlılığını kötü yönde etkileyecektir.
• POP Filtresi: Kayıt esnasında oluşması
muhtemel ses patlamalarının önüne gerçek
ve istenmeyen gürültüleri engellemek için
POP filtresi kullanmak akıllıca bir karar
olacaktır.
• Kulaklık: Özellikle birden fazla kişinin katılımı ile gerçekleştirilecek kayıtlar esnasında kişilerin birini ortam sesinden yalıtılmış
bir biçimde duyabilmesi için kulaklık kullanılabilir.
• Mixer: Birden fazla ses kanalının aynı kaydedilmesi ve işlenmesi gereken durumlarda
mixer kullanmak işinizi çözecektir.
• Ses Yalıtımı: Kayıt esnasında oluşabilecek
yankı ve gürültüyü en aza indirmek ses yalıtımlı bir oda ya da taşınabilir ses yalıtım
panelleri kullanmak en doğru çözüm olacaktır

Banner ya da CPM olarak da bilinen bu dijital
pazarlama içeriği, genel olarak statik ve dinamik olmak üzere iki temel kategoriye ayrıştırılabilir. Statik
görüntülü reklamlarda, yayıncı ile aylık ya da bin
gösterim başına maliyet (CPM) üzerinden anlaşma
yapılır. Statik reklamlar, reklamın yayınlanacağı
web sitesinde belirli bir süre görüntülenir ve süre
bitiminde yayından kaldırılır. Dinamik reklamlar
ise hedefleme kriterlerine göre belirlenen pek çok
sitede dönüşümlü olarak yayınlanır. Tıklama başına maliyet (CPC) üzerinden ücretlendirilir. Statiğe
nazaran dijital reklamların hedefleme kabiliyetleri
çok daha gelişmiştir. Reklam geri dönüşleri gerçek
zamanlı olarak incelenir. En yaygın kullanılan görüntülü reklam türleri
şu şekilde sıralanabilir: Banner, page skin, masthead, prestitial/interstitial, doğal (native) reklamlar
ve in-text reklamlar.

Dijital pazarlama içeriklerinizin üretimini alanında uzman, deneyimli ve portfolyosu zengin bir
ajansa ihale etmek; işlerinizi planladığınız tarihte
ve istediğiniz şekilde teslim almayı garantilemenizi
sağlayacaktır.
Bir kreatif ajansa içerik üretim sürecinizi emanet ettikten sonra yapmanız gereken ilk iş, kafanızdaki fikri ajansa aktaracak bir sunum hazırlamak
olmalıdır. Sektörde sıklıkla “brif vermek” olarak
ifade edilen bu sunumda;
• Hedef kitle analizine,
• Rakip analizine,
• Markanın ana mesajına ve konumlanmasına,
• Ürünün öne çıkan özelliklerine,
• İçerik fikirlerini yansıtan eskiz, taslak, örnek vb. ön hazırlıklara yer verilmelidir.

Serbest çalışanlardan oluşan bir ekip oluşturarak
dijital pazarlama içeriklerinizi geliştirmeyi seçerseniz, işletmenizde bu süreci yönetmek için birini görevlendirmeniz gereklidir. Bu kişinin temel görevi,
içerik üretim ekibi ile işletmenizin koordinasyonu
sağlamak ve süreci yönetmek olacaktır.
Freelance modelinin en büyük avantajı; işletmelerin kendi iş akışlarını ve ekiplerini kurarak daha
esnek ve kuruma özgü bir süreç dizayn edebilmeleri mümkün kılmaktır. Tabi bu model her koşulda
mükemmel işlemeyecektir. İş teslim tarihlerinin ve
çalışma sürelerinin sürekli değişmesi bu modelde
ortaya çıkabilecek en temel problemdir.
Doğru kişileri bulmak ve ekip yönetimini doğru yapmak freelance çalışma modelde başarılı işler
geliştirebilmenin en önemli kuralıdır.

Son dönemlerde bulut bilişim, dijital pazarlama
sektörünü dönüştüren en önemli dinamiklerden
biri olarak dikkat çekiyor. Bunun en güzel örneklerinden biri bulut tabanlı hızlı içerik geliştirme
araçlarıdır. İşletmelerin farklı dijital içerikleri hızlı,
kolay ve etkili bir biçimde geliştirebilmelerine olanak sağlayacak bu araçlar, kullandıkça öde modelinin sağladığı düşük başlangıç maliyetleriyle birlikte
dijital pazarlama içeriklerinin üretiminde kullanılacak güçlü bir alternatif olarak karşımıza çıkıyor.
• Grafik Tasarım: Canva, Adobe Spark,
Crello, Createopy, Google Web Designer
• Video ve Animasyon: Vyond, VidIQ, Vidyard, Powtoon
• Sosyal Medya Yönetimi: HootSuite, Audiense, Sprout Social
• e-Posta Pazarlama: SendGrid, MailChimp
• SEO: Google Analytics, Yandex Metrica,
Hotjar, Optimizely

