MEDYADA ÇALIŞMA HAYATI - Deneme Sınavı - 4

Kitle iletişim araçları, pek çok işlevi de yerine getirmektedir. Haber verme, propaganda, eğitim, eğlence, reklam yapma şeklinde sıralanabilen bu işlevleri toplumsal kurumlar olan kitle iletişim araçları toplumsal yapı içerisinde gerçekleştirmektedir. Doğru cevap E'dir.

Tekelleşme, farklı medya sektörlerinde aynı grup veya şirket çıkarlarının birikmesini ifade etmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yazı işleri, haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel birimdir. Doğru cevap D'dir.

Genel yayın yönetmenin yardımcısı gibi çalışan, ona karşı sorumluluğu bulunan, gerektiğinde onun tüm görevlerini üstlenebilecek yönetici konumundaki kişi, yazı işleri müdürüdür. Doğru cevap C'dir.

Bir ya da birden çok gazeteye bağlı olarak çalışan aynı zamanda yaşadığı yerde muhabir olarak da görev yapan, hazırlayıp gönderdiği ve yayınlanan haber başına pirim ya da telif usulüyle ücret alan kişiye kaşeli muhabir denir. Doğru cevap A'dır.

Kanalda yayınlanacak haberin toplanmasından, hazırlanmasına, sunumuna kadar olan tüm aşamaların sağlıklı olarak işlemesinden sorumlu kişi haber müdürüdür. Doğru cevap B'dir.

İletişim sürecinde, iletişimin eksiksiz gerçekleşebilmesi için koşullardan biri de alıcının mesaja verdiği tepkinin kaynak tarafından öğrenilmesi anlamına gelen geribeslemedir. Bu ögenin var olmadığı durumlarda iletişimin tek yönlü olduğu söylenebilir. Dolayısıyla mesajın alınıp alınmadığını, derecesini, bu mesaja olan tepkiyi bilmek mümkün olmamaktadır. Diğer öğeler bir iletişimin oluşması için zorunlu ögeler iken beşinci öge olan geribesleme, etkili bir iletişim için olmazsa olmazdır.

Kitle iletişimini geleneksel iletişimden ayıran diğer bir özellik, önceden çift yönlü
olan iletişim sürecinin tek yönlü bir iletime dönüşmesidir. Kitle iletişim araçları bu özelliklerinin yanında pek çok işlevi de yerine getirmektedir. Haber verme, propaganda, eğitim, eğlence, reklam yapma şeklinde sıralanabilen bu işlevleri toplumsal kurumlar olan kitle iletişim araçları toplumsal yapı içerisinde gerçekleştirmektedir.

Medyadaki tekelleşme temelde iki biçimde gelişmiştir. Sektör içinde değişik faaliyet alanlarında yer alan kuruluşların, örneğin üretim yapan kuruluşlar ile dağıtım yapan kuruluşların tek bir firma içinde bütünleşmesiyle dikey tekelleşme oluşmaktadır. İkinci tekelleşme biçimi olan yatay tekelleşme ise değişik medya kuruluşlarının birleşme ya da satın alma yoluyla tek çatı altında bütünleşmesidir.

Yazı işleri, haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel birimdir. Gazetenin türüne, amacına ve büyüklüğüne göre farklılık göstermekle birlikte bir ulusal günlük gazetenin yazı işleri bazı temel seksiyonlardan oluşmaktadır.

Editörler, gazetenin kendi kaynaklarından ve ajanslardan gelen haberler arasından gazeteye girecek kadar önemli olanları seçmekle işe başlar. Yine editörlerin önemli görevlerinden biri, farklı uzunluklarda gelen haberleri anlamında herhangi bir farklılaşmaya yol açmadan kısaltmak ve gazetede ayrılan alana sığdırmaktır. Haberi kısaltma işlemi kimi zaman genişletme, kimi zaman da iki haberi birleştirme şekline dönüşebilir.

