MEDYADA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR - Deneme Sınavı - 10

Kültür endüstrisi kavramı ilk kez 1944 yılında Aydınlanmanın Diyalektiği adlı eserde kullanılmıştır.

Karl Marx emeğin yabancılaşması kavramıyla eleştirel teoriye katkıda bulunmuştur.

Althusser proleter devrimin gerçekleşmesi konusundaki kötümserliği nedeniyle Ortodoks Marksistler ve Gramsci’nin takipçileri tarafından eleştirilmiştir. Doğru cevap C’dir.

B, C, D ve E seçenekleri Althusser’in ideolojiye ilişkin görüşlerini ifade etmektedir. Althusser’e göre ideoloji, gerçek dünyayı kendiliğinden temsil etmez, onun yerine insanların bu dünyayla ilişkisini temsil eder.  Doğru cevap A’dır.

Soru kökündeki görüş Louis Althusser’e aittir. Althusser, üstyapıya geleneksel Marksizm’den daha fazla güç atfetmiş ve üstyapının temelden göreli bir özerkliği olduğunu savunmuştur. Ancak yine de son tahlilde ekonomi belirleyicidir. Altyapı ya da ekonomik temel, üretici güçler ile üretim ilişkilerinin birliği, temeli oluşturur. Doğru cevap B’dir.

Habermas’a göre, Marx’ın kapitalizmin egemen ve proletarya sınıflarından oluştuğuna ilişkin görüşü temel alınabilir. Ancak proletaryanın devrim yapmasının mümkün olmadığı gibi, sınıf mücadelesi de kapitalizmin sürekliliğini tehdit edecek ya da toplumu dönüştürebilecek bir güç olabilecek durumda değildir. Sınıf mücadelesi görüşü 19. yüzyılın kapitalizminde geçerliydi.. Doğru cevap C’dir.

Frankfurt Okulu üyeleri, 19. yüzyıl burjuva kültürünün muhalif bir kültür olduğunu, var olan toplumsal ilişkilere alternatif bir görüş oluşturduğunu fakat kapitalizmin toplumsal ve kültürel dokusunun bu kültürü yıktığını savunurlar. Doğru cevap E’dir.

Kültürel ürünlerin, kapitalist sistemlerde ucuz, derinliği olmayan, ideoloji içeren bir yapıda endüstri şeklinde üretilmesini niteler. Kültür endüstrisinin amacı kârı azamileştirmektir. Bunu yaparken eleştirel olmayan, halinden memnun tüketicilerden oluşan bir kitle meydana getirir. Böylece kapitalizmin sürekliliği de sağlanmış olur. Doğru cevap E’dir.

Hegemonyayı kurarken üstyapı kurumları olan aile, eğitim kurumları, dini kurumlar, medya ve kültürel örgütler rıza üretimi için katkıda bulunur. Doğru cevap D’dir.

Devlet, Gramsci’ye göre iktidarda gücünü artırmış ve sivil toplumu kuşatmıştır. Bu nedenle kilise, sendikalar gibi bağımsız kuruluşların devletin kontrolüne girdiğini savunan Gramsci, devletin sermaye ve burjuvazinin çıkarlarını temsil ettiğini ve bu çıkarları korumak için sivil alanı da yönettiğini savunmuştur. Doğru cevap C’dir.

Klasik Marksist yaklaşımda ekonomik altyapı üst yapıyı belirler. Ancak Batı Marksizminde ideoloji, kültür ve genel olarak altyapı üstyapı ilişki konusunda ayrışmalar ortaya çıkmıştır. Marx’ın materyalist düşüncesinde kültürün, ideolojinin, politikanın önemsiz görülmesi ve ekonomik altyapıya bağlı, bu yapı tarafından belirlenen üstyapı unsurları olarak ele alınması Batı Marksizmi adını alan yaklaşımlar tarafından eleştirilmiştir. Doğru cevap B’dir

Marx, kapitalist toplumun itki gücünün ekonomi olduğunu kapital adlı eserinde ifade etmiştir.

Gramsci’nin Hapishane Defterleri adlı eseri 1947’de yayımlanmıştır.

Devletin ve yönetici sınıfın sivil toplum içindeki inançları düzenleme yetisine hegemonya adı verilir.

Yönetici sınıflar alt sınıfları kendi çıkarlarına uymaya zorlayabildiklerinde değil, bu sınıflar üzerinde toplumsal otorite kurabildiklerinde hegemonyadan söz edilebilir. Hegemonya, yönetici sınıfın tahakkümünün güç kullanımına değil rıza üretimine bağlı olmasını açıklar.

Frankfurt okulu; 1923’te Almanya’da kurulmuştur.

Walter Benjamin’ e göre Flaneur: Kentsel mekânlarda, amaçsızca dolaşan, insanlara,  mağazalara bakan bir izleyicidir.

Seçeneklerin tamamı Frankfurt okulunun önde gelen kuramcıları arasında yer alır.

Adorno ve Horkheimer’in aydınlanma sürecinin çıkmaza girdiğini savunan, bürokratik, teknolojik ve ideolojik güçlerin insan özgürlüğünü kısıtladığını, pasif, tek tip tüketicilerden oluşan bir kitle toplumu oluşturulduğunu ve bu yapının toplumsal elitlerin güçlerini sağlamlaştırdığını ileri süren ortak eserleri Aydınlanmanın Diyalektiği adlı eserleridir.

Seçeneklerin tamamı Jürgen Habermas’ın özellikleri arasında yer alır.