MEDYA VE İLETİŞİM

Sanayi devrimi ile gelişen gazete, ilk kitlesel yayın yapılan araçtır. Bilgi verme ve geniş kitlelere yayma bakımından kitle iletişimin öncüsü olarak görülmekte, yapısı bakımından da yazılı basın olarak kabul edilmektedir.

Küreselleşme dünyanın geçirdiği enformasyon çağının yansımalarından biri olarak özünde paylaşma, değişme ve dönüştürme olmakla beraber aslında ekonomik bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. Top­lumlararası ilişkileri zenginleştiren, farklı toplumla­rın insanlarını bir araya getiren mal, hizmet ve fikir alışverişinde bulunmalarını sağlayan yeni dünya düzenidir.

McLuhan kitle iletişim araçlarını sıcak ve soğuk iletişim araçları olarak ikiye ayırmaktadır. Sıcak iletişim araçları, alıcının bir duyusuna yüksek dü­zeyde hitap eder ve alıcının tek duyusunun önemli bir işlev yüklediği iletişim şekli gerçekleşir. Bunlar: Radyo, gazete, telgraf vb. araçlar sıcak iletişim araçlarıdır. Soğuk iletişim araçları ise alıcı ile kurduğu iletişim şeklin­de birden fazla duyuya hitap eder ve izleyicinin ile­tişim sürecine yüksek düzeyde katılımını gerektirir. Televizyon ve internet gibi.

Kitle iletişimi kaynak konumundaki profesyonel bir iletişim kuruluşu tarafından gazete, televizyon, radyo, internet gibi bir kanal aracılığıyla, gönderilen iletilerin (bilgi­nin, haberin, filmin, reklamın) alıcının (izleyici/ dinleyici/okuyucu) isteğine ve seçimine bağlı ola­rak alınıp, yorumlanmasıyla gerçekleşen süreçtir.

Bir kişi ya da kuruluşun (iletişimcinin) bir araç, ortam veya kanal (gazete, dergi radyo, televizyon) kullanarak hızlı ve sürekli bir biçimde iletiler (mesajlar) yayarak geniş kitlelere ulaşmasına kitle iletişimi denir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Radyo için sözlü ya da işitsel televizyon için yaygın olarak görsel basın terimi kullanılmaktadır. Bazı kaynaklarda hem radyo hem televizyon hem de internet için elektronik basın terimleri kullanılabilmektedir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Medyanın toplumsal işlevleri:

Enformasyon ya da bilgi çağı, bilginin üretim için temel kaynak olduğu, bilgi üretimi ve iletiminin yaygınlaştığı, bilgi üretimi ve dağıtımında çalışanların çoğunlukta olduğu, sürekli öğrenme ve bilgilenme yoluyla değişme ve gelişmenin kaçınılmaz hale geldiği yeni toplumsal ve ekonomik örgütlenme dönemini işaret etmektedir. (Balay 2004)  Elektronik iletişimin yaygınlaşması ile medyanın bu süreçte aldığı rol gereği Marshall McLuhan dünyanın küresel bir köy haline dönüştüğünü ifade etmiştir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Küreselleşme dünyanın geçirdiği enformasyon çağının yansımalarından biri olarak özünde paylaşma, değişme ve dönüştürme olmakla beraber aslında ekonomik bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. Toplumlararası ilişkileri zenginleştiren, farklı toplumların insanlarını bir araya getiren mal, hizmet ve fikir alışverişinde bulunmalarını sağlayan yeni dünya düzenidir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

İbrahim Müteferrika, 16 Aralık 1727 tarihinde Türkçe olarak ilk kitap dizgisine başlamış ve iki yıllık bir çalışmadan sonra 31 Ocak 1729’da ilk kitaplarını basıp yayınlamayı başarmıştır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Medya, bireylerin bilgi düzeylerinin artırılmasına, yetenek ve becerilerinin geliştirilmesine önemli katkılarda bulunan yayınlar yaparak, eğitim işlevini yerine getirmektedir.

