MEDYADA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR

1964 yılında Birmingham Üniversitesi’nde kurulan Çağdaş Kültürel Araştırmalar Merkezi bünyesinde çeşitli roller üstlenen bir gurup sosyal bilimcinin oluşturduğu ekol sosyoloji, siyaset bilimi ve iletişim alanına önemli katkılar getirmiş ve buradan tüm dünyaya yayılım sağlamıştır. Öncül teorisyenleri Edward Thompson, Richard Hoggart, Raymond Williams ve Stuart Hall’dur.

Kültürel çalışmalar ekonomik altyapının üst yapıyı belirlediği ortadoks Marksizm'e mesafeli yaklaşır. Popüler kültür ürünlerinin hegemonyanın kurulduğu bir mücadele olanı olduğunu için olumlamaktadır. Düşünürler izleyicinin aktif olarak kültürel ürünlerin tüketimine katıldığını ileri sürerek metinlerin farklı okumalara açık olduğunu belirtir. Bu sebeple doğru cevap D seçeneğidir.

Stuart Hall’un sınıfsal, ideolojik ve ırksal kökeni; toplumsal olaylara karşı onu daha duyarlı hale getirmiş sosyalist hareketin içinde yer alarak Merkez’in orta vadede giderek politikleşmesinde de etkin bir aktör olarak rol oynamasına neden olmuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Stuart Hall’a göre muhalif okumayı ancak hâkim söylemin ve ideolojinin farkında olan insanlar yapabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kültürel Çalışmalar Ekolünün üyeleri, kitlelerin “atomlaşmış” bireylerden oluşan, edilgin bir topluluk olduğunu varsayan kitle toplumu kuramının doğruluğunu sorgulamış ve bunu mutlak gerçek olarak kabul etmeyerek, sistem içinde tüketicilerin direnme olanaklarına işaret etmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Hegemonya kavramı, kültürel çalışmalar kapsamında üzerine en çok vurgu yapılan kavramdır. Gramsci’nin geliştirdiği hegemonya, medya ve kültürel çalışmalarda hâkim sınıfın kitleler üzerinde nasıl fark ettirmeden kültürel, sosyal ve ekonomik bir tahakküm kurduğunu ortaya çıkaran merkezi bir kavramdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kültürel ürünlerin ve sosyal pratiklerin birer metin olarak okunması eleştirel kuramdan ödünç alınmıştır. Bu yaklaşım ile Kültürel Çalışmalar; sosyoloji, antropoloji, psikoloji, edebiyat gibi bir çok farklı disiplini kendi çalışmalarında kullanarak olgular arasındaki ilişkileri açıklar. Dopru Cevap B'dir.

Hegemonyanın süreksiz oluşu, bağımlı sınıfların egemenlerin tahakkümüne karşı stratejiler geliştirmesine olanak tanımaktadır. Bu stratejilerin yer aldığı alanlardan birini de popüler kültür oluşturur.  Kültürel Çalışma­lar’a göre popüler kültür bağımlı sınıflara özgürlük olanakları sunar. Bu bağlamda Hall’un ifadesi hegemonyanın halk ile egemen sınıflar arasındaki bir mücadele sonucunda kurulduğu, bu mücadele sonucunda güçlenebileceği gibi zayıflayabileceğine işaret eder. Dopru cevap C'dir.

Amerikan kültürel çalışmalar, İngiliz kültürel çalışmaların politik yanını ve kapitalizme karşı olan eleştirilerini nötrleştirip Amerikan tarzı bir kültürel incelemeler yaratmıştır. Klasik "aktif izleyici" tanımının yerine aynı anlama gelen fakat kapitalist sistemle bütünleşmiş "çoğulcu alımlama" söylemi getirilmiştir. Böylece kapitalist pazar sisteminin egemen materyal üretim ve ilişki gerçeğini ikinci planda bırakan ideolojik yeni bir çerçeve kurulmuştur. Doğru cevap E'dir.

