MEDYADA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR - Deneme Sınavı - 23

Hall, akademik ilgisini, kendi etnisitesine, kimliğine, kültürel aidiyetlerine, cinsiyetine ilişkin sorgulamalarından üreten bir kuramcıdır. Kendi ifadesiyle kültür çalışmalarına yönelik artan ilgisinin temelinde Jamaika kültürüyle ilişkisinin ne olduğunu ve Jamaika kültürünün ne olduğunu anlama çabası yatar. Buradan yola çıkarak, Hall’un akademik üretiminin deneyimlerinden temellendiğini söyleyebiliriz.

Gündelik dildeki sözcük ya da terim anlamının dışında, kavram olarak eleştiri köklü bir geçmişe sahip, anlam alanı oldukça geniş bir kavramdır. Bizim dilimizde eleştiri kavramını karşılayan sözcük, tarihsel süreç içerisinde önce “muaheze”, sonra “tenkid”, daha sonra “kritik” ve nihayet “eleştiri”dir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Arapça kökenli bir sözcük olan muaheze ayıplama, kınama, azarlama-paylama anlamını taşır. başka bir deyişle, muaheze sözcüğü ele aldığı konuya, nesneye, şeye yalnızca o şeyin “olumsuz” yanını öne çıkararak, vurgulayarak yaklaşmak demektir. Muaheze gibi, “tenkid” de de Arapça kökenli, Osmanlıca bir sözcüktür ve kelime kökeninde “nakd” bulunur. Meşrutiyet dönemleri arasında yaygınlaşan ise Fransızca kökenli “critique” sözcüğünü karşılayan “kritik” sözcüğüdür. Cumhuriyetle birlikte dilimize yerleşen ve bugün de kullandığımız çağdaş-çağcıl haliyle “eleştiri” henüz tam anlamıyla, terim niteliğinde bir kimliğe kavuşturulmuş sayılmasa bile, kavram olarak belli bir düşünce birliği yaratabilmektedir. Eleştiri bir kavram olduğu kadar bir eylemdir de… Ya da eleştiri kavramı eylem anlamı da taşır ve söz konusu bu eylem, özünde bir “değerlendirme” uğraşı, çabasıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Ortaçağın ardından Rönesans ve daha sonra Aydınlanma hareketiyle birlikte modern sözcüğü farklı bağlamlarda (toplumsal, ekonomik, bireysel, kurumsal vb.) farklı anlamlar içerse de genel olarak bir eskiden kopuşu, köklü (radikal) bir değişimle birlikte eskiden yeniye geçişi ve güncelliği dile getirir. Modernitenin temelinde odağa insanı alan bir akılcılık (rasyonalite) vardır. Bireyi olduğu kadar toplumu ve tüm toplumsal kurumları aklın ve akılcılığın araçlarıyla düzenleyerek örgütleyen modernitenin felsefi temeli XVIII. yüzyıl Aydınlanma Felsefesine bağlanırken, politik olarak Fransız Devrimine ve ekonomik olarak da Sanayi Devrimi ile kapitalizme bağlanır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Batının yazdığı tüm bir kültür ve uygarlık tarihi eleştirel aklın yazdığı tarih olarak okunabilir. Eski Yunan filozofu Sokrates’in “Sorgulanmayan, üzerinde düşünülmeyen hayat yaşanmaya değmez” diyerek öncülüğünü yaptığı bu anlayış binlerce yıl öncesinden günümüze kadar uzanan eleştiri anlayışıdır ve modernizmin felsefi olduğu kadar toplumsal temelleri de aynı eleştirel bakış üzerine inşa edilmiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

XVIII. yüzyıl Aydınlanma Felsefesi bu felsefenin önde gelen filozoflarından birisi, eleştirel felsefenin kurucusu olan Immanuel Kant (1724-1804)'tır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Descartes ve Kant ile birlikte, modernizm, insanın kendi aklını kullanma cesaretini göstermesi, hatta bununla da yetinmeyip, aklın kendi kendisini eleştirebilmesi ve sınırlarını keşfetmesi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Gerçeği ortaya koymak amacıyla yapılan yargılayıcı inceleme ya da tartışmaya eleştiri denir. Doğru cevap B'dir.

