MEDYADA DİL KULLANIMI

1. Zamanında verilmesi ve sunulması.

2. Okur/izler kitlenin ilgisini çekmesi.

3. Anlaşılır bir dille yazılması, sunulması.

Bunun yanı sıra haber aşağıda sayılan özelliklere de sahiptir.

1. Haber güncel olandır.

2. Haber sistematik değildir.

3. Haber dayanıksızdır.

4. Haber beklenmeyen, alışılmadık olan olaylardır (Gürcan, 2009: 48-49).

Örnek: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de koronavirüs nedeniyle 22 yurttaşın daha yaşamını yitirdiğini açıkladı. Bakan Koca, ayrıca yaptığı açıklamada 786 yeni vakanın tespit edildiği bilgisini verdi. Koronavirüs nedeniyle 4 bin 585 kişi yaşamını yitirirken koronavirüs vaka sayısı 165 bin 555’e yükseldi. Bugün iyileşen sayısı 974 oldu.

‘YOĞUN BAKIMA İHTİYAÇ DUYAN HASTA SAYIMIZ AZALIYOR’

Koca, “Toplam test sayımız 2,1 milyonu geçti. İyileşen hasta sayımız 130 bin. Yoğun bakıma ihtiyaç duyan hasta sayımız azalıyor. Gelecek günler, el hijyenine özene; maske + sosyal mesafe kuralının her ikisine uymamıza bağlı. Daha iyi tedbir, daha iyi sonuçtur’’ ifadelerini kullandı.

(Kaynak: Cumhuriyet, 2 Haziran 2020).

Örnek: Sokağa çıkma yasağı sona erdi, seyahat kısıtlamaları kalktı.

Koronavirüsle mücadele kapsamında 15 kentte uygulanan sokağa çıkma yasağı sona erdi. 1 Haziran itibarıyla 15 kentte uygulaması süren şehirler arası seyahat kısıtlaması da kaldırıldı. 1 Haziran itibarıyla kaldırılan tüm yasaklara dair ayrıntılar haberimizde...

Bir haberi oluşturan temel unsurlar 5N1K formülündeki altı sorunun yanıtından oluşur. Bir haber temel olarak şu altı soruya cevap vermek zorundadır.

Ne? Olay ne, ne oldu

Kim? Olayın kahramanları ya da söz söyleyen kim ya da kimlerdir?

Nerede? Olay nerede gerçekleşti?

Ne zaman? Olay ne zaman oldu?

Neden? Olayın nedenleri neler?

Nasıl? Olay nasıl gerçekleşti (Yüksel, 2009:75).

Ters Piramit Tekniğinin temeli 19. yüzyılda Amerikan İç Savaşı (1861-1865) yıllarına dolayısıyla telgrafın kullanıldığı yıllara kadar uzanır (Tokgöz’den akt. Uçak, 2019: 29). Telgraf ile ulaştırılan haberler olayların en kısa ve en anlaşılır biçimde giriş kısmından gövdesine doğru ayrı telgraf yazılarıyla sıralanmasını sağlamıştır. Haber ajanslarının gelişmesiyle yaygınlaşan yöntem günümüzde de basılı, dijital ve görsel haber metinlerinde en sık kullanılan yöntemdir.

Bu teknikte haberin özeti girişte verilir ve haber iki kısımdan oluşur. Giriş bölümünde olayın ne olduğu ve sonucu özet olarak verilir. Haber gövdesi ya da gelişme bölümünde ise “neden” ve “nasıl” olduğu kronolojik bir sırada açıklanır (Yüksel, 2009:77). Haberde sonuç ise giriş ve gövde kısmında verilen bilgilerin başka olaylarla bağlantısı var ise, bunların da ayrıntı olarak eklendiği, yazarın okuyucularına yaptığı ileriye dönük uyarı ve/veya önerilerin yer aldığı kısımdır (Ucak, 2019:30).

Haber metninin içinde yer alan ve paragrafları tamamlayan, haber metninden büyük puntoyla yazılarak okumayı kolaylaştıran başlıklara ara başlık denir. Ara başlıklar özellikle uzun metinleri tekdüzelikten kurtarır, haberdeki farklı konular arasında geçişi sağlayan ve sayfa düzenine hareket verir.