MEDYADA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR

Muaheze; ayıplama, kınama, azarlama, paylama anlamına gelen ve eleştiri anlamında kullanılan Arapça kökenli sözcüktür.

Kişinin sadece kendi dışında olanları değil, kendini de eleştirmesine özeleşiri denmektedir.

Modernizmin toplumsal ve felsefi temelleri eleştirel akıl ve eleştirel bakış üzerine kurulmuştur.

Eleştirinin yalnızca özünü içeren dar anlamı vardır. Bu da "değerlendirme"dir.

Değerlendirmenin, değerlendirilecek nesnesine göre farklı sınıflandırmaları mevcuttur. Elektronik sistem değerlendirilmesi bu sınıflandırmalardan biri değildir.

Edebi bir eserin değerlendirilmesi, tek tek yapıtların değerlendirilmesi sınıflandırmasına tabidir.

Eleştirilen şeyi değerlendirme uğraşı, eylem olarak eleştiri boyutudur.

Kültürün saç ayağını oluşturan üç temel öğe; bilim, sanat ve felsefedir.

Elias Canetti, 20. yüzyılda evrensel insanın yolunun sanattan geçtiğini, insanın evrensel değerini ortaya çıkaranın sanat ve sanat dili olduğunu dile getirmiştir.

Dreyfus Olayı, Emile Zola'nın çabaları ile aydınlığa kavuşmuş ve gerçek ortaya çıkmıştır.

Eleştirinin gerçekleşmesi için aynı anda bulunması gereken koşullar şunlardır:

a. Bir olgu, bir durum ya da bir nesne

b. Doğruluğu, geçerliliği denenmiş, sınanmışbir ölçüt

c. O şeyin (olgu, durum, nesne) niteliklerini buluıp çıkarabilen, bir ölçütü tanıyıp kullanabilen ve bulgularını ifade edebilen bir özne

Bir olgunun, bir durumun ya da nesnenin, onu o yapan özgün niteliklerinin, belli bir ölçüt esas alınarak saptanması ve ortaya konmasına eleştiri denir.

Modern sözcüğü, eskiden kopuşu, köklü (radikal) bir değişimle bir- likte eskiden yeniye geçişi ve güncelliği dile getirir. Modernite de eski ile bir karşıtlığı ve geleneksel olandan kopuşu ifade eder ancak bu karşıtlık ve kopuş bireysel, toplumsal ve politik yaşam alanlarının tamamındaki köklü değişim ve dönüşümü kapsar. Dahası, söz konusu bu köklü değişim ve dönüşümün temelinde odağa insanı alan bir akılcılık (rasyonalite) vardır. Modernizm ise modern ve modernite kavramlarıyla ilişkili olmakla beraber, kültür tarihi açısından özel bir anlam taşır ve XIX. yüzyılın ikinci yarısında yaşanan toplumsal (bilimsel, teknolojik, siyasi ve felsefi) değişim ile özellikle sanat alanındaki değişimi, dönüşümü vurgular.

'Düşünüyorum, öyleyse varım' cümlesi Rene Descartes'e aittir.

XIX.yüzyılda yaşanan toplumsal ve bilimsel olaylar, modernizm ve Aydınlanmanın eşliğinde gelişen rasyonalite, belirlenimcilik, olguculuk gibi kavramlar etrafında gelişmiştir.

Herhangi bir varolanın, bir şeyin değeri, o şeyin kendisiyle aynı türden şeyler arasındaki özel yerine değer denir.

Geçerli bir kurala, kurama (teori), norma, çoğu zaman da moda olan genel geçer bir ilkeye, ölçüte dayanarak o şeyi nitelendirmek, değer biçmektir.

Değerlendirme, değerlendirilecek nesnesine (objesine) göre farklı şekillerde anlamlandırılıp, sınıflandırılabilir. Buna göre;

Fakat değer yargıları, değerlendirmeden uzak tutulmalıdır.

Bilim ve felsefe de sanat gibi, insanı anlamaya ve anlatmaya çalışır fakat sanat, insanı bir bütün olarak dile getirebilir. Sosyoloji, toplumsal ve kültürel olaylarla ilgilenirken, psikoloji insan davranışlarını inceler. Bilim, insana ve evrene dair olguları, neden-sonuç ilişkisi içinde irdelerken, felsefe, kavramlarla ilgilenir. Hiç kuşkusuz bilim ve felsefe de yaşamı, insanı anlamak, açıklamak için uğraş veriyor. Ancak felsefeden ve bilimden farklı olarak, insanı bir bütün olarak dile getirebilen tek dil, danatın dilidir.