Çoğunlukla İngilizce Search Engine Optimization kavramının baş harfleriyle (SEO) bilinen
arama motoru optimizasyonu; Google, Bing, Yandex, Yahoo ve benzeri arama motorlarında markanın internet kaynaklarının üst sıralarda görüntülenebilmesi için uygulanan stratejiler bütünüdür.
SEO’da temel amaç, anahtar kelimelerle yapılan
reklamsız arama sonuçlarında üst sıralara çıkarak
markanın kurumsal web sitesi başta olmak üzere
tüm internet kaynaklarına ziyaretçi çekmektir.

Google ve benzeri bir arama motorunda web
sitelerinin daha iyi taranmasını sağlamak için şu
noktalara dikkat etmeniz gerekir:
• Web sayfalarının HTML meta etiketlerini
(title, description vb.) doğru kullandığınızdan emin olun.
• Web sayfalarının içerik yapısını gözden geçirin. Okunabilirliği yüksek, orjinal ve kaliteli içerikler oluşturmaya özen gösterin.
• Anahtar kelimelerin web içeriği kapsamında yeterince vurgulandığından emin olun.
• Web sitesi tasarımının mobil uyumlu olduğundan emin olun.
• Arama motorlarının sağladığı arayüzleri ve
yönergeleri kullanarak bir site haritası oluşturun.
• Web sayfaları için basit, insanların okuyabileceği, mantıksal bir URL kullanın.
• Robots.txt dosyasını akıllıca kullanın. Robots.txt dosyasını öncelikle web sitesindeki
içeriklerin dizinde görünmesini engellemek
için değil, sunucu yükünü korumak amacıyla arama motorlarının ilk olarak hangi
sayfaları bilmesini veya taramasını tercih
ettiğinizi göstermek için kullanın.
• Web sitesinde hiyerarşik bir gezinti oluşturun.
• Web sayfalarının mümkün oldukça hızlı
yüklendiğinden emin olun.
• Web sitesinin dış bağlantı (backlink) optimizasyonunu yapın. Dış bağlantı, diğer
web sitelerinin sizin sitenize verdiği bağlantıdır ve doğal dış bağlantı sayısının yüksek
olması sitenin görünürlüğünü arttırır.
• Web sitesindeki kullanımı deneyiminin iyi
olması, SEO açısından önemli bir parametredir. Kullanıcı deneyimi (UX) optimizasyonunu yaparak kullanıcıların web sitesini;
kolayca, sorun yaşamadan, yüksek motivasyonla kullanabilmesi sağlanmalıdır.

• Duyarlı Görüntülü Reklamlar (Responsive Display Ads): Google Görüntülü Reklam Ağı’nda reklam oluşturma işlemi, duyarlı reklamlar sayesinde kısmen otomatik hâle
getirilmiştir. Bunları oluşturmak için reklam
metninizi girmeniz, ardından resimlerinizi
ve logonuzu eklemeniz yeterlidir. Google,
reklamlarınızı optimize ederek performansı
artırır. Hem yeni hem deneyimli kullanıcılar,
“yerel” reklamlar gösteren ve yayıncı sitesinin
yazı tipiyle stiline uyum sağlayan duyarlı reklamlardan yararlanabilir.
• Yüklenen Görüntülü Reklamlar (Uploaded Display Ads): Reklamlarınız üzerinde
daha fazla kontrol sahibi olmak için resim reklamlar oluşturup yükleyebilirsiniz.
Reklamları, farklı boyutlarda resimler veya
HTML5 olarak yükleyebilirsiniz.
• Etkileşim Reklamları (Engagement Reklamlar): Zengin medya uygulamalarıyla
kullanıcılardan etkileşim almak amacıyla özelleştirilmiş reklamlarla daha çok kullanıcıyı markanıza çekebilirsiniz.

İngilizce Social Media Marketing (SMM) ve
Social Media Advertising (SMA) kavramlarıyla bilinen sosyal medya pazarlama; bir markanın Facebook, Instagram, Twitter, TikTok vb. sosyal medya
platformları kullanılarak yapılan iletişim ve reklamcılık faaliyetleri olarak tanımlanabilir.