Soruda verilen ifade Frankfurt Okulu'nun kültürel çalışmalar ile farkını ortaya koymaktadır. Frankfurt Okulu düşünürleri geç kapitalizm döneminde kitlelerin kültür endüstrisi ile tahakküm altında tutulduğunu ileri sürer. Kötümser bir bakış açısına sahip olan ekol kitle kültürü ile bireylerin pasifleştirildiğini, var olan sistemin yeniden üretildiğini ileri sürer. Bu görüşe kıyasla kültürel çalışmalar ile işçi sınıfının kültürel pratikler aracılığıyla var olan sistem içinde direniş ve özgürleşim alanları yarattığını belirtir. Popüler kültür kitlelerin egemen sınıflara yönelik geliştirdiği stratejilerden birisini oluşturur. Halk tarafından oluşturun popüler kültür egemen sınıflar tarafından kurulan hegemonyanın kırılmasında etkilidir.  Dopru cevap E'dir.

Stuart Hall’a göre, popüler kültürü iktidar bloğu ile halk bloğu arasındaki bir mücadelenin zeminini oluşturur. Popüler kültür daima iktidar ilişkilerinin bir parçası olmak ile beraber içinde iktidarın elinde bulundurduğu güce karşı direnmenin ve bu güçten sıyrılmanın izlerini taşır. Farklı toplumsal kesimler hayat tarzlarını, zevklerini, beğenilerini kısacası ideolojilerini popüler kültür formları aracılığıyla dışa vururlar. Bu açıdan popüler kültür ürünleri çeşitli toplumsal kesimlerin kendilerini ifade ettikleri mücadele alanı ve aracıdır.  Doğru cevap D'dir.

Metin analizlerine önemli bir açılım getiren Hall, bir metnin farklı biçimlerde okunabilme olanağına dikkati çekerek okurun her zaman egemen de­ğerleri meşrulaştıran metnin "yeğlediği" okumayı yapmadığını ileri sürer. Bu modelde, televizyon programları gerçekliğin yansımaları ya da çarpıtımları olarak değil, kodlanmış anlamalar dizisi, özgül, estetik, siyasal, teknik ve profesyonel ideolojilerin ürünü olarak anlaşılırlar. Program bir kez üretil­diğinde oldukça etkili ama belirsiz bir göstergeler yapısıdır. Program yapımcıları izleyicileri belli an­lamları yeğlemeye özendirmek için tüm kodlama beceri, yetenek ve bilgilerini kullanırlar. Ancak seyirciler farklı kod açılımları gerçekleştirerek izledikleri programdan farklı anlamlar çıkarabilirler.  Doğru cevap C'dir.

Kültürel çalışmaların etkisi Kıta Avrupa’sında farklı şekillerde ortaya çıkmıştır. Fransa’da, semiyotikçilerin, Barthes’in ve Fransız yapısalcıların etkisinde seyretmiştir. Almanya’da Frankfurt Okulu’nun etkileri devam etiği için, İn­giliz kültürel incelemelerin etkisi, Fransa’da olduğu gibi, fazla olmamıştır. Doğru cevap D'dir.

Muhalif açımlama karşıt bir dünya görüşüne göre yorumlama anlamına gelir. Hall’a göre muhalif okumayı ancak hakim söylemin ve ideolojinin farkında olan insanlar yapabilir. Burada amaçlanan okumanın tamamen reddi söz konusudur.  Doğru cevap E'dir.

İngiliz Kültürel Çalışmalar’ın düşünürleri kültürel indirgemeciliği reddederek Marksizmin Ortodoks yorumunu eleştirmişlerdir. Onlara göre maddi üretim kendi özgül tarihi içerisinde anlaşılmadıkça onun karşılığı olan düşünsel üretimin niteliğini ya da ikisinin arasındaki karşılıklı hareketi anlamak olanaksızlaşmaktadır. Kitlelere karşı daha derinlikli ve empatik bir yaklaşımı benimseyen düşünürler kitle kültürü yerine popüler kültürü incelemiş, özellikle işçi sınıfının yaşam pratikleri üzerinden hemegonyanın nasıl bir mücadele sonucunda inşa edildiğini veya yıpratıldığını ortaya koymuşlardır. Böylelikle indirgemeci bir yaklaşım olan üst yapının alt yapıyı belirlediği düşüncesi yerine kendi özgül pratikleri içinde halk ile egemen sınıfların hegemonik bir mücadele içinde olduklarını ileri sürmüşlerdir. Doğru cevap D'dir.