Nesnel dünyaya ve bu dünyada yer alan olgulara ilişkin yansız gözlem ve sistemli deneye dayalı nedensel ilişkileri araştıran zihinsel etkinliklerin ortak adına “bilim” diyebiliriz. Doğru cevap D'dir.

Dreyfus Olayı adlı eserEmile Zola'ya aittir.

Fransız yazar, filozof Jean Paul Sartre’a göre aydın, kendisini ilgilendirmeyen şeylere burnunu sokan, küresel insan ve toplum kavramı adına kabullenilmiş gerçeklerin ve bundan kaynaklanan davranışların tümünü sorgulama iddiasında olan kişidir. Doğru cevap A'dır.

Kapitalizm en basit tanımıyla Aydınlanma, Sanayi
Devrimi, Kentleşme ve Fransız İhtilali’nden
ilham alan, geçmişle karşıtlık ilişkisi içinde konumlanan
ekonomik, sosyal, teknolojik ve zihinsel
düzeyde meydana gelen yenileşme ve gelişme hareketleridir.

Kapitalizm en basit tanımıyla Aydınlanma, Sanayi Devrimi, Kentleşme ve Fransız İhtilali’nden ilham alan, geçmişle karşıtlık ilişkisi içinde konumlanan ekonomik, sosyal, teknolojik ve zihinsel düzeyde meydana gelen yenileşme ve gelişme hareketleridir.

Süreç içerisinde televizyon teknolojinde meydana gelen gelişmeler doğrultusunda, hem kanalların sayısı, hem alıcıların niteliği ve elbette alıcı sayısı
büyük gelişim göstermiş ve adeta televizyonsuz ev kalmamıştır. Aynı şekilde, başlangıçta günde iki saatle başlayan televizyon yayıncılığı günün 24 saatini kapsamış ve bireyler serbest zamanlarını televizyona göre ayarlar hale gelmişlerdir.

Gazetenin ardından yayın hayatına başlayan radyo ve özellikle de televizyonun, evlerin tam ortasına kurularak ve etkinliğini gitgide arttırması, “televizyon seyretmeyi” modern toplumların en popüler kütür etkinliği haline gelmiştir.

Kitle Kültürünün özellikleri ana hatlarıyla şöyledir:

Gustave Le Bon, Kitleler Psikolojisi adlı kitabında insanların kitleleştiklerinde
son derece acımasız, vahşi ve dizginsiz bir tavır takınabileceklerini ve bu özellikleri nedeniyle tehlikeli olabileceklerini ifade etmiştir.

Kitle kültürü özellikle kitle iletişim araçlarının toplumlara hâkim olmasıyla ortaya çıkan bir kültür biçimidir.

Le Bon, ‘Kitleler Psikolojisi’ adlı kitabında insanların kitleleştiklerinde son derece acımasız, vahşi ve dizginsiz bir tavır takınabileceklerini ve bu özellikleri nedeniyle tehlikeli olabileceklerini ifade etmiştir. Le Bon’a göre kitle bilinçsiz bir kalabalıktır. Kitle içine giren bireye kitlenin duygu ve düşünceleri sirayet eder. Le Bon, kızgınlık, muhakeme yeteneksizlikleri, hüküm verme ve eleştiri yeteneksizliği, duygularda mübalağa gibi karakteristik özellikler gösteren kitlelerin özellikle şan, şeref, din ve vatan duygularına hitap edilerek, birkaç cümle, bir iki resim ile kolaylıkla kışkırtılıp harekete geçirilebileceğini; bu özellikleri çocuklarda ve vahşilerde de görmenin mümkün olduğunu vurgulamaktadır.

William McDougall da kitleyi yığın ve örgütlü kitle olarak ikiye ayırır.