Sosyal medyada var olmak
isteyen markalar stratejik olarak şu noktaları netleştirmelidir:
• Markanın sosyal medyada bulunma amacı
nedir?
• Sosyal medya stratejisinin hedef kitlesi kimlerdir?
• Hangi sosyal medya platformları kullanılacak?
• İçerik stratejisi nasıl olmalı?
• Hedef kitlenin markayı sosyal medyada takip etmesi nasıl sağlanacak?
• İletişim dilinin tonu ve biçimi nasıl olmalı?
• Sosyal medya yönetimi nasıl yapılacak?

Mobil pazarlama; cep telefonu, tablet, akıllı saat
ve gözlük gibi mobil cihazlar hedeflenerek oluşturulan pazarlama ve reklam faaliyetlerinin bütününü kapsar. Mobil pazarlamada kullanılan başlıca yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Mobil Uygulama ve Oyun Reklamları:
Android ve iOS mobil işletim sistemlerine
özgü olarak geliştirilen mobil uygulamalar
ve oyunlar içerisinde yayımlanan reklamlar
en sık tercih edilen mobil pazarlama yöntemlerinden biridir. Ayrıca bir markanın tanıtımına özgü olarak tasarlanmış advergame
oyunlar da mobil pazarlamanın imkânlarıyla
ortaya çıkmış yeni bir yöntemdir.
• SMS Gönderimi: Kampanya dönemlerinde kullanıcılara SMS gönderimi mobil
pazarlamanın hâlâ geçerliliğini koruyan ilk
uygulama örneklerinden biridir.
• Uygulama Bildirimleri: Mobil uygulamalar aracılığıyla kullanıcılara bildirim (push
notification) gönderilen mobil pazarlama
yöntemidir.
• QR Kod: Basılı reklam materyallerine eklenen QR kodlar ile kullanıcıların mobil
cihazlara yönlendirilmesini temel alan bir
yöntemdir.

Özellikle Web 2.0 ile birlikte gelişen e-posta pazarlama günümüzde daha yaratıcı,
ölçülebilir ve etkileşim odaklı hâle evrilmiştir. E-posta pazarlama, sahip olduğu pek çok avantaj
nedeniyle markalar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Bu avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Düşük Maliyetli: Diğer dijital ve geleneksel pazarlama faaliyetlerine göre çok daha
ucuzdur ve harcanan bütçeyi dengeleyecek
şekilde dönüşüm elde etmek daha mümkündür.
• Hızlı: Önceden belirlenmiş ve doğrulanmış
alıcılara gönderildiği için iletilen mesajın
hedef kitleye ulaşması diğer yöntemlere
göre çok daha hızlıdır.
• Takibi ve Analizi Kolay: Gönderilen
e-postaların hangi alıcılar tarafından ne zaman okunduğu rahatlıkla takip edilebildiği
gibi. Ayrıca cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi ve
lokasyon gibi değişkenler bağlamında analizler yapılarak yeni pazarlama stratejileri
geliştirmek kolaydır.
• Hedeflenebilir: Pazarlama stratejisi bağlamında belirlenen ön tanımlı parametrelerle
müşteriler doğrudan hedeflenebilir.
• Kişiselleştirilebilir: E-posta doğrudan ilgili alıcılara gönderildiğinden mesajın içeriği
ve tasarımı kişiselleştirilebilir.

Kullanıcıların bir ekranda içerik izlerken başka bir ekran ile etkileşimde olması ikinci ekran (second
screen) olarak adlandırılır. Akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlar ve oyun konsolları ikinci ekran olarak
kullanılan başlıca cihazlardır. İkinci ekran kullanımının
markalara sunduğu fırsatlardan şunlardır:
Ürün Satışı: İkinci ekran kullanımıyla markalar, hedef kitlelerini istedikleri dijital kanala yönlendirerek
ve yeni satış olanaklarını arttırabilir.
Bağ Kurma: Etkileşim unsurlarının ön plana çıktığı ikinci ekran uygulamalarıyla markalar, kendi müşterileriyle daha etkili bir bağ kurma fırsatına sahip olabilir. İkinci ekran etkileşimleri; sosyal medya beğenisi, yorumlar, fotoğraf paylaşımı ve hashtag kullanımı şeklinde tasarlanabilir.
Entegre Uygulamalar: İkinci ekran pazarlamasıyla entegre uygulamalar geliştirilebilir. Örneğin; televizyonda yayımlanan bir dizinin oyuncularının giysileri ve kullandıkları cihazlar vb. ürünler etkili bir
biçimde hedef kitleye pazarlanabilir.
Trafik ve Etkileşim Yaratmak: Reklamverenler, kısıtlı süre nedeniyle hedef kitlesine veremedikleri
ayrıntılı bilgileri ikinci ekran kullanarak sunabilir. Bu sayede markanın farklı dijital kaynaklarına yönlendirilen mesajlarla trafik ve etkileşim yaratılabilir.