MEDYADA YAPIM - Deneme Sınavı - 1

Medyada tüm yapımlar farklı uzunluklara sahip yüzlerce sekans, sahne ve çekimden oluşur. Kameranın, kayda girip kayıttan çıkmasına kadar geçen sürede ürettiği görüntü parçasına çekim denilmektedir. Çekimlerin peş peşe sıralanması ile sahneler (scene) oluşur. Sahne aynı kişiler arasında, aynı dekorda ve aynı zamanda geçen, bir ya da birden fazla çekimden oluşan görüntü dizisidir.

Düz geçiş olarak da adlandırılan kesme, kurguda en çok tercih edilen yöntem olarak bilinmektedir. Bir görüntüden diğer görüntüye, aralarında herhangi bir
görüntü yer almayacak şekilde doğrudan geçmek anlamına gelmektedir.

Kesmede bir çekimden diğerine geçiş fark edilmez. Herhangi bir efekt kullanılmadığı için hızlı ve basit bir geçiştir. Gerek sinemada gerekse televizyonda
en yaygın kullanılan geçiş yöntemidir.

İdeal bir kesme, aşağıda önem sırasına göre sıralanan altı kuralın tümünü birden karşılayan kesmedir:
• Andaki duyguya uygundur,
• Öyküyü ilerletir,
• Ritmik açıdan ilginç ve doğru açıdan gerçekleşir,
• Gözle takibi kolaylaştırır,
• Devamlılık kurallarına uygundur,
• Düzlemselliğe uygundur, yani üç boyutlu dünyanın iki boyuta indirilmesinde kafa karıştırmaz.

Bir görüntünün bitmeden, diğer görüntünün belirmesine “zincirleme” denir. Süresi az ya da çok olabilir. Aslında birbiriyle yakın ilintili planların bağlanmasında kullanılır. Bu tür geçiş, süreklilik ve ritim düzenlemek için zincirlemeyi mekân, zaman değişiminde köprü olarak kullanır.

 Zincirleme; zamanda bir değişiklik varsa, zamanın yavaşlatılması gerekiyorsa, mekânda bir değişiklik varsa, akan görüntü ile bir sonraki görüntü arasında güçlü bir ilişki yaratılmak isteniyorsa kurguda kullanılmalıdır.

Sahneyi, boyutu, şekli ve içindekilerle birlikte seyirciye tanıtan bu genel çekime “giriş ya da kurucu çekimi” (establishing shot) adı verilir. Bu çekimde yapım için önemli olan mekânın tamamı ve ana karakterlerin bu mekân ile ilişkisi tanıtılır. Sahne daha sonra yakın çekimlerle devam eder. Dışarıdan gösterilen bir evin ardından evin içinde geçen bir sahne gösterildiğinde seyirci iki görüntü arasında
bağ kurarak, bu evin az önce dışarıdan gösterilen ev olduğunu düşünür. Klasik devamlılık kurgusunda bir hareket ekseni, aksiyon çizgisi yönünde seyirciyi mekâna yönlendirir ve kademeli olarak yaklaşan çekimlerle seyirciyi mekânın içine alır

Devamlılık kurgusu bir süreklilik ve düzen hissi yaratır. Sözlerle hareketler arasında bağlantı kurar, teknik, açık ve doğrudan bir anlatım, düzgün bir
görsel akış ve göze batmayan geçişler sağlar.

Ülkemizde de faaliyet gösteren post-prodüksiyon firmalarının kurgu sürecindeki iş akışının organizasyon şeması; off line, online, ses, renk müşteri ekseninde geçen aşamalardan oluşmaktadır.

Online aşamasında, off line kurgu bittiğinde artık elimizde hangi sahnede hangi planların tercih ettiğimiz, sahne başlangıç ve bitişlerinde ne tür genel planlar kullanacağımıza dair kesin kararlarımızı gösteren kaba bir kurgumuz vardır.

Eşlenmiş kesme, aynı hareketin ya da aksiyonun farklı açılardan alınmış görüntüleri arasında sürekliliği bozmadan yapılan bir kesme türüdür.

Açılma; bir program, yeni bir sahne veya bölüm başlangıcında zamanda ve mekânda değişiklik yapılmak istendiğinde kullanılır. Kararma ise bir programın, bölümün, sahnenin ve eylemin sonunda, mekânda ve zamanda değişiklik olduğunda kullanılır.

Açı-karşı açı diğer adıyla çekim–karşı çekim tekniği, görüntüdeki kişiler arasında konuşmalarının mantığına göre gidip gelen kurgu örüntüsüdür. Genellikle ikili çekimleri daha iyi anlatmak için
kendiliğinden geliştirilmiş bir tekniktir. Konuşan ya da çerçeve dışına bakan karakterlerin göründüğü
çekimden sonra bu karakterin konuştuğu kişinin ya da baktığı yerin gösterilmesidir.

Karmaşık paralel kurgular dinamik vurgular yaratabilir, ruh hâlini bir yerden bir yere götürebilir
ya da akıllarda daha doğrudan anlatımlarla ifade edilmemiş düşünceler doğurabilirler. Bu kurgu
yönteminde iki farklı ancak birbiriyle ilişkili olayların ve aksiyonun aynı zamanda çapraz kesmeler
yapılarak gerçekleşmesidir. Bu düşünceler, çekimlerde ima edilmemiş olabilir. Çoğunlukla sebep
sonuç ilişkileri yorumlanmaktadır.