MEDYADA ÇALIŞMA HAYATI - Deneme Sınavı - 7

İş Görme Unsuru,Ücret ve bağımlılık Unsuru basın iş sözleşmesinin unsurlarıdır.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

İşçinin belirli veya belirsiz bir süre, işverenin talimatına göre ve onun denetimine bağlı olarak çalışması basın iş sözleşmesinin bağımlılık unsurudur.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Sadakat borcu iş sözleşmesinin özelliklerinden değildir.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Basın iş sözleşmesinin konusu gazetecinin emeğidir. Bu nedenle basın iş sözleşmesinde bizzat işi görecek olan gazetecinin kişiliği ön plandadır. İşveren açısından işçinin mesleki bilgisi, deneyimi, tutum ve davranışları gibi kişisel özellikleri önemlidir. Bu tanım basın iş sözleşmesinin kişisel ilişki kurması özelliğinden gelir.

Basın İş Kanunu’nun 16. maddesi gazetecinin belli koşullarla askerlik süresince ücret almasına imkân sağlamıştır.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Fazla mesaiye kalma,işçinin (gazetecinin) yetersizliğinden kaynaklanan hallerden biri değildir.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Basın iş kanununda günlük iş süresi, gazetecinin gece ve gündüz çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın sürekli çalışan gazeteciler için çalışma süresi 8 saat olarak belirlenmiştir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Basın iş sözleşmesine göre gazetecinin basın iş sözleşmesinden kaynaklanan temel borcu iş görme borcudur.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Türkiye’de gazetecilerin çalışma hayatına yönelik hukuki düzenlemeler 1864 tarihine kadar uzanmaktadır. Ancak bu konuda ilk kanuni düzenleme 1952 tarihli 5953 sayılı Basın İş Kanunu’dur.

1864 yılında yürürlüğe giren Matbuat Nizamnamesi yayını izne bağlaması, gazeteyi kapatmak gibi cezalar içermesi nedeniyle basını sıkı bir idarî denetim ve cezaî bir yaptırım içine almıştır.

Cumhuriyetin ilanından önce yürürlükte olan basına ilişkin son Kanun, 1931 yılına kadar yürürlükte kalan 1909 tarihli Matbuat Kanunu’dur.

Ülkemizde bağımlı çalışanların hukuki statüsünün düzenlenmesi ve bunların gerekli ka-nuni korumaya kavuşması 1936 tarihli İş Kanunu ile sağlandığı hâlde, gazetecilere yönelik ilk düzenlemenin 1952 tarihli 5953 sayılı Basın İş Kanunu ile yapıldığı görülmektedir. Kanunun hükümet gerekçesinde, işbu tasarının hazırlanmasında “fikren çalışan zümre-lerin sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak kanuni tedbirlerin” alınmasının amaç teşkil ettiği açıklanmaktadır (Dönmezer, 1976; Özek, 1978; Oğuzman, 1967; Tuncay, 1989).

Ayrıca Kanun, sözleşme zorunluluğu ve feshe karşı koruyucu hükümlerle gazetecinin düşünce özgürlüğünü işveren karşısında güvence altına alan, zamanına göre oldukça modern görünüm taşıyan düzenlemelere de yer vermiştir. Kanundaki ilk değişiklik, 1954 yılında 6253 sayılı Kanun’la yapılmıştır (Özek, 1978; Tuncay, 1989)

20. yüzyılın son çeyreği, artık yeni bir toplum yapısının, yani bilgi toplumu dönemidir. Söz konusu toplum yapısı içinde sanayi toplumunun yabancılaşmış mavi yakalı işçileri, yerlerini esas olarak beyaz yakalılara bırakmaya başlamıştır.

Düşünceyi açıklama özgürlüğünün bir alt türü olan basın özgürlüğü; haber, fikir ve dü-şünceleri serbest olarak toplayıp, yorumlama, eleştirme ve basabilme başka bir deyişle çoğaltıcı araçlarla çoğaltabilme ve bunları yine serbest olarak yayımlayıp dağıtabilme serbestîsidir. Bu özgürlük “maddi” ve “biçimsel” olarak ikiye ayrılır.

“Biçimsel Basın Özgürlüğü” ise hür ve demokratik toplumda basının kamuoyu oluşturma, siyaset yapabilme görev ve yetkileri olmasının gereği, basının bir kurum olarak işletme araç ve gereçleriyle birlikte korunması olarak ifade edilmektedir (Dönmezer, 1976)

Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması, İş Hukukuna ilişkin ulusal ve uluslararası düzeydeki çalışma ve düzenlemeleri, savaş süresince engeller. Ancak, Birinci Dünya Savaşı sonunda eski Sovyetler Birliği’nde gerçekleşen Devrim Hareketi (1917) çalışma hayatında önemli değişikliklere yol açar. Diğer yandan, savaş sonrasında imzalanan Versay Barış Antlaşması, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün kurulması (1919) olanağını sağlar (Topuz, 1996).

Türkiye’de gazetecilerin çalışma hayatına yönelik hukuki düzenlemeler 1864 tarihine kadar uzanmaktadır. Ancak bu konuda ilk kanuni düzenleme 1952 tarihli 5953 sayılı Basın İş Kanunu’dur.

İnteraktivite iletişim olgu ve sürecinde değişmez olarak kabul edilen temel ögelerden değildir. Doğru cevap E' dir.

Basın iş sözleşmesinin “ iş görme, ücret ve bağımlılık “ gibi üç unsurdan oluşmaktadır.