MEDYADA ÇALIŞMA HAYATI - Deneme Sınavı - 15

Gazeteler örgütlenme bakımından üç temel birime ayrılır:

• Yazı işleri

• Teknik birim

• İdari birim

Yazı işlerini oluşturan her seksiyonda editörler ve sayfa sekreterleri bulunmaktadır. Editörler, gazetenin kendi kaynaklarından ve ajanslardan gelen haberler arasından gazeteye girecek kadar önemli olanları seçmekle işe başlar. Yine editörlerin önemli görevlerinden biri, farklı uzunluklarda gelen haberleri anlamında herhangi bir farklılaşmaya yol açmadan kısaltmak ve gazetede ayrılan alana sığdırmaktır.

Dergiler genellikle belli temalar doğrultusunda uzmanlaşma yolunu tercih etmektedir. Bu alanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Bilimsel

• Magazin (sinema, sahne, kadın-erkek vb.)

• Radyo-TV

• Meslek

• Ekonomi

• Aktüalite

• Sanat ve Edebiyat

• Spor ve çeşitli meslek dalları

Halkla İlişkiler ve Tanıtım Müdürü:Kanalın prestijini ve tanıtımını sağlamaya yönelik kültürel ve sosyal ilişkileri, kanal vizyonuna uygun şekilde düzenler. Basında kanal hakkında çıkan bilgileri, haberleri değerlendirir, kamuoyunun kanal faaliyetleri ve televizyon yayınları konusundaki görüşlerini takip eder.

Prompter Sorumlusu :Kamera arkasındaki bu kişi, kamera önündeki sunucuya kamerayla yoğun göz teması içindeyken sanki okuduğu metni ezberlemiş gibi görünmesi konusunda yardımcı olmaktadır.

Yayın Yönetmeni: Ana kumanda odasında görev yapan yayın yönetmeni, tüm programların, reklamların, fragmanların önceden belirlenen yayın akışı doğrultusunda yayına girmesinden sorumludur. Televizyon yayıncılığında, günler öncesinden yayın akışı belirlenir ve herhangi bir aksama bütün akışı bozacağından her programın, içeriğin ayrılan zaman içerisinde yayınlanması esastır.

Medya kuruluşlarının haber ajanslarından haber hizmeti alabilmesi için abonelik bedeli ödemesi gerekmektedir.

Bir radyo istasyonunda çalışanların sayısı, radyonun kamu ya da özel girişimci sahipliğinde olmasına bağlı olarak değişebileceği gibi yerel, bölgesel ya da ulusal ölçekte yayın yapan bir kuruluş olmasına göre de farklılık gösterebilecektir.

Sanayi Devrimi, ilk olarak Birleşik Krallık‘ta ortaya çıkmış, ardından Batı Avrupa, Kuzey AmerikaveJaponya’ya sıçramış ve ardından bütün dünyaya yayılmıştır.

İlk memur örgütlenmesi 1890 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki posta işletmesinde kurulmuş, 1917 yılında da Amerikan kongresi tarafından kabul edilmiştir.

Sendikal hakların oluşum ve gelişim süreçlerinde 1917 yılında Rusya’da yaşanan sosyalist devrimin ve sonrasında 1919 yılında kurulan Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) büyük etkisi olduğu kabul edilmektedir (Güneş, 2013).

“1932 yılında Türkiye’nin Uluslararası Çalışma Örgütüne (ILO) üye olması, Türkiye’nin birçok uluslararası anlaşmaya imza atarak ülkeyi konuyla ilgili iç mevzuatını da imzalamış olduğu anlaşmalara uyumlu hâle getirmeye mecbur bırakmıştır” (Turan, 1999, s. 2).

Basın çalışanlarının mesleki haklarını geliştirmek, sendikal haklarını korumak ve çalışma koşullarını iyileştirmek için uluslararası düzeyde atılan ilk adım 1926 yılında merkezi Brüksel olarak kurulan ve dünyadaki basın sendikalarının bir araya gelerek oluşturduğu Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) olmuştur.

