MEDYADA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR - Deneme Sınavı - 9

Her ideoloji zorunlu olarak hayali çarpıtması içinde, var olan üretim ilişkilerini ve onlardan türeyen diğer ilişkileri değil, fakat her şeyden önce bireylerin, üretim ilişkileri ve onlardan türeyen ilişkilerle olan hayali ilişkisini gösterir yaklaşımı Altusser’e aittir.

Gramsci, cezaevinde kaldığı yıllar boyunca, Marksizm konusundaki görüşlerini ve yorumlarını 30’u aşkın deftere el yazması olarak geçiren Gramsci’nin notları Hapishane Defterleri adı verilerek 1947’de yayımlanmıştır.

Hegemonya eşitsizliği güçlendiren ve eleştirel girişimleri engelleyen bir yapıdır ve egemenlerin kitleleri daha etkili bir şekilde yönetmesini sağlar. Organik aydınlar olarak nitelediği papazlar ve gazeteciler gibi toplumsal aktörlerin karmaşık felsefi ve siyasal meseleleri halk diline çevirdiğini belirten Gramsci, bir hegemonik bloktan söz eder.

Theodor Adorno, Max Horkheimer, Herbert Marcuse, Walter Benjamin ve ikinci kuşak olarak Jürgen Habermas, Frankfurt Okulu’nun önde gelen kuramcıları
arasındadır.

Adorno ve Horkheimer “Aydınlanmanın Diyalektiği” adlı ortak eserlerinde (1996) kitle toplumunu eleştirirler.

Devletin ekonomiye müdahalesi, fiyatları belirlenmesi, sübvansiyonlar, bütçe dengeleri, mali denetimler gibi etkenlerle rekabetçi pazarı zayıflatmıştır.

Habermas’a göre 17. ve 18. yüzyılda Avrupa’da kafelerde bir araya gelen erkek, soylu ve entelektüel topluluk, birbirleriyle temel konuları tartışır ve görüşlerini diğerleriyle paylaşabilirdi.

Louis Althusser, 1960’larda, Marksizm üzerine yazdığı eserlerde ve verdiği konferanslarda, Marx’ın tamamen yanlış anlaşıldığı, yeterince değerlendirilmediği gibi bir radikal iddia ile ortaya çıkmıştır.

İdeoloji insanları özneler haline getirir. İnsanlar kendilerini özerk, kendi başlarına karar verebilen bireyler olarak algılarlar. Oysa kendisini bağımsız birey zanneden özneler, aslında toplumsal süreç tarafından oluşturulmuştur ve devletin ideolojik aygıtları tarafından kendi varlık koşullarıyla hayali ilişkiler kurması sağlandığı için bağımsız bir birey olduğuna inanmaktadır.

Althusser proleter devrimin gerçekleşmesi konusundaki kötümserliği nedeniyle de Ortodoks Marksistler ve Gramsci’nin takipçileri tarafından eleştirilmiştir.

Marx, son eseri olan Kapital’de (1986), kapitalist toplumun itki gücünün ekonomi olduğu şeklinde ifade eder. Doğru cevap A'dır.

Lukács’nın, “Ekonomik ve Felsefi El Yazmaları” adlı eseri üzerinden Marx’ı yeniden yorumlayan çalışmaları, kültürel bir Marksizm’in yolunu açmıştır. Lukács, belirlenimci Marksist yaklaşımları reddetmiş, proletaryanın bilinci söz konusu olduğunda tarihin otomatik olarak işlemeyeceğini söylemiştir. Doğru cevap B'dir.

Marksizm konusundaki görüşlerini ve yorumlarını 30’u aşkın deftere el yazması olarak geçiren Gramsci’nin notları Hapishane Defterleri adı verilerek 1947’de yayımlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Gramsci’ye göre hegemonya devletin veya yönetici sınıfın sivil toplumu düzenleme yetisidir. Hegemonya, yönetici sınıfın tahakkümünün güç kullanımına değil rıza üretimine bağlı olmasını açıklar. Demokratik sistemlerde ekonomik liderlik yeterli değildir. Aynı zamanda ahlâkî ve düşünsel boyutu da bulunan bir hegemonya kurulduğu takdirde iktidar sürdürülebilir. Doğru cevap C'dir.

Hegemonyayı kurarken üstyapı kurumları olan aile, eğitim kurumları, dini kurumlar, medya ve kültürel örgütler rıza üretimi için katkıda bulunur. Doğru cevap E'dir.

Kapitalizm, Marx’ın görüşlerini ortaya koyduğu zamanlardan sonra çok değişmiştir ve bu nedenle Marksizm’e ait temel yaklaşımlar yeni yapıya uyarlanmalıdır. Araştırmacıların ortak noktası kapitalist modern sistemleri ve Marksizm’i eleştirmeleridir. Theodor Adorno, Max Horkheimer, Herbert Marcuse, Walter Benjamin ve ikinci kuşak olarak Jürgen Habermas, Frankfurt Okulu’nun önde gelen kuramcıları arasındadır. Doğru cevap B'dir.

Sonradan Frankfurt Okulu olarak anılacak olan Frankfurt Üniversitesine bağlı Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü 1923’te kurulmuş olmakla birlikte, 1933’e kadar olan dönem, bir okul olarak adlandırılmamıştır. Doğru cevap D'dir.

Frankfurt Okulu üyelerinin en önemli çalışma alanlarından biri, kültürün üretimi, dönüşümü ve bu değişimin kitlelerin yönetilmesinde ne şekilde kullanıldığı olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Adorno ve Horkheimer “Aydınlanmanın Diyalektiği” adlı ortak eserlerinde (1996) kitle toplumunu eleştirirler. Doğru cevap D'dir.

Devletin İdeolojik Aygıtları isimli çalışmanın sahibi olan ünlü akademisyen ve düşünür Louis Althusser'dir. Doğru cevap D'dir.