MEDYADA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR - Deneme Sınavı - 18

1970’li yıllardan başlayarak iletişim ve medyanın eleştirel ekonomi politiğini temel alan çalışmalar gerçekleştiren Peter Golding ve Graham Murdock da her şeyden önce medyanın, meta üretip dağıtan endüstriyel ve ticari örgütler olduğu vurgusunu yaparlar. Ancak hemen ardından, medyanın eleştirel ekonomi politiğinin sadece metaların üretimi ve dağıtımına odaklanmadığını; ayrıca bu metaların kendine özgü doğasının ve bunun ideolojik rolünün de hesaba katılması gerektiğini belirtirler. Doğru yanıt B'dir.

Diyalektik materyalist bakış açısının kavramları kullanım değeri, değişim değeri, emek, üretim araçları, üretim ilişkileri, üretici güçler ve bunların hepsini kapsayan üretim biçimidir. Doğru yanıt E'dir.

Medya sektöründe ise 1970’lerin sonlarından beri özel şirketlerin egemenliği söz konusudur. Doğru yanıt B'dir.

Medya sektöründe operayonel kontrol, günlük üretimle ilgili rutin kontroldür. Örnek olarak haber medyasını ele alırsak, içeriğe dair karar alma süreçlerinde görevli olan editoryal kadronun her gün yaptığı standart işlemler bu düzeyle ilgilidir. Burada, medya içeriğinin gerek konuyla ilgili gerekse biçimsel özelliklerinin belirlenmesinde söz sahibi olan editoryal kadro, operasyonel kontrolün esas öznesi olarak konumlanmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Araçsalcılar, kapitalistelerin piyasadaki ekonomik güçlerini kullanma şekillerine odaklanır. Onlara göre özel mülkiyet alanındaki iletişim araçları, kapitalist sınıfın araçlarıdır ve medya, belli bir sınıf (çoğunluğu yönetici sınıf) tarafından kontrol edilir. Araçsalcılara göre medya, egemen sınıfın toplumun geri kalanı üzerinde hâkimiyet kurmak ve onların rızasını alarak kendi düşüncelerini meşrulaştırmak için kullandıkları bir araç konumundadır. Edward S. Herman ve Noam Chomsky’nin temsilcileri olduğu bu yaklaşım, hükümetin ve iş çevrelerindeki seçkinlerin iletişim alanındaki nüfuz ve müdahalelerine odaklanarak sistemdeki diğer çelişkileri göz ardı etmesi noktasında eleştirilmiştir. Doğru yanıt D'dir.

Tahsisatla ilgili olan kontrol düzeyinde alınan kararlar şunlardır: 1. Temel politikanın oluşturulması, 2. Anahtar personelin işe alınması ve işten çıkarılması, 3. Şirketin genişleme ve daralma momentlerinin seçimi, 4. Şirketi, eğer gerekiyorsa elden çıkarmak ya da tamamen kapatmak. C seçeneğinde ifade edilen operasyonel kontrol kapsamında yer almaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Değer, bir şeyin kendisiyle aynı türden şeyler arasındaki özel yeridir. Doğru cevap, B'dir.

Araçsalcı yaklaşımcılar medyayı kapitalist sınıfın bir aracı olarak görürler. Kapitalist sınıfın medya üzerindeki etkileri ve üretim sürecindeki çıkarlarını korumak için bir kontrol aracı olması üzerine odaklanırlar. Bu yaklaşım iletişim endüstrilerinde üretim sürecini ve kurumsal politikaları mülkiyet yapısının belirlediğini iddia eder.

Doğru cevap B'dir. Herbert Schiller.

Doğru cevap D'dir. Medya kapitalist sistemin emrinde değil, doğrudan onun yerine ve onun adına hareket eder.

Doğru cevap E'dir. Medyayı kapitalist sınıfın bir aracı olarak görürler.

Doğru cevap A'dır. İdeoloji, kültür ve temsil konularına odaklanır.

Doğru cevap B'dir. Bütünseldir.

Doğru cevap A'dır. Peter Golding ve Graham Murdock.

Eleştirel ekonomi politik ile ilgili olarak verilen ifadelerin hepsi doğru olduğu için sorunun yanıtı C seçeneğidir.

Doğru cevap C'dir. Enformasyon'dur.

Doğru cevap D'dir. Armand Mattelart'dır.

Doğru cevap E'dir. Optik telgraf'dır.

Doğru cevap E'dir. Nicholas Garnham'dır.

Ekonomi politik yaklaşımcıların ideolojiye bakışları Foucault tarafından eleştirilir. Foucault, en başta iktidar ilişkilerinin bir aracı olarak ideolojiye abartılı bir önem verdiği için Marksizmi eleştirir. İdeolojinin egemen sınıfın küresel tahakküm projesinden kaynaklandığını iddia eden görüşlere karşı çıkan Foucault, iktidarın yukardan geldiğini ima eden bu görüşe karşı çıkar ve yönetenler ve yönetilenler arasında her şeyi kapsayan bir karşıtlığın olduğunu da kabul etmez.