MEDYADA YAPIM - Deneme Sınavı - 10

Uzmanlaşmış Ajanslar, turizm, otomotiv, kozmetik, gıda gibi belli sektörlerde ya da
belli demografik gruplara yönelik çalışan ve sadece çalıştıkları alanda uzmanlaşmış ajanslardır.

İAK: Radyo dinleme ölçümlerini yaptırmak
üzere 2003 yılında kurulan RİAK, Reklam Verenler
Derneği, Reklamcılar Derneği, radyo istasyonları
ve radyo ajans temsilcilerinden oluşur.

1992 yılında Reklam Verenler Derneği, Reklamcılar Derneği ve televizyon kuruluşları bir araya gelerek TİAK (Televizyon İzleme Araştırmaları Komitesi) adlı bir örgüt kurmuş ve izleyici ölçümleri yaptırmaya başlamıştır. 2010 yılında şirket olarak yapılanan TİAK’ın kuruluş amacı, objektif kriterlerle izleyici ölçümleri yaptırmaktır. Ölçüm işi de
ihale ile izleyici ölçüm işini yapan uluslararası şirketlere verilmektedir.

Güçlü bir anlatım aracı olarak kameranın genel olarak işlevlerini Kılıç (1995: 75-78)
aşağıdaki şekilde açıklamaktadır:

Kameranın Konuya Bakması: Konunun mümkün olan en açık şeklinin kamera ile anlatılmasıdır. Kamera bir iletişim aracı olarak sadece iletme görevini görmektedir. Kameranın bakış açısının değişmesi sadece olaya bakış açısını değiştirir, dramatize için gerekli değildir. Örneğin müzedeki bir heykeli tanıtma amacı ile yapılan çekimde amaç
mümkün olduğu kadar gerçeğe uygun olarak heykeli göstermektedir. Kameranın bu kullanım biçimi olayları mümkün olduğu kadar gerçeğe yakın bir biçimde anlatmaya çalışmaktadır.
• Kameranın Konunun İçine Girmesi: Kameranın özenli bir şekilde konunun belirli bir parçasına bakması, konuyu normal gözle görülemeyen bir açıdan görmesidir. Bir önceki örneğe dönecek olursak, kameranın heykelin insan gözüyle görülmeyen bir parçasını yüzdeki bir detayı göstermesidir. Kameranın bu kullanış biçiminde konuya var olan gerçekliğin dışında yeni bir şey eklenmez. Kamera detayına girerek kendi bakış açısıyla konuyu ekrana getirir.
• Kameranın Konuyu Yeniden Yaratması:
Kameranın gerçek konuyu bir ham malzeme olarak kullanarak yeni bir nesne yaratmasıdır. Müzedeki heykel örneğine dönelim. Kamera heykelin yakın çekim ile ellerini çerçeveler. Yakın çekimdeki bu detay görüntü aydınlatma, netlik ve özel efektler gibi etkilerle gerçeğinden bambaşka bir biçimde ekrana yansır. Konunun yeniden yaratılmasında kameranın görüntü oluşturma sürecinde elektronik enerjiyi yönlendirerek de ulaşmak mümkündür. Kameranın yansıttığı bu nesne sadece ekran içindir. Başka bir ortam için değildir. Nesnenin ekran için
yaratılmasında bazen kameranın doğrudan etkisi fazla olmayabilir. Kameranın ekrana ilettiği görüntü videonun teknoloji nedeniyle ekranın iç ışığı yani ekranın elektronik enerjisi tarafından yeniden düzenlenebilir.

Kamera açılarını belirleyen birtakım unsurlar vardır ( Ertike, 2009: 82-83):Estetik Unsurlar-Teknik Unsurlar-Psikolojik Unsurlar-Dramatik Unsurlar

Üst Açı: Kameranın konuya yukardan bakmasıdır. Göz seviyesine göre kamera daha yukarıdan konumlandırılır. Üst açı için kameranın çok yüksekte konumlandırılması gerekmez. Üst açı görüntü boyutunda estetik, teknik ve psikolojik etkiler yaratır. İzleyici üst açı ile konuya yukardan bakar. Üst açı ile oluşan görüntü boyutu izleyiciyi yukarıdan baktığına inandırarak üstünlük duygusuna girmesini sağlar (Kılıç, 1995: 80), öznenin önemini azaltır. Bir insan yukarıdan küçük, güçsüz, zavallı anlamsız gibi algılanır (Güçhan, 1999: 27-28).