Gazete örgütlenmesi içinde her seksiyonun kendi çalışma alanına giren konuları takip etmesi söz konusudur. Ancak gazete ve dergilerde muhabirleri haber konusunda yönlendiren bir kişi de vardır. İstihbarat şefi olarak adlandırılan bu görevli, muhabirlere haber konularını önerir, haber merkezine gelen istihbaratlar doğrultusunda muhabirleri görevlendirir, gündemi düzenler, aynı habere birden fazla muhabirin gitmesini ya da hiçbir muhabirin gitmemesi durumunu engeller ve haberlerin oluşmasından sorumludur.

Medya organizasyonunda yazılı basın içinde yer alan kitle iletişim araçlarından biri de dergidir. Dergiler genelde, belli aralıklarla yayınlanır. Dergilerin yayın periyodu, haftalık, on beş günlük, aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık şeklinde değişebilmektedir.

Genel müdür ya da genel yayın yönetmeni televizyon kanalının en tepesinde bulunan yöneticidir. Tüm müdürlükler genel müdüre bağlıdır. Televizyon kanalının yayın politikası doğrultusunda birimler arasındaki koordinasyonu sağlamakla da yükümlüdür.

Yapımcı, programın akışı içerisinde yer alacak görüntülerin ne zaman yayına gireceğini, uzunluğunu ve programdaki konumunu da kapsayan anahtar yayın kararlarını alır. Ayrıca yabancı programların yayın haklarını satın alır, programlar hakkında fikir üretir. Programın bütçesini belirler, o doğrultuda malzeme alımının gerçekleşmesini sağlar, program ekibini belirler Yapımcı, çekimlerden sorumlu, kameraları, grafikleri ve cihazları idare etmeyi de içine alan teknik işlerden sorumlu yönetmenle de birlikte hareket eder.

KJ Operatörü, televizyon yayını esnasında ekrana gönderilecek her tür yazı, grafik, altyazı gibi unsurlar KJ (Karakter Jeneratörü) adı verilen ve bilgisayar üzerinden işlem yapan bir cihazla yazılmaktadır. Özellikle haber bülteninin yayınından önce bu cihazı kullanmaktan sorumlu KJ operatörü, haberlere ait KJ (altyazı)’leri alır ve bilgisayara kaydeder. Haber yayını esnasında haberin görüntüsü girdiği anda KJ”si de bilgisayar vasıtasıyla yayına gönderilir ve aynı habere ait başka KJ’ler varsa zamanı geldikçe değiştirilir.

Verici, alıcı, ileti, kanal bir iletişimin oluşması için zorunlu ögeler iken beşinci öge olan geribesleme, etkili bir iletişim için olmazsa olmazdır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Kitle iletişim araçları vasıtasıyla büyük topluluklara ulaşılmaktadır ve kitle iletişim araçları geleneksel iletişim yöntemlerine kıyasla daha güçlüdür. Kitle iletişiminde etkin rol oynayan kitle iletişim araçları; gazeteler, dergiler, radyo ve televizyon olarak sıralanabilir ve kitle iletişim araçlarının işleyebilmesi için bir örgütlenmeye ihtiyacı vardır. Bununla birlikte kitle iletişim araçları vasıtasıyla çift yönlü değil tek yönlü bir iletim gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Medyanın üç temel özelliği arasında kurumsallaşma, tekelleşme ve yabancılaşma yer almaktadır. Bununla birlikte kurumsallaşma kitle iletişim sürecinin çeşitli işlevlere ayrılması ve bu işlevlerin büyük yapılar içinde organize edilmesi şeklinde tanımlanabilir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Bir gazetede en azından, birinci sayfa, iç politika, dış politika, toplum ve magazin haberlerini de kapsayan genel haberler ve spor servisleri bulunmaktadır. Bununla birlikte son yıllarda gazetelerin internet sayfalarına verdikleri önem doğrultusunda yazı işlerinde İnternet birimleri oluşturulmuştur. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.