Tabloidleşme; reklam verenlerin geniş izleyici kitlelerine ulaşmak için yaptıkları baskının etkisiyle medyanın ticarileşmesinin bir sonucu olarak doğmuştur. Halkın demokratik yasamda bilgi eksiğini gideren ciddi haberlerin önemini kaybedip yerine eğlence içerikli, skandal haberlerin sayısının basında artmasıdır.

Türk basın çalışanları için sendikal örgütlenmenin başlangıcı olarak kabul edilen Matbuat-ı Osmaniye Cemiyeti’nin kuruluş amacı gazetecilerin haklarını korumak ve her yerde temsil edilebilmelerini sağlamak olmuştur.

“Bu yasanın yürürlüğe girmesinden sonra 20 Haziran 1952’de çıkarılan 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun ile 1936 yılında çıkarılan 3008 sayılı iş yasası kapsamına girmeyen fikir işçilerinin hakların düzenlenmesi yapılmış ve basın çalışanları iş hayatlarında önemli haklar elde etmişlerdir” (Soner, 2003, s. 340). Bu yasa gazetecilerin ve basın çalışanlarının mesleki düzeydeki beklentilerini karşılayacak ya da bu beklentilere katkı yapacak birçok detayı içermektedir. Yasayla birlikte gazeteciler sendika kurabilme hakkını elde etmiş, sosyal sigortalardan yararlanmaya başlamış ve basın çalışanlarını mesleki anlamda güvence altına alan işverenle sözleşme yapabilme hakkını da elde etmişlerdir (Uzun, 2009).

O tarihte Türkiye Gazeteciler Sendikası adını almış olan İstanbul Gazeteciler Sendikası, gazetecilik iş kolunda ilk toplu sözleşmeyi 1 Şubat 1964’te Cumhuriyet ve Milliyet gazetelerinde imzalamıştır (Şakar, 2002)

Özellikle Asil Nadir’in merkezi İngiltere’de bulunana PollyPeck firması aracılığıyla basın piyasasında başlattığı satın almalar, Batı’da tartışılan tekelleşme kavramını Türkiye’ye taşımıştır.

İlk sendikaların önemli bir bölümü, belirli bir meslekten işçiyi bünyesinde barındıran “meslek sendikaları”dır. Bu sendikalar çoğunlukla vasıflı işçileri örgütleyen yapılar olarak faaliyet göstermiştir. Bu nedenle 18. yüzyılda sendikacılık işçilerle özdeş bir kavram olarak görülmüş ve bu süreçte verilen mücadele emeğin mücadelesi olarak algılanmıştır.
Dolayısıyla bu yıllarda birçok ülkede en yaygın görülen sendika türü, işçi sınıfının en nitelikli veya vasıflı kesimlerinin biraraya geldiği meslek sendikaları olmuştur.

19. yüzyılda da devam eden bu durum nedeniyle; işçi sendikaları üyelerinin haklarını elde etmek için mücadele verirken, kamu görevlileri, nispeten daha iyi çalışma koşulları ve ücrete sahip olduklarından kendilerini bu mücadelenin dışında tutmuşlardır.

Demokratik hakların gelişim sürecine paralel olarak, bugünkü anlamda kabul edilmiş olan sendikal hakların oluşum ve gelişim süreçlerinde 1917 yılında Rusya’da yaşanan sosyalist devrimin ve sonrasında 1919 yılında kurulan Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) büyük etkisi olduğu kabul edilmektedir (Güneş, 2013).

Bu olaylar sayesinde siyasal karar alma mekanizmalarınca önemli bir güç olarak kabul edilmeye başlanan kitlenin ve bu kitleyi oluşturan çoğunluğu çalışan olan bireylerin çalışma hayatına yönelik talepleri ve beklentileri yüksek sesle ifade edilmeye başlanmıştır. Bu gelişmeler gelişen demokrasilerde sendikaların sivil toplumda kabul görmesini ve beraberinde sendikal hakların hem sivil hem de siyasal süreçlerde önem kazanmasını hızlandırmıştır.