MEDYADA ÇALIŞMA HAYATI
bir tanımlama yapılmamış, kanunun gazetecilerin işverenleri hakkında da uygulanacağı
hükmü ile yetinilmiştir. Ancak işveren kavramına ilişkin bir tanımlamanın yapılmamış
olması, bir eksiklik sayılmaz. Zira Kanunda tanımlanan gazeteci kavramına bağlı olarak, iş ilişkisinin çalıştıran tarafı olarak işveren kavramı; “Bir iş sözleşmesine dayanarak
Türkiye’de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarında veya radyo ve
televizyon kuruluşlarının haber birimlerinde ve her türlü fikir ve sanat işinde ücret karşılığı
gazeteci çalıştıran gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi” şeklinde tanımlanabilir (İnce, 1998;
Taşman, 1998; Şakar, 2002; Narmanlıoğlu, 1994,)."
Yukarıda yapılan tanıma göre aşağıda değinilen koşullara uygun şekilde gazeteci çalıştıranlar Basın İş Kanunu’na göre işveren sayılırlar. Bu şartlardan hangileri doğrudur?
I. Çalıştırdığı gazeteci ile iş ilişkisinin iş sözleşmesine dayanması
II. Gazeteciyi çalıştırdığı işyerinin Kanunda öngörülen işyerlerinden olması,
III. Gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olma.
I. İşin türü
II. Ücret miktarı,
III. Gazetecinin kıdemidir
kurulan iş ilişkisinin dürüstlük kuralı çerçevesinde tarafların karşılıklı güveni ve sadakati
esasına dayandığı düşüncesinden doğar (Akyiğit, 2003)." Boşluğa hangisi gelmelidir?
almasına imkân sağlamıştır. Basın İş Kanunu bu konuda durumlar düzenlemiştir. Hangisi bunlardandır?
I. Talim veya manevra nedeniyle silâhaltına alınan gazeteci bu süre içinde ücret hakkını korur. Ancak yedek subay olarak veya başka biçimde askerlik görevi karşılığı
aylık alan gazetecinin almakta bulunduğu bu aylık kendi işinden aldığı ücretten az
ise, işveren, gazeteciye yalnız aradaki farkı ödemekle yükümlüdür (B. İş. K. 16/1).
II. Kısmi veya genel seferberlik nedeniyle silâh altına alınan gazeteciye işverenin üç ay
süreyle ücret ödeme yükümlülüğü devam eder (B.İş. K.16/2).
III. Muvazzaf askerlik döneminde gazeteciye son aldığı ücretin yarısı ödenir. Basın iş
sözleşmesine veya toplu iş sözleşmesine konulacak hüküm ile bu miktar artırılabilir veya tam ücrete çıkarılabilir. Belirli süreli basın iş sözleşmesinin kararlaştırılan
süresi, gazetecinin silâh altında bulunduğu sırada dolarsa, sözleşme kendiliğinden
sona erer. İşverenin sözleşmenin bu suretle sona ermesinden itibaren gazeteciye
ücret ödeme yükümlülüğü de ortadan kalkar
haklı neden öngörülmüştür. Bunlardan hangileridir?
I. Görevin ifasıyla ilgili konularda gazetecinin bilerek veya ağır bir ihmali sonucunda yayın organının saygınlık ve şöhretine zarar verecek bir harekette bulunması
hâlinde işveren basın iş sözleşmesini feshedebilir.
II. Basın İş Kanunu’nda öngörülen ikinci neden sağlık sebebidir. Gazetecinin uğradığı
hastalık altı aydan fazla sürmüşse, işveren gazetecinin basın iş sözleşmesini feshedebilir. Bu hastalık sonucu iş göremeyecek duruma düşüp de işveren tarafından
işten çıkarılan gazeteci bir yıl geçmeden iyileşirse tekrar eski işine öncelikle alınır.
III. Toplumu yanıltıcı manipülatif haber yapan gazeteci.
I. Fesih dışında sona erme hâllerinden gazetecinin ölümü hâlinde gazetecinin eşi ve
çocuklarına ve bunlar bulunmadığı taktirde geçimi gazeteci tarafından sağlanan
aile üyelerine ölüm tazminatı ödenir. Yazarlar arasında ölüm tazminatının kıdem
tazminatı niteliğinde olduğuna dair görüş birliği mevcuttur. Basın iş sözleşmesinin
tarafların anlaşması ile sona ermesi veya belirli süreli iş sözleşmelerinde sürenin
dolması, gazeteciye kıdem tazminatı isteme hakkı vermez.
II. Basın iş sözleşmesinin gazeteci tarafından bildirimli feshinde gazeteci kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz. Bununla birlikte toplu iş sözleşmesine veya basın
iş sözleşmesine konulacak hüküm ile gazetecinin sözleşmesini bildirimli feshi hali
için de kıdem tazminatı ödeneceği kabul edilebilir. İşverenin gazetecinin belirsiz
süreli basın iş sözleşmesini bildirimli feshetmesi hâlinde, gazeteci kıdem tazminatı
almaya hak kazanır.
III. İş sözleşmesini Basın İş Kanunu’nun 11. maddesine göre, görevin ifasıyla ilgili konularda gazetecinin bilerek veya ağır bir ihmali sonucu olarak mevkutenin itibar
ve şöhretine zarar verecek fiil ve harekette bulunması nedeniyle fesheden işveren,
gazeteciye kıdem tazminatı ödemekle yükümlü değildir. Ekleyelim ki gazetecinin
uğradığı hastalık sebebiyle iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilemez. Ancak
bu hastalığın altı aydan fazla uzaması hâlinde tazminat verilmek suretiyle sözleşmenin feshi yoluna gidilebilir (m.12). Kanunun bu hükmünde ifade edilen tazminat da kıdem tazminatıdır. Dolayısıyla hastalık sebebiyle fesihlerde de kıdem
tazminatının ödenmesi gerekir.
ölçüde bölünmesiyle bulunan ve 7,5 saat ile 9 saat arasında değişebilen bir süre iken, Basın
İş Kanununda günlük iş süresi gece ve gündüz devresi için de bir ayırım yapmaksızın ...........
olarak belirlenmiştir." Boşluğa hangisi gelmelidir?
işlerde günlük normal iş süresi olan ........... aşan veya ulusal bayram, genel tatiller ve hafta tatilinde yapılan çalışmalar olarak tanımlanabilir." Boşluğa hangi gelmelidir?