MEDYADA DİL KULLANIMI

Açıklayıcı Anlatım
Yazıda açıklayıcı anlatım, hemen her konuya uygulanabilen sıklıkla kullanılan anlatım biçimidir.
Örneğin bir sözcüğün tanımı, bir canlının yapısı, tarihsel bir olgunun anlamı, davranışları
etkileyen psikolojik nedenler vs. bu anlatım biçimiyle verilir. Açıklayıcı anla- tım, üzerine yazı
yazılan konu ile ilgili soru ya da soruların yanıtlanmasını içerir. Makale, fıkra, eleştiri, deneme,
röportaj, gezi gibi yazılarda açıklayıcı anlatım kullanılabilir. Bu tür yazılar çoğunca düşünce
yazılarıdır ve bir savı, bir kanıtı ortaya koyma çabası açıklamayı gerekli kılar.

Virginia Woolf (1882-1941) yaşadığı döneme göre, hayli ilerici görüşleri olan bir yazardır; İngiltere’de muhafazakâr Viktorya tarzı yaşamaya karşıdır. Kendisinin dolayısıyla, kadınların özgürlüğü için çaba sarf eder. Gazetede kısa öyküler yayınlamakla yazmaya başlar ve 1905’te ilk kitabı Dışa Yolculuk yayınlanır. 1929 yılında feminist hareketin klasik eser ”Kendine Ait Bir Oda” adlı kitabı basılır. Doğru cevap E'dir.

Giriş bölümü, konuya hazırlık niteliğindedir; okuyucunun ilgisini uyandıracak bir biçimde ele alınacak konunun tanıtılmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Çoğunlukla yazı üç bölüme ayrılır. Bunlar giriş, gelişme ve sonuç bölümleridir. Bu üçlü, bize yazının planını verir. Yazıda plan bu üçlü üzerine kurulur. Doğru cevap A'dır.

Bir yazının sonuç bölümü ise okuyucunun zihnindeki olası tüm sorulara yanıt verebilme özelliğine sahip olmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yazının en temel birimi sözcüklerdir. Yazının başarı ya da başarısızlığını anlatılmak istenen şeyi tam karşılayan sözcüklerin bulunup bulunmaması sağlar. Doğru cevap B'dir.

Paragraf, Latincede yazının bölümleri anlamına gelir ve yazının belli bir bölümüne verilen isimdir. Yazının düşünce örgüsü, söz konusu yazıyı paragraflara bölerek oluşturulur. Her paragraf, bir düşünceyi içerir. Tek tek düşünceyi içeren paragrafların birlikteliği, yazının bütününü oluşturur. Paragraf düşünce bağıntısının kurulmasının yanında, yazıdaki düşünceleri de belirginleştirir. Doğru cevap B'dir.

Yazıda anlatıma yön veren dört amaç yazma süreçlerinde dört anlatım biçimini meydana getirir. Bunlar da sırasıyla açıklama, tartışma, betimleme ve öykülemedir. Doğru cevap E'dir.

Açıklayıcı anlatım, üzerine yazı yazılan konu ile ilgili soru ya da soruların yanıtlanmasını içerir. Makale, fıkra, eleştiri, deneme, röportaj, gezi gibi yazılarda açıklayıcı anlatım kullanılabilir. Bu tür yazılar çoğunca düşünce yazılarıdır ve bir savı, bir kanıtı ortaya koyma çabası açıklamayı gerekli kılar. Doğru cevap A'dır.

Yazmak, her şeyden önce bir seçim ve sınırlandırma işidir. Yazınsal anlatım, birbiriyle ilintili bir sistem ya da dizge oluşturmaktır. Konunun anlaşılması ve sınırlandırılması yazının ilk aşamasını oluşturur.

Edebi türlerde yazarın yaratıcılığı ve birikimi hayli önemlidir. Çok okumak, çok gezmek ve içinde yaşadığımız çevreye daha dikkatli bakmakla ve iyi bir gözlemci olmakla önemli bir yaşam deneyimi kazanılabilir ve birikim artırılabilir.

Giriş bölümü, bir konuya hazırlık niteliğindedir. Okuyucunun ilgiini uyandıracak bir biçimde ele alınacak konunun tanıtılmasıdır

Kimi yazı konuları neden - sonuç ilişkilerine göre düzenlenir. Olay ya da durum nedenleri, nedenlerinin yol açtığı başka durumlar ve ardından sonuçları göz önüne serilir.

Geçiş paragraflarının amacı, uzun yazılarda bir bölümden ötekine geçerken bölümler arasındaki bağlantıyı kurmaktır. Daha önceden yazılmış olanları anımsatma ve daha ileride yazılacak onaları sezdirme işlevine sahiptir.

Örnekleme, soyut bir düşünceye somutluk kazandırmak, onu görünür kılma ve okuyucunun alımlama süreçlerinde canlandırabilmesi için kullanılan bir yöntemdir.

Yazıda tartışmacı anlatım, okuyucuyu öngörülen düşünce davranışa yöneltmek için başvurulan bir anlatım biçimidir.

Yazıda betimleyici anlatım, bir anlamda sözcükler yardımıyla bir kompozisyon oluşturma, bir resim çime işidir.

Yazıda fiiller önemli araçlardandır. Cümleyi ileri taşırlar ve ivme kazandırırlar. Cümlelerde yer alan fiillerin kullanımında etken çatılı olanlara öncelik tanınmalıdır. Bu fiiller öznesi belirsiz edilgen fiillerden daha yeğdir.

Paragraf, Latincede yazının bölümleri anlamına gelir ve yazının belli bir bölümüne verilen isimdir. Yazıdaki paragraflar, görünüş yönünden de ilginçlik ve çekicilik kazandırır. Yazıda her paragraf, asal düşünceye bağlı bir düşünceye işaret eder ve bu düşünce birimi bütün yazının küçük bir örneği gibidir. Yazıda paragrafın uzunluğu ya da kısalığına ilişkin net bir şey söylenemese de bir düşünceyi açıklayacak kadar uzun; okuyucunun ilgisini canlı tutabilecek kadar kısa olmalıdır. Paragraflar, kullanıldıkları yer ve işlevlerine göre giriş, geçiş ve sonuç olmak üzere üçe ayrılır.

Yazmak her şeyden önce bir seçim ve sınırlandırma işidir. Yazınsal anlatım, birbiriyle ilintili bir sistem ya da dizge oluşturmaktır. İlk yapılması gereken, bir konu seçmektir. Konunun anlaşılması ve sınırlandırılması yazının ilk aşamasını oluşturur. Bu anlamda konu, üzerinde durup, kendisi hakkında yazacağımız insan ve ona bağlı problemler, olaylar, durumlar ve diğer insanlarla bağları ortaya koyar. Konu, düşüncenin dışsallaştırılması,
belirlenmesi süreçlerinde kalkış noktamızda bulunan bir araçtır.