MEDYADA ÇALIŞMA HAYATI - Deneme Sınavı - 11

BBC'nin 24 saat boyunca pop ve rock müzik yayını yaptığı rado kanalı BBC Radyo 1'dir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Kamusal ve bağımsız bir kurum olan BBC 1926 yılında kurulmuştur.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yazı işleri bünyesinde bulunan diğer birimlerden biri redaksiyon servisidir. Bu birimde, yayınlanmaya uygun olarak gelmeyen haberlerin yeniden yazımı gerçekleştirilmektedir. Doğru cevap D' dir.

Yayın kanallarının doğrudan ya da dolaylı olarak devletin elinde bulunduğu ve kamu yararına yayın yapılan sistemler kamu hizmeti yayın sistemi olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Kamu hizmeti yayıncılığı sistemi tekelci-monopolcü sistem olarak da adlandırılır.

BBC, iç ve dış kaynaklı her haberin doğruluğunun yayınlanmadan önce araştırılması gerektiğini Batı’da ölçü hâline getiren bir kurumdur. Doğru cevap A'dır.

En üst düzeyde yer alan Governorlar Konseyi, BBC’nin genel politikasını saptar, ayrıntılarla ilgilenmez. Doğru cevap D'dir.

Özel girişimci sistemde temel öge reklamdır ve bu nedenle de yayının temelini reklamlar oluşturur, diğer programlar reklam aralarına girer. Doğru cevap C'dir.

Programların üretiminde merkezileşme yoktur. Her kanal, kendi yayın politikasına, yayınlayacağı programlara izleyicisinin özelliklerini dikkate alarak karar verir. Doğru cevap B'dir.

Türkiye’nin ilk özel televizyon kanalı Star 1'dir. Doğru cevap A'dır.

Dolayısıyla 80 sonrası Türk basınında en belirgin şekilde göze çarpan iki unsur, ulusal ve hatta uluslararası holdinglerin basın alanına yönelmesi ve bu gelişmeyle beraber gündeme gelen tekelleşme olduğu söylenebilir. Tekelleşmenin en önemli sebebi artan maliyetlerdir.

80’ler Türkiye’sinde, sermayenin medyaya girişini iktisadi anlamda özendirecek çeşitli nedenler vardır. Medyayı gerektiği yerde bir silah olarak kullanıp bir güç sahibi olma, devletle ve sermayeyle yakın ilişki kurma, toplumu ve parayı yönlendirme, böylelikle itibar görme gibi temel önceliklerin yanı sıra, medyayı kendi holdingleri için bir reklam unsuru olarak görme, bu güç sayesinde çeşitli ihale ve kredilerde öncelik sağlama gibi pek çok bilinmeyen ayrıntı, bu dönemde sermayenin medya yatırımlarına bir ‘fırsat’ olarak bakmasına neden olmuştur.

80’li yıllardan itibaren tüm dünyayı etkisi altına alan, sermayenin
genişlemesine yönelik küresel ekonomik düzene neo-liberal denir.

‘’İletişim çağı’’ nitelendirmelerine rağmen bu alandaki yüksek öğrenim
kurumlarından mezun olanların 5’te 1’inden fazlasının işsiz durumda olduğu bildirilmiş, gazetecilik ve enformasyon alanında 16 bin kişilik iş gücüne karşılık 3 bin işsiz olduğu tespit edilmiştir. Bu alan, yüzde 22,1’lik işsizlik oranıyla yüksek öğrenimde mezun olunan alanlar arasında en yüksek işsizlik oranında ilk sırada gelmektedir.

Türkiye Gazeteciler Sendikası İstanbul Şube Başkanı Gökhan Durmuş “Gazetecilikte Örgütlenme” sorunuyla ilgili olarak şunları söylemektedir: “Türkiye’de 50 bin gazeteci var ve gazetecilerin sadece 3 bini sendikalı.

“Stajyer”lik sonrası dönem, “kaşeli çalışma” adı altında, haber başına ücret ödenen yine kadrosuz ve sigortasız çalışma biçimidir.

Kadrolu çalışanların çok sınırlı bir bölümü 212 sayılı Basın İş Kanunu kapsamında istihdam edilmekte; büyük bir bölümü ise İş Kanunu kapsamında, ya da “telif ”li çalışma olarak istihdam edilmektedirler. Diğer bir esneklik uygulaması, “free-lance muhabirlik ve yazarlık” kurumunun geliştirilmesidir.

Haber kaynaklarının sadece yüzde 18’i, köşe yazarlarının sadece yüzde 12’si kadındır. Genel yayıncılık yapan büyük televizyon kuruluşlarındaki siyasi tartışma programlarını yapanlar arasında hiç kadın yoktur. TV ana haber bültenleri yönetim kadrolarının sadece yüzde 16’sı kadındır.

Bilge Kadın Araştırma Merkezi tarafından 2012 yılında gerçekleştirilen ‘’Ulusal Medyada Çalışan Kadınların Medyadaki Yeri ve Sorunları’’ araştırmasının sonuçları da medyadaki cinsiyetçi bakışı gözler önüne sermektedir: Araştırmanın sonuçlarını Başkan Alev Sezen şöyle açıklamıştır: “Medya sorumlu ancak bir o kadar da sorunlu bir sektör. Prezantasyon için kadınlar, yönetim kademeleri için erkekler tercih ediliyor. Yönetim kademesi açısından erkek egemen bir sektör. Kadının adı yok. Kadın her türlü zorluğa meslek aşkı sebebi ile dayanıyor. Atamalarda kadının cinsiyeti, evli ve çocuk sahibi olması karşısına hep bir engel olarak çıkıyor. Mobbinge maruz kalarak kariyer yapması engelleniyor. Kıyafeti yönünden de hiç farketmiyor başörtülü olduğu için tepki alan da var başı açık olduğu içinde. Cinsel tacizin çıkan orandan daha fazla olduğunu düşünüyoruz. Cinsel suçlar kapalı yer suçları olduğu için dile getirilmesi çok zor. Cinsel tacizin dışında deneklerimizce flörtöz tacizden de bahsedildi ve flörte olumlu cevap verenlerin daha çabuk ilerlediği dile getirildi (Medyada Kadın Olmak, 2012).”

Özetle basında çalışma hayatında karşılaşılan problemler bu ünite ekseninde dört ana başlık altında incelenmiştir. Şüphesiz ki sorunlar çok daha fazladır ancak tekelleşme, holdingleşme, sendikasızlık, işsizlik ve cinsiyetçi politikaların baskınlığı daha sağlıklı bir gazetecilik ortamının oluşmasının önündeki en ciddi engellerin başında gelmektedir.