Alt Açı: Kameranın üst açıya göre ters konumda yer almasıdır. Yani kameranın göz seviyesialtından konuya aşağıdan yukarıya doğru bakmasıdır. Böylece görüntü boyutu içinde konuyuabartılı şekilde büyütmek, nesneleri görüntü içine sokulmak istenmeyen ögelerden ayırmak, güçlü perspektif etki yaratmak gerçek mekanlarda konuyu gökyüzü ile ilişkilendirmek için kullanılır. Kameranın alt açı konumlanmasında izleyici, bakış açısı olarak küçük bir çocuk gibi yukarıya bakıyormuş durumdadır. Sonuç olarak görüntü izleyiciye egemen olur (Kılıç, 1995: 81). Alt açı
ile görüntülenen kişi, güçlü algılanır, boyu daha uzun görünür, hareketleri hızlanır, özellikle şiddet sahnelerinde alt açı bir karışıklık yaratır. Alt açılar genellikle propaganda filmlerinde, korku, gerilim filmlerinde kahramanın belirginleştiği sahnelerde kullanılır (Güçhan, 1999: 27-28).

Gerarld Millerson’un (2009) görüntünün işlevleri ile ilgili yaptığı sınıflandırma, zihinsel gözünü çalıştırması yönünden yönetmene yol gösterici olabilir:

Gerçeksel: Konu doğrudan doğruya, yalın ve düz bir yolla anlatılır.

 Çevresel: Bir mekân oluşturulur (Big Bang’in çekiminin Londra’yı belirlemesi gibi).
 Yorumlayıcı: Düşünce, hayaller ve duyguların ifadesi yorumlayıcı olabilir (Bir ayrıntı göstererek ardından olacaklar çağrıştırılır.)

Simgesel: Görüntüyle olaylar, yerler, değişik atmosferler ayrıntıyla simgelenir.
 Öykündürücü: Görüntü ile bir olay, konu, kişi taklit edilir (Olayın sandalda geçtiğini öykündürmek için kamera sağa ve sola sallanır).

Özleştirici: Belirli olaylardaki ya da kişilerdeki belirgin ayrıntılar özleştirici bir öge olarak kullanılır (Napolyon’un şapkası gibi).

Özetleyici: Daha önceki olayları hatırlayıp özetlemektir.

Birleştirici: Olaylar ve düşünceler arasında ilişki kurmadır (Bir oyuncak gemiden deniz denizden gerçek gemiye çevirme yapmak).

Kurgu: Çeşitli görüntüleri birbiri arkasına anlamlı bir şekilde getirmektir.

Dikey yükseliş ve düşey alçalış dramatik kullanımında;
• Alçaktaki kişiler ve nesnelere önem verilir.
• Görüntünün öznel ve nesnel gücü artırılır.
• Ön planın ağırlıklı etkisi azaltılır.
• Kişiler veya nesneler üst açıdan görülür.

Kamera ile nesne arasındaki uzaklıkları belirleyen çekim ölçekleri; çok uzak çekim, genel çekim, boy çekim, orta çekim, yakın çekim, çok yakın çekim olmak üzere altı kategoride toplanabilir

Akyürek e göre çekim ölçeklerinin tercih edilme gerekçeleri;
I- Kişiyi, konuyu açık seçik göstermek,
II- Anlamı pekiştirmek,
III- Olumlu görüntü düzenlemesi elde etmek ve
IV- Dramatik etki yaratmak olarak sıralamaktadır.

Zettl (1990), televizyon için üretilen görüntülerin birer elektronik görüntü olduğunu ve bu yüzden kendine ait bir estetiğinin olduğunu belirtmektedir. Görüntünün kendisi bir mesajdır. Televizyon görüntüsü hem hareket hem de sesi bir arada sunarak elektronik görüntü dilini oluşturmaktadır.

Özdeşleştirici Ses: Daha önce bilinen bir olayı ses ile hatırlamaktır.

4

15-20

1

Fransız Tipi Senaryo

Hart

Teknik şartnamenin hazırlanması

Jean Luc Godard