Buhar makinesinin lokomotiflere adaptasyonu ile demiryolu, yerel düzeyde basımı ve dağıtımı yapılan gazetelerin başka yerlere ulaştırılmasını kolaylaştırmıştır. Haber üretiminde telgraf ile bilgi iletimi, demiryolları ile basılı materyallerin dağıtımı ucuzlamıştır. Basım teknolojisindeki gelişme tek yaprak olarak çıkan gazetelerin sayfa sayısını arttırmış 1800’lü yılların sonlarında sayfa sayısı 4 ile 6 sayfayı bulan gazeteler satılmaya başlanmış, hatta İngiltere’de 20 sayfa olan gazeteler basılmıştır. Endüstriyel ortamda 1860’lı yıllarda gazeteler 1 Peniye (Kuruşa denk en küçük İngiliz parası) satılmış ve herkes tarafından alınabilir olmuştur. Doğru yanıt A şıkkıdır.

McLuhan kitle iletişim araçlarını sıcak ve soğuk iletişim araçları olarak ikiye ayırmaktadır. Sıcak iletişim araçları, alıcının bir duyusuna yüksek düzeyde hitap eder ve alıcının tek duyusunun önemli bir işlev yüklediği iletişim şekli gerçekleşir. Soğuk iletişim araçları ise alıcı ile kurduğu iletişim şeklinde birden fazla duyuya hitap eder ve izleyicinin iletişim sürecine yüksek düzeyde katılımını gerektirir. Bu nedenle sadece işitme duyusuna seslenen radyo ve yalnızca görme duyusuna hitap eden fotoğraf, sıcak iletişim araçları olarak adlandırılırken; hem göze hem de kulağa hitap eden televizyon, soğuk bir iletişim aracı olarak kabul edilmektedir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Medya, liberal çoğulcu demokrasilerde, demokratik siyasal sistemi yürüten üç temel güç olan yasama, yürütme ve yargıyı halk adına gözetleye­rek dördüncü bir güç olarak işlev görür.

Toplumsallaştırma: Toplumdaki değerlerin inançların, davranışların birey tarafından benimsenmesinde medyanın etkin rolü bulunmaktadır. Medya yaptığı yayınlarla, toplumun bir parçası haline gelmiş bireylerin yaşadıkları çevreyi, kültürü, kuralları, yasaları, gelenekleri tanımasını ve toplumla bağ kurmasını sağlar. Medya, toplum hakkında devamlı olarak bilgi sağlayarak bireyin yaşadığı toplumu anlamasını katkıda bulunur. Medya toplum kurallarını öğrenmesini, benimsemesini, onaylamasını ve toplumdaki rolleri dikkate almasını sağlar. Medya toplumun kuralları ve amaçları doğrultusunda bireylerin toplumda yer edinmesine katkıda bulunur. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Bütünleştirme: Medya yaptığı yayınlarla bir ayna görevi yaparak toplumsal yaşamın bireylere yansıtır ve bireyin toplumla bütünleşmesini kolaylaştırır. Toplum içinde bireylerin birbirini tanımasını sağlayıp birbirlerini anlaması için ortam hazırlar. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Toplumsal muhalefetin tarihi kadar eski olan alternatif medya, dar anlamıyla söylemek gerekirse alternatif basın, İngiliz işçi sınıfının 18. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren çıkarmaya başladığı radikal gazeteler esas alındığında iki yüzyıllık bir tarihi bulunmaktadır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Medya eşikbekçiliği: medyanın  topluma ulaşacak bilgilerin önemliliklerini sıralaması ve belirli bir düzen içerisinde filtre ederek sunulmasını ya da öğrenilmesini sağlamasıdır.

Bir kişi ya da kuruluşun (iletişimcinin) bir araç, ortam veya kanal (gazete, dergi radyo, televizyon) kullanarak hızlı ve sürekli bir biçimde iletiler (mesajlar) yayarak geniş kitlelere ulaşmasına kitle iletişimi denilmektedir. Doğru cevap